Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
αρκόστρουθος,ο

Είδος πουλιού.

Ονομασία - Προέλευση
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Ονομασία - Προέλευση

Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου

Ελληνική ονομασία - Περιγραφή

«Πουλί που ζει μόνιμα στην Κύπρο, αλλά περνά κιόλας σε πολύ μεγάλους αριθμούς όταν μεταναστεύει από την Ευρώπη στην Αφρική, ιδίως το Φθινόπωρο. Τότε χιλιάδες πουλιά περνούν από τη Μαραθάσα, ερχόμενα από την Τουρκία στη θαλάσσια περιοχή από το ακρωτήρι του Κορμακίτη και τον κόλπο της Μόρφου μέχρι τον Πωμό διασχίζοντας δε τη Μαραθάσα, κατευθύνονται προς τη χερσόνησο του Ακρωτηρίου κι απ’ εκεί στην Αίγυπτο.
Ο αρσενικός είναι ωραιότατος. Έχει καστανό χρώμα στην κεφαλή, λαιμό και στήθος μαύρο και μεγάλες άσπρες κηλίδες κάτω από τα μάτια. Η ράχη του φέρει ραβδώσεις καφέ και γκρίζες και η κοιλιά του είναι άσπρη με μαύρα στίγματα στα άκρα. Όπως όλα τα είδη της οικογένειάς του, έτσι κι αυτό είναι πουλι φλύαρο, ιδίως κατά την εποχή του ζευγαρώματος. Το θηλυκό ειναι παρόμοιο με τον γνωστό συνηθισμένο στρούθο. Έχει μέγεθος περί τα 6 εκ.
Κτίζει τη φωλιά του σε ψηλά δέντρα, ιδίως σε ξώκλωνα, και στις τρύπες μεταξύ των κλαδιών της φοινικιάς. Ζει κατά ομάδες, και πολλές φορές βλέπουμε σ’ ένα δέντρο πολλές φωλιές κολλημένες η μια στην άλλη... Γεννά 4-9 αυγά, χρώματος μπλε, με καφέ μεγάλα στίγματα. Τα μικρά του τα τρέφει αποκλειστικά με έντομα, ιδίως ακρίδες και κάμπιες που μαζεύει από τα σπαρά και τα χόρτα. 
Ένα άλλο είδος αρκόστρουθου που συναντάται σπανιότατα στην Κύπρο είναι ο Passer montanus. Είναι μικρότερος από τον προηγούμενο, με μέγεθος μέχρι 51/2 εκ. Έχει καφέ κεφάλι, λίγο μαύρο στο λαιμό, άσπρη κοιλιά και γκρίζες ραβδώσεις με καφέ στη ράχη. Ξεχωρίζει από τον άλλο αρκόστρουθο από το μαύρο χρώμα που έχει κάτω από τα μάτια του, μέσα σε κάτασπρο πλαίσιο. Για πρώτη φορά επισημάνθηκε στην Κύπρο τον Σεπτέμβρη του 1969, όταν πιάστηκε στο Συριανοχώρι μαζί με πολλούς αρκόστρουθους Passer hispaniolensis. Από τότε μέχρι σήμερα έχει παρατηρηθεί μόνο δύο φορές. Ζει στην Ευρώπη και κυρίως στη Ρουμανία» (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκοπαίδεια, τ. 2, λήμμα αρκόστρουθος,ο, 306).

Γλωσσικές Παρατηρήσεις

Επιστημονική ονομασία: Passer hispaniolensis, της οικογένειας Passeridae (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκοπαίδεια, τ. 2, λήμμα αρκόστρουθος,ο, 306)

Μέθοδος Εξασφάλισης

Κυνήγι

Μέθοδος Επεξεργασίας

Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος

Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων

Εορταστικές Περιστάσεις

Συμβολικές Χρήσεις

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

«Τα πουλιά που μεταναστεύουν αρχίζουν να έρχονται στην Κύπρο τον Σεπτέμβρη μέχρι και το τέλος του Οχτώβρη. Τα περισσότερα κοπάδια περνούν από τον κόλπο της Μόρφου, κι αρχίζουν να φαίνονται τα χαράματα, πετώντας με μεγάλη ταχύτητα πάνω από τα κύματα. Στις λίγες μέρες που μένουν στην Κύπρο αρέσκονται να ζουν σε καλαμιώνες κοντά σε ποτάμια, όπου υπάρχουν βάτοι, γιατί τους αρέσουν πολύ τα βατόμουρα. Από την περιοχή του κόλπου Μόρφου, τα πουλιά προχωρούν σιγά-σιγά προς τα πάνω, ακολουθώντας τον ποταμό Καρκώτη, και μέσω της Ευρύχου και της Κακοπετριάς φθάνουν στον Καρβουνά κι απ’ εκεί κατηφορίζουν προς το Ακρωτήρι, για να πετάξουν τελικά προς την Αίγυπτο. Ακολουθούν πάντα αυτή τη διαδρομή γιατί η περιοχή Καρβουνά είναι αρκετά χαμηλή σε σύγκριση με άλλες περιοχές της οροσειράς και ευκολύνονται στην προσπέλαση» (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκοπαίδεια, τ. 2, λήμμα αρκόστρουθος, 306).

