Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
βούρκα,η

Το δερμάτινο σακίδιο.

Ονομασία - Χρήσεις
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Ονομασία - Χρήσεις

Περιγραφή Σκεύους / Εργαλείου

Πρόκειται για δερμάτινο σακίδιο μέσα στο οποίο οι βοσκοί, οι γεωργοί, οι κυνηγοί κ.ά. βάζουν την τροφή τους (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα βούρκα - βούργα,η, 107).

Ο Γεώργιος Λουκάς αναφέρει πως, όπως και για τους Κρητικούς, είναι ο μικρός δερμάτινος σάκος, στον οποίο οι γεωργοί και οι βοσκοί φυλάνε ψωμί και νερό κατά τις οδοιπορίες τους, τοποθετώντας τον στον ώμο, καθώς και κατά τις ολιγοήμερες διαμονές τους εκτός των οικιών τους. Επίσης, σημειώνει πως πρόκειται και για κατεργασμένο δέρμα των προβάτων ή και άλλων μικρών ζώων, στο οποίο φυλάγουν ή μεταφέρουν σιτάρι, αλεύρι κ.λπ. (Κυπρή 1979 [2002²], λήμμα βοῦρκα,η, 100-101).

Κυπριακή Ονομασία

Ελληνική Ονομασία

Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις

ΕΤΥΜ. < λατ. bulga που σημαίνει θυλάκιο. 
          < ούρος ή ουρεύς (Ομ. Ιλ. Θ 80 και Ομ. Ιλ. Κ 84), που σημαίνει φύλακας, έφορος. Έτσι, έχουμε το ούρος ή με δίγαμμα βούρος, βούρια ή (με συνίζηση) βούρκα (Κυπρή 1979 [2002²], λήμμα βοῦρκα,η, 100-101).

πληθ. οι βούρκες (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα βοῦρκα,η, 10)

Ο Ιωάννης Ερωτόκριτος χρησιμοποιεί και την παραλλαγή βούργκα και σημειώνει πως σημαίνει δέρμα (κατσίκας, προβάτου κ.λπ. / θηλυκής κατσίκας) αλλά και δερμάτινος σάκος στον οποίο οι βοσκοί και γεωργοί βάζουν το ψωμί και τα τρόφιμά τους, όταν πηγαίνουν έξω στην εργασία τους (Κυπρή 1989, λήμμα βοῦρκα,η, 18 και 361).

Ο Γεώργιος Λουκάς χρησιμοποιεί και την παραλλαγή βούργγα για τη λέξη και σημειώνει, ανάμεσα στα άλλα, πως το συγκεκριμένο δέρμα το χρησιμοποιούν οι τεχνίτες και για την κατασκευή παπουτσιών (Κυπρή 1979 [2002²], λήμμα βοῦρκα,η, 100-101). Το ίδιο αναφέρει και ο Κωνσταντίνος Γ. Γιαγκουλλής, πως πρόκειται δηλαδή για «το γναμένο δέρμα προβατίνας που χρησιμοποιείται για αστάρωμαν, δηλαδή για εσωτερική επένδυση υποδημάτων ή για την κατασκευή της ποδίνας της σύριτζ̆ης» (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα βούρκα - βούργα,η, 107).

Τρόπος Χρήσης Αποθήκευση / Συντήρηση

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία Χρήσης

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Η βούρκα του βοσκού ήταν κατασκευασμένη από δέρμα προβάτου με το τρίχωμα απέξω και σε πολλές περιπτώσεις ήταν στολισμένη με χάντρες.  Αυτή η βούρκα χρησίμευε συνήθως και για προσκέφαλο του βοσκού, όταν κοιμόταν στο χωράφι (Λεοντίου 1983, 132).

Οι βοσκοί κουβαλούσαν μαζί τους τη δερμάτινη βούρκα, η οποία ήταν ντυμένη με προβιά. Μέσα είχαν το κατίκκιν [ξηρά τροφή για μεσημεριανό], μαύρες ελιές μέσα στο μαλαθούριν [κουτί καμωμένο από ποκαλάμες], λίγο ψωμί, κάποτε και χαλούμι, και νερό. Όπου πήγαιναν κουβαλούσαν και τη βούρκαν τους (Άππιος 1999, 14). 

«Την τέχνη της παραδοσιακής «βούρκας» [δισάκι που χρησιμοποιούσαν οι βοσκοί κατασκευασμένο από δέρμα ζώου κυρίως κατσίκας] την συναντούμε στο Φοινί τους τελευταίους αιώνες. Το πιο πιθανό η τέχνη αυτή να έχει τις ρίζες της στη Πάφο και τους παφίτες βοσκούς της εποχής» (Φοινί).

Βιβλιογραφικές Αναφορές

Άππιος Γ.Β. (1999), Αναμνήσεις από την κατεχόμενη Ζώδια. Παραδοσιακά επαγγέλματα, χαρακτηριστικοί τύποι από την καθημερινή ζωή εύθυμες αληθινές ιστορίες, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1979 [2002²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Α΄, Γλωσσάριον Γεωργίου Λουκά, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLI, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία. 

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1989), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Γ΄, Γλωσσάριον Ιωάννου Ερωτοκρίτου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XIV, Λευκωσία.

Λεοντίου Ν. (επιμ.) (1983), Άσσια. Ζωντανές μνήμες, βαθιές ρίζες, μηνύματα επιστροφής, Πολιτιστικός Σύνδεσμος «Η Άσσια», Λευκωσία.


Διαδικτυακή πηγή:

Φοινί, «Κατασκευή παραδοσιακής "Βούρκας του Βοσκού"», http://www.phinivillage.com/cgibin/hweb?-A=1082&-V=traditionaljobs.

Ερευνητής / Καταχωρητής

Ελένη Χρίστου, Αργυρώ Ξενοφώντος

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Σκεύη - εργαλεία

βούρκα,η
Το δερμάτινο σακίδιο.

Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία

Άππιος Γ. Β. (1999), Αναμνήσεις από την κατεχόμενη Ζώδια. Παραδοσιακά επαγγέλματα, χαρακτηριστικοί τύποι από την καθημερινή ζωή εύθυμες αληθινές ιστορίες, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1979 [2002²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Α΄, Γλωσσάριον Γεωργίου Λουκά, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLI, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1989), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Γ΄, Γλωσσάριον Ιωάννου Ερωτοκρίτου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XIV, Λευκωσία.

Λεοντίου Ν. (επιμ.) (1983), Άσσια. Ζωντανές μνήμες, βαθιές ρίζες, μηνύματα επιστροφής, Πολιτιστικός Σύνδεσμος «Η Άσσια», Λευκωσία.

Φοινί, «Κατασκευή παραδοσιακής "Βούρκας του Βοσκού"», http://www.phinivillage.com/cgibin/hweb?-A=1082&-V=traditionaljobs.

Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα

ψουμίν,το
Οι γυναίκες έπρεπε να σηκωθούν την αυγή για να ετοιμάσουν το μπούκκωμαν, πού ήταν συνήθως ψουμίν και χαλλούμιν ή ελιές με κρομμύδιν. Βασικά το μπούκκωμαν ήταν μπόλικο ψωμί. Γι' αυτό έλεγαν:Μπούκκωμαν του χωρκάτηένα ψουμίν τζι' ένα κομμάτιν (Χατζηϊωάννου 1994, 223). Επιπλέον γνωστή είναι η λαϊκή ρήση:"Το ψουμίν έν’ συντροφκιά" (Άππιος 1999, 14).

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
βούρκα,η

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος βούρκα,η

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
βούρκα,η