Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
αθθόνερον ή ροδόστεμμαν,το

Το ανθόνερο ή το ροδόσταγμα.

«Παρασκευή ροδοστάγματος από την τριανταφυλλιά Ροδή τη Δαμασκηνή» <br/> Πηγή: http://www.tessellationsblog.com/

Ονομασία - Προέλευση
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Ονομασία - Προέλευση

Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου

Ελληνική ονομασία - Περιγραφή

ανθόνερο ή ροδόσταγμα

Η Ευγενία Πέτρου-Ποιητού σημειώνει πως το ανθόνερο είναι απόσταγμα από άνθη εσπεριδοειδών, το οποίο χρησιμοποιείται για αρωματισμό διαφόρων γλυκών (Πέτρου-Ποιητού 2013, 25) και το ροδόσταγμα, απόσταγμα από πέταλα τριανταφύλλων της τριανταφυλλιάς Δαμασκηνής, που έχει ξεχωριστό άρωμα (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Ροδόσταμα-Ροδόστεμα, 126).

Γλωσσικές Παρατηρήσεις

ΕΤΥΜ. αθθόνερον < άνθος + νερό (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Ανθόνερο, 25)
          ροδόστεμμαν < ρόδο + στάγμα (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Ροδόσταμα-Ροδόστεμα, 126)

Συνήθως με τον όρο ανθόνερο οι Κύπριοι εννοούσαν το ροδόσταγμα, το οποίο παρασκευαζόταν από την τριανταφυλιά Ροδή τη Δαμασκηνή (οικογένεια Damask Rose).

Μέθοδος Εξασφάλισης

Συλλογή, Οικιακός κήπος, Συστηματική καλλιέργεια

Μέθοδος Επεξεργασίας

Η παραγωγή ροδοστάγματος εντοπιζόταν κυρίως στα ορεινά χωριά του Τροόδους με επίκεντρο το χωριό Μηλικούρι. Δεν επρόκειτο για επάγγελμα, αλλά για ενασχόληση προς εξασφάλιση κάποιου μικρού εισοδήματος από μέρους μερικών οικογενειών, οι οποίες ζούσαν σε χωριά του Τροόδους. Στα χωριά αυτά υπήρχε καλή βροχόπτωση, κατάλληλο κλίμα, αλλά και ανάγκη για συμπλήρωση της λιγοστής παραγωγής σε δημητριακά. Οι κάτοικοι του χωριού Μηλικούρι φύτευαν τριανταφυλλιές στις άκριες των αμπελώνων τους και μάζευαν τα τριαντάφυλλα μετά τον Απρίλιο - Μάιο. Με τον τρόπο αυτό οι κάτοικοι συμπλήρωναν το εισόδημά τους, αφού πωλούσαν το ροδόσταγμα στα πανηγύρια ή το αντάλλαζαν με άλλα προϊόντα όπως σιτάρι.
Τα τριαντάφυλλα μαζεύονταν τις πολύ πρωινές ώρες διότι, αν περίμεναν να βγει ο ήλιος, τότε θα έχαναν τη σπιρτάδα και τη μυρωδιά τους. Τα λουλούδια τοποθετούνταν στις ποδιές και τα καλάθια που οι παραγωγοί φρόντιζαν να πάρουν μαζί τους και, αφού μεταφέρονταν στο σπίτι, αφαιρείτο από αυτά ο μίσχος και απλώνονταν για τρεις ημέρες σε σκιερό μέρος για να στεγνώσουν χωρίς να χάσουν τη μυρωδιά τους.  
Η παραλαβή του ροδοστάγματος γινόταν με απόσταξη, σε μικρές βιοτεχνίες. Άλλοτε στα ορεινά χωριά του Τροόδους και κυρίως στο Μηλικούρι η παραλαβή του ροδοστάγματος γινόταν στην οικία με τη μέθοδο του λαμπίκου και της χύτρας (χαρκομαείρισσα). Ο λαμπίκος ήταν ένας αυτοσχέδιος τενεκεδένιος αποστακτήρας. Η απόσταξη με τη χρήση της χύτρας απαιτούσε το βρασμό των ροδοπέταλων σε νερό και τη χρήση λεκάνης όπου συλλέγονταν οι υδρατμοί του ροδοστάγματος (Ιωνάς 2001, 231-234). 

** Βλ. επίσης ροδόσταγμα Αγρού,το και ροδόσταγμα Αγρού (Γαστρονομικός Χάρτης),το στην κατηγορία Τρόφιμα.

Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος

Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων

Το ροδόσταγμα είναι μυρωδικό που χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα ευρύτατα στο σιρόπι των διαφόρων παρασκευασμάτων παραδοσιακής ζαχαροπλαστικής, στα οποία συμπεριλαμβάνονται οι μπακλαβάδες, το κατεΐφι, τα γαλατοπούρεκκα, οι κουραπιέδες, τα μελομακάρουνα, τα ξεροτήανα, τα δάκτυλα, το μαχαλλεπίν, το ρυζόγαλο κ.λπ. Ροδόσταγμα έμπαινε επίσης στις μουσταλευριές (ππαλουζές, σουτζ̆ούκκος, κιοφτέρκα) (Ιωνάς 2001, 231).

Το ροδόσταγμα χρησιμοποιείται έως σήμερα στη ζαχαροπλαστική ως σιρόπι για την παρασκευή μπακλαβά, δακτύλων, κουραμπιέδων, λουκουμάδων, βασιλόπιτας κ.ά.

Εορταστικές Περιστάσεις

Το ροδόσταγμα τοποθετείτο σε μερρέχες (μυροχόες) και χρησιμοποιείτο σε πολλές θρησκευτικές και κοινωνικές εκδηλώσεις. Κατά την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτέμβρη) ο σταυρός ραντιζόταν με ροδόσταγμα, ενώ τη Μεγάλη Παρασκευή ο επιτάφιος ραντιζόταν με ροδόσταγμα. Ακόμα, με το ροδόσταγμα ραντίζονταν οι χωριανοί που προσκαλούνταν σε γάμο, το αντρόγυνο που μετέβαινε στην εκκλησία για τον γάμο και οι καλεσμένοι μετά την τελετή του γάμου (Χατζηκυριάκου 2011, 110-111). 

Το ροδόσταγμα πρωταγωνιστούσε στα έθιμα του γάμου: 
Οι νύφες χρησιμοποιούσαν ροδόσταγμα ως άρωμα την μέρα του γάμου τους.
Οι γονιοί σε μερικά χωριά, την ώρα που κάπνιζαν το ζευγάρι με το καπνιστήριν πάνω από το κεφάλι τους, τους ράντιζαν ταυτόχρονα με ροδόσταγμα.
Κατά την είσοδο του γαμπρού στο σπίτι της νύφης, η πεθερά του, αφού τον κάπνιζε, τον ράντιζε και με ροδόσταγμα.
Σε μερικά χωριά, τη Δευτέρα μετά τον γάμο οι νεόνυμφοι στέκονταν πίσω από το τραπέζι με το κεραστικό και έραιναν με ροδόσταγμα τους καλεσμένους που τους εύχονταν.
Η οικογένεια του γαμπρού το Σάββατο πριν από τον γάμο καλούσαν με ροδόσταγμα τους συμπεθέρους και τη νύφη για το τραπέζι.
Το ρέσιν είναι το παραδοσιακό φαγητό του γάμου στην Κύπρο. Στην προετοιμασία βοηθούσαν οι χωριανοί. Έπρεπε όμως να προηγηθεί το κάλεσμα. Δύο κοπέλες γύριζαν το χωριό και καλούσαν με ροδόσταγμα τις γυναίκες να μαζευτούν και να καθαρίσουν ή να κοπανίσουν το σιτάρι. 
Όταν θα έκαναν τον αντίγαμο, έπρεπε και πάλι να καλέσουν για να πάει κόσμος. Σε μερικά χωριά ο γαμπρός κερνούσε τους χωριανούς ποτό με ξηρούς καρπούς και η νύφη ράντιζε με ροδόσταγμα.
Όταν γύριζαν οι νεόνυμφοι στον αντίγαμο να χαιρετήσουν τους χωριανούς τους ράντιζαν ροδόσταγμα (για τα πιο πάνω έθιμα, βλ. Πρωτοπαπά 2005, τ. Β΄, 53, 85, 94, 202, 295, 340, 392, 399).

Το ροδόσταγμα ή το ανθόνερο χρησιμοποιούνταν κατεξοχήν κατά την πρόσκληση στα διάφορα στάδια της τελετουργίας του γάμου: 
Το ροδόσταγμα το χρησιμοποιούσαν στα καλέσματα, όταν γύριζαν από σπίτι σε σπίτι για να καλέσουν τους συγχωριανούς τους στον γάμο των παιδιών τους. «Εκαλιούσαν με το τζ̆ερίν τότε,ʼεν είσ̆εν προσκλητήρια, τζ̆αι με το ροδόστεμμαν» (Μαυροκορδάτος 2003, 329).
Ένας πολύ συνηθισμένος τρόπος καλέσματος στους γάμους  ήταν το ράντισμα. Οι καλεστές κρατούσαν ένα μυροδοχείο και ράντιζαν στο χέρι εκείνους που καλούσαν με τη φράση «να κοπιάσετε στον γάμον». Στο μυροδοχείο είχαν ροδόσταγμα από άγρια τριαντάφυλλα, το ροδόστεμμαν, ανθόνερο από άνθη κιτρομηλιάς, το αθθόνερον, τους αθθούς ή απόσταγμα από άλλα αρωματικά.
Στο χωριό Πολύστυπος καλούσαν με γλισταρκές και ροδόσταγμα. Τη στιγμή που τους έδιναν τη γλισταρκά τους ράντιζαν με ροδόσταγμα.
Σε μερικά χωριά της Μεσαορίας , ενώ η οικογένεια του γαμπρού καλούσε με κρασί και κερί, της νύφης καλούσε με ροδόσταγμα.
Στον Άγιο Βασίλειο, επίσης καλούσαν με κερί, κρασί και κούμουλο ραντίζοντας παράλληλα τους καλεσμένους με ροδόσταγμα.
Στο Πυρόι και τον Στρογγυλό καλούσαν με ποτό, κρασί και ξηρούς καρπούς ενώ παράλληλα ράντιζαν με ροδόσταγμα.
Ροδόσταγμα χρησιμοποιούσαν σε κάποιες περιοχές και για τα καλέσματα στα χαρτώματα και τους αρραβώνες. Το ροδόστεμμαν μπορούσε να το δίνει μια γυναίκα σταλμένη από τις δύο οικογένειες, που είχε στερεωμένο πάνω της ένα μαντίλι μεταξωτό, όπως στην Κυθρέα και το Μετόχι.
Ροδόσταγμα χρησιμοποιούσαν και στα καλέσματα για το στρώσιμο του κρεββατιού.
Σε μερικά χωριά καλέσματα γίνονταν και για τις επόμενες μέρες του γάμου όπου και εκεί γινόταν χρήση του ροδοστέμματος.  
Το λουτρό της νύφης συνηθιζόταν από την αρχαία εποχή και πάντοτε έπαιρνε τελετουργικό χαρακτήρα. Το τελετουργικό μπορούσε να γίνει εκτός από το σπίτι της νύφης ή της κουμπάρας σε ένα δημόσιο λουτρό στην παρουσία ομάδας γυναικών. Στη Λευκωσία και τα περίχωρα έλουζαν τη νύφη στο λουτρό. Στην επιστροφή η νύφη ήταν σκεπασμένη με την κόκκινη σκέπη και τη συνόδευαν η κουμπάρα και η γυναίκα του κουμπάρου. Ο κόσμος την έραινε με ροδόσταγμα και τη συνόδευε ο βιολάρης (για τα πιο πάνω έθιμα, βλ. Πρωτοπαπά 2005, τ. Α΄, 293, 308, 311, 313-314, 317, 319-327, 337, 342).

