Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
δρεπάνιν,το

Δρεπάνι ή δρέπανος ή δρεπάνη: εργαλείο που χρησιμοποιείται στον θερισμό για τη συγκομιδή καρπού.

«Δρεπάνι, εργαλείο που χρησιμοποιείται στον θερισμό για την συγκομιδή καρπού»

Ονομασία - Χρήσεις
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Ονομασία - Χρήσεις

Περιγραφή Σκεύους / Εργαλείου

Το δρεπάνι είναι κοφτερό θεριστικό εργαλείο που χρησιμοποιείται στη γεωργία για τον θερισμό χόρτου ή δημητριακών και το οποίο έχει ξύλινη ή μεταλλική χειρολαβή και κυρτή μεταλλική λάμα (Μπαμπινιώτης 2005, λήμμα δρεπάνι,το, 528).

Κυπριακή Ονομασία

Ελληνική Ονομασία

Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις

ΕΤΥΜ. μτγν. δρεπάνιον, υποκ. του αρχ. δρέπανον < δρέπω + παράγ. επίθημα -ανον (Μπαμπινιώτης 2005, λήμμα δρεπάνι,το, 528)

Ο Ιωάννης Ερωτόκριτος στο Γλωσάριό του σημειώνει πως το δρεπάνι συνηθέστερα λέγεται κατσούνιν. Δρεπάνι ίσως λέγεται το κατσούνιν το οποίο είναι στολισμένο με διάφορα ποικίλματα και εξαρτήματα και το χρησιμοποιεί ο έμπειρος θεριστής, ο οποίος είναι επιτήδειος στο παίξιμον του δρεπανιού, το οποίο είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά κυπριακά παιχνίδια (Κυπρή 1989, λήμμα δρεπάνιν,το, 389).

**Βλ. επίσης φασούλιν,το - φασούλα,η στην κατηγορία Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία.

Τρόπος Χρήσης Γεωργία / Κτηνοτροφία

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία Χρήσης

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Αποτελείται από το χερούλι (πούμπουρος) που είναι ξύλινο και από το μαχαίρι, που ήταν καμπύλη σιδερένια κοφτερή λάμα. Το χρησιμοποιούσαν την εποχή τους θέρους.
Ο θεριστής κρατούσε το δρεπάνι από το ξύλινο χερούλι και με το άλλο χέρι κρατούσε το σιτάρι ή το κριθάρι που έπρεπε να θεριστεί. Με τη λάμα κόβονταν τα δημητριακά.
Υπάρχουν δύο είδη δρεπανιών, το μεγάλο για τους άντρες και το μικρό για τις γυναίκες (Δημοτικό Σχολείο Ορούντας 1993, 73). 
Τα δρεπάνια των ανδρών ήταν μεγάλα, βαριά και είχαν δερμάτινα κλώσ̆ια [κλώσ̆ια,τα = τα λουριά] με κάττες [κάττα,η = το κοχύλι] ή μικρά κουδούνια στο μανίκι, δηλαδή τη χειρολαβή. Κάποτε στο πίσω μέρος της χειρολαβής υπήρχε ένας μικρός καθρέφτης για να μπορούν να βγάζουν καμιά αθέρα [αθέρα,η = φλοιός, ξυλαράκι, βελόνη του σταχυού] που θα έμπαινε στο μάτι (Ιωνάς 2001, 43, 54).

Ο Ι. Ερωτόκριτος αναφέρει, επίσης, για το δρεπάνι πως η λαβή του είναι πεποικιλμένη με λεπτοκαμωμένα μικρά σκαλίσματα και το πίσω άκρο της φέρει προσαρμοσμένο ξύλινο κώνο, ο οποίος, όπως προαναφέρθηκε, λέγεται πούμπουρος. Ο πούμπουρος σκεπάζεται με δέρμα, το οποίο χρωματίζεται με διάφορα ζωηρά χρώματα (Κυπρή 1989, λήμμα δρεπάνιν,το, 389).

Βιβλιογραφικές Αναφορές

Δημοτικό Σχολείο Ορούντας (1993), Η Ορούντα.

Ιωνάς Ι. (2001), Τα παραδοσιακά επαγγέλματα της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧΧΧVΙΙ, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1989), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Γ΄, Γλωσσάριον Ιωάννου Ερωτοκρίτου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XIV, Λευκωσία.

Μπαμπινιώτης Γ. (2005), Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Με σχόλια για τη σωστή χρήση των λέξεων. Ερμηνευτικό, Ορθογραφικό, Ετυμολογικό, Συνωνύμων-Αντιθέτων, Κυρίων Ονομάτων, Επιστημονικών Όρων, Ακρωνυμίων, Κέντρο Λεξικολογίας, Αθήνα.


Πηγή φωτογραφίας:

«Δρεπάνι, εργαλείο που χρησιμοποιείται στον θερισμό για την συγκομιδή καρπού»

Ερευνητής / Καταχωρητής

Ελένη Χρίστου, Τόνια Ιωακείμ, Αργυρώ Ξενοφώντος

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Σκεύη - εργαλεία

φασούλιν,το - φασούλα,η
Δρεπάνι μικρότερου μεγέθους.

Χρειώδη γεωργού
Επισυνάπτεται κείμενο με διάφορα εργαλεία που ήταν απαραίτητα για τον γεωργό: Ξυστούρης Σ. (1980) 286-292.

Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία

Δημοτικό Σχολείο Ορούντας (1993), Η Ορούντα.

Ιωνάς Ι. (2001), Τα παραδοσιακά επαγγέλματα της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧΧΧVΙΙ, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1989), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Γ΄, Γλωσσάριον Ιωάννου Ερωτοκρίτου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XIV, Λευκωσία.

Μπαμπινιώτης Γ. (2005), Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Με σχόλια για τη σωστή χρήση των λέξεων. Ερμηνευτικό, Ορθογραφικό, Ετυμολογικό, Συνωνύμων-Αντιθέτων, Κυρίων Ονομάτων, Επιστημονικών Όρων, Ακρωνυμίων, Κέντρο Λεξικολογίας, Αθήνα.

Σχετικό Περιεχόμενο - Τεχνικές παρασκευής τροφίμων

αλώνισμαν,το
Τα ζώα έσερναν τη δουκάνη κυκλικά, για ώρες, πάνω από τα δεμάτια. Ο γεωργός, τον οποίο ονόμαζαν αλωνευτή, έβαζε μια καρέκλα και καθόταν πάνω στη δουκάνη.

θέρος,το
Το θέρισμα.

Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα

Σπορά, Θερισμός, Παραδόσεις Ζώδιας

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
δρεπάνιν,το

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος δρεπάνιν,το

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
δρεπάνιν,το