Όσον αφορά τον τρόπο σύλληψης των συγκεκριμένων πουλιών, σημειώνονται τα εξής στη Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια: «... Εκείνο όμως το σημείο (περιοχή Καρβουνά) είναι και το σφαγείο τους, γιατί είναι το μοναδικό μέρος της Κύπρου που τα πουλιά αυτά συλλαμβάνονται κατά χιλιάδες. Η σύλληψή τους γίνεται με ένα παράξενο αλλά και πολύ έξυπνο τρόπο: οι κυνηγοί τούς στήνουν σε ορισμένα σημεία θάμνους και άλλα κλαδιά δέντρων, κυρίως λατζιάς, και τοποθετούν σε αυτά εκατοντάδες ξόβεργα, ενώ λίγο πιο πίσω τοποθετούν ειδικά δίκτυα. Στην επιχείρηση παίρνουν μέρος 5-10 άτομα. Ένας απ’ αυτούς κρύβεται κρατώντας ένα μεγάλο καλάμι με δεμένα στην άκρη του δυο κομμάτια πανί, ένα χρώματο καφέ κι ένα άσπρου. Ένας άλλος κρύβεται σε σημείο που να μπορεί να βλέπει την περιοχή. Άλλοι είναι επίσης κρυμμένοι ολόγυρα. Τα πουλιά καταφθάνουν σε κοπάδια από 30 μέχρι κι 100 και προχωρούν από πεύκο σε πεύκο. Μόλις ο παρατηρητής δει ένα κοπάδι πουλιών να κάθεται σε πεύκο κοντά στους θάμνους με τα ξόβεργα, σφυρίζει και οι άλλοι ετοιμάζονται. Όταν τα πουλιά πλησιάζουν τα ξόβεργα, ο άνθρωπος που κρατά το καλάμι με τα ρούχα το υψώνει με ταχύτητα, κάνοντάς το να διαγράψει κύκλο από τη μια πλευρά του εδάφους προς τον ουρανό και πάλι φέρνοντάς το στο έδαφος από την άλλη πλευρά. Τα πουλιά νομίζουν ότι πρόκειται για γεράκι και ορμούν απότομα προς τα κάτω για να κρυφτούν και τα περισσότερα βρίσκονται κρεμασμένα στα ξόβεργα και στα δίκτυα. Οι άνθρωποι που είναι κρυμμένοι ολόγυρα πετιούνται επάνω και τρομάζουν όσα πουλιά δεν έχουν ακόμη πιαστεί κι εκείνα, προσπαθώντας τώρα να πετάξουν μακριά, πιάνονται στα δίκτυα. Οι άνθρωποι μαζεύουν τότε τα πουλιά και γρήγορα κρύβονται πάλι, περιμένοντας το επόμενο κοπάδι. Τα κοπάδια των πουλιών αρχίζουν να περνούν απ’ εκεί τα χαράματα κάθε 5-10 λεπτά, μέχρι τις 10 η ώρα το πρωί περίπου, οπότε τελειώνει και η όλη επιχείρηση» (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκοπαίδεια, τ. 2, λήμμα αρκόστρουθος,ο, 306).

Βιβλιογραφία

Παυλίδης Α. (επιμ.) (1985), Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 2, Φιλόκυπρος, Λευκωσία.

Ερευνητής / Καταχωρητής

Κυριακή Παντελή, Αργυρώ Ξενοφώντος

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Σιτηρέσιο

Κυνήγι και ψάρεμα στα νεότερα χρόνια
Το δάσος της Βάλιας ήταν πάντοτε ένας από τους πιο πλούσιους κυνηγητότοπους της Κύπρου. Ο Αγγλος περιηγητής Sir Samuel Baker ο οποίος επισκέφθηκε την Κύπρο το 1879 γράφει τα πιο κάτω για τη Βάλια:"Το επόμενο πρωινό ξεκινήσαμε στις 8.30 από το Τρίκωμο. Ο ουρανός ήταν συννεφιασμένος και σε οποιαδήποτε άλλη χώρα παρά σ’ αυτή θα αναμέναμε βροχή. Σύντομα φθάσαμε σε μια περιοχή που είναι ολότελα διαφορετική από τη σιχαμερή Μεσαορία... Βρεθήκαμε σύντομα μέσα σε δάσος από χαμηλούς θάμνους κα...

Συλλογή τροφίμων, κυνήγι και ψάρεμα (μελέτη)
"Τoύ τζυvηoύ η κoύππα τoυ τζαί τoύ ψαρά τό πιάτov, σαράvτα μέρες όφκερov τζαί μιά φoράv γεμάτoν"Επισυνάπτεται μελέτη στην αγγλική των Ε. Ηγουμενίδου και Δ. Μιχαηλίδη. Βλ. Egoumenidou E. and Michaelides D. (2000), "Gathering, hunting, fishing: The procurement of food from the non-domesticated animal kingdom in Cyprus through the ages", στο P. Lysaght (εκδ.), Food from Nature. Attitudes, Strategies and Culinary Practices. Proceedings of the 12th Conference of the International Commission for...

Το κυνήγι στη διατροφή των Κυπρίων
Η παρουσία λαγού στο οικογενειακό τραπέζι ήταν ένα χαρμόσυνο γεγονός..

Το κυνήγι στη διατροφή των Κυπρίων τα προϊστορικά χρόνια
Τα ζώα που κυνηγούσαν ήταν: το ελάφι (δάμα), το ζαρκάδι, το αγρινό και το αγριογούρουνο.

Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία

Παυλίδης Α. (επιμ.) (1984-1991), Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 1-15, Φιλόκυπρος, Λευκωσία.

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
αρκόστρουθος,ο

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος αρκόστρουθος,ο

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
αρκόστρουθος,ο