Το ροδόσταγμα το χρησιμοποιούσαν και κατά το ράψιμο του κρεβατιού των νεόνυμφων: «Έπρεπεν τότες να πιάσει η μάνα της νύφφης το καπνιστήριν το ασημένιον τζ̆αι μιαν μερρέχαν τζ̆αι να δώσει τρεις γύρους του κρεβαθκιού, να το καπνίσει, τζ̆αι ύστερα να καπνίσει ούλλον τον κόσμον» (Μαυροκορδάτος 2003, 331).
Η νύφη δεν μπορούσε να φορέσει κάποιο άρωμα ή κολόνια, εκτός από ροδόσταγμα, γιατί αλλιώς ο παπάς δεν δεχόταν να την παντρέψει (Μαυροκορδάτος 2003, 333).

Με το ροδόσταγμα συνήθιζαν επίσης να πλένουν τα μάτια των βρεφών (Χατζηκυριάκου 2011, 110-111).

Συμβολικές Χρήσεις

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Όπως μνημονεύει ο Αρχιμ. Κυπριανός, στην Κύπρο του 18ου αιώνα παρήγαν ανθόνερα από τα εξής φυτά και άνθη: ρόδα (δηλαδή, τριαντάφυλλα), άνθη λεμονιών και νεραντζιών, μυρσινιών.
Επίσης, τα αρώματα από διάφορα άλλα φυτά και βότανα, εδώδιμα και μη, χρησιμοποιούνταν και σε άλλες εφαρμογές, όπως την παρασκευή αιθέριων ελαίων (βιολέτες, γαρύφαλλα, γιασεμιά, ρόδα, άνθη διαφόρων φυτών) και θυμιάματος (λάδανο, κόμμιον). «Ροδόσταμον, και από άνθη λεμονίων, και νεραντζίων ευωδέστατον ανθόνερο. Αυτά αφήνουσιν άνωθε τι ελαιώδες πολύ οσφραντικόν, και ευώδες. Βιολέττας, γαρόφαλλα, γιασιμίνια, ρόδα, άνθη κάθε λογής. Λάδανος, θυμίαμα, στοράτζον, και θυμίαμα από δένδρα εις Πάφον και εις Μαλανδρίνα, και ανθόνερον Μηρσίνης, χόρτον βασιλικού, βάλσαμον, δενδρολίβανον, κούτζουπα κυρίως έξω εις τους κάμπους οσμήν έχοντα ως μαστίχιον. Δάκρυον ελαίας, ή κόμμιον δια θυμίαμα, ευωδέστατον, και όσα άλλα  φέρει η Νήσος» (Κυπριανός Αρχιμ. 1788, 545). 

Στο Μηλικούρι, στις άκρες των αμπελώνων τους οι κάτοικοι καλλιεργούσαν την περίφημη ποικιλία τριανταφυλλιάς για τα πολύ μυρωδάτα της τριαντάφυλλα Rosa Damascus, από τα οποία εξήγαγαν ροδόσταγμα και ροδέλαιο. Το ροδέλαιο ήταν τότε περιζήτητο ως πρώτη ύλη για τη μυροποιία. Σύμφωνα με μαρτυρίες από ξένους επισκέπτες και μελετητές, η απόσταξη ροδοστάγματος και ροδέλαιου χρονολογείται στην Κύπρο από τον 19ο αιώνα, με το κυριότερο κέντρο παραγωγής να βρίσκεται στο Μηλικούρι. Η παραγωγή ροδοστάγματος και ροδέλαιου αποτελούσε μέχρι και τα τέλη του 1990 ένα σημαντικό εισόδημα των κατοίκων του Μηλικουρίου (Κυθραιώτου 2013, 37).

Το ροδόσταγμα, προτού εισαχθούν οι ευρωπαϊκές κολόνιες, χρησίμευε και σαν άρωμα για το γέμισμα των μερρέχων με τις οποίες ραίνονταν η νύφη και, σε άλλες περιπτώσεις, οι σημαντικοί επισκέπτες. Η κολόνια, με την οποία ακόμα και σήμερα κάθε γιορτάρης ραίνει τους πιστούς που παρευρίσκονται στην εορτάσιμη ακολουθία, αντικατέστησε το ροδόσταγμα, όπως και σε πλείστες άλλες περιπτώσεις. Το ροδόσταγμα όμως δεν είχε την ιδιότητα του καυστηριασμού, αλλά μόνο τη μυρωδιά και θεωρείτο καλό για την επιδερμίδα. Ήταν επίσης ένα καλό φάρμακο για την αμματοπόνηση. Κάποιοι χρησιμοποιούσαν το ροδόσταγμα ως καθαρτικό του στομαχιού και το έπιναν το πρωί κατανήστικοι (Ιωνάς 2001, 231).

Το παραδοσιακό ποίημα «Η Πέρτικα» δημοσιεύθηκε από τον Παύλο Ξιούτα (2008, 149-156) μετά από απαγγελία του Χριστόφορου Αναστάση, ετών 75 εκ Λευκονοίκου. Οι πρώτοι 30 στίχοι, σύμφωνα με τον Ξιούτα, είναι αρκετά γνωστοί διότι τραγουδιούνται κατά το ράντισμα του γαμπρού στην εκκλησία. Στο συγκεκριμένο απόσπασμα βλέπουμε αναφορές στην παρασκευή ροδοστέμματος και τη χρήση του για το ράντισμα:
«Ούλλον Απρίλην τζ̆’ ούλλομ Μαν
μιαν πέρτικαν εμέρωννα, 
μιαμ πέρτικαμ, μιαμ πέρτικαν, 
που παρπατεί λεβέντικα.
Μια πέρτικα ’χτισεφ φουλιάν
’πού κάτω στην τριανταφυλιάν,
μπαίνει τζ̆αι φκαίνει τζ̆αι γεννά,
κάμνει τ’ αυκά δεκαεννιά.
Ππηά τζ̆αι φκαίννει στα κλωνιά
τζ̆αι σ̆σ̆ίζει τα χρυσά φτερά
τζ̆αι (ππέφτουν) τα τραντάφυλλα.
Τζ̆’ οι κορασ̆σ̆ές τα πκιάννουσιν
στογ κόρφον τους τα βάλλουσιν,
βάλλουν τα να μυρίσουσιν 
τους νέους ν’ αγαπήσουσιν
να τους ιξιλοΐσουσιν.
Βάλλουν τα τζ̆’ εμαράνασιν
στα γιατρικά τα βάλασιν
ροόστεμμαν τα βκάλασιν.
Στην εκκλησ̆ιάν τα πήρασιν
του γιορκιαστή τα δώκασιν, 
μα τζ̆αχαμαί που στέκασιν
οι τόποι ανασταίννασιν.
Μα ’τζ̆ει που τα ραντίζασιν
τόποι μουσκομυρίζασιν.
Ραντίσαν πρώτα τους Αγιούς
τζ̆’ ύστερα τους πνεμματικούς,
ύστερα νύφφην τζ̆αι γαμπρόν
πεθθεράμ με πεθθερόν
τζ̆’ ύστερας ούλλους που γυρόν.»

Βιβλιογραφία

Ιωνάς Ι. (2001), Τα παραδοσιακά επαγγέλματα της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧΧΧVΙΙ, Λευκωσία.
Κυθραιώτου, Φ. (2013). Γαστρονομικός οδηγός Μαραθάσας, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού-Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Λευκωσία.

Κυπριανός Αρχιμ. (1788), Ιστορία Χρονολογική της Νήσου Κύπρου, Τύποις Ευαγόρα, Λευκωσία.

Μαυροκορδάτος Γ. Ι. (2003), Δίκωμο: Το χθες και το σήμερα, Λευκωσία.

Ξιούτας Π. (2008), Από τα Τραγούδια μας, Newspage Publications, Λευκωσία.

Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους. Λέξεις και ιστορίες από τον κόσμο της γεύσης, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία.

Πρωτοπαπά Κ. (2005), Έθιμα του παραδοσιακού γάμου στην Κύπρο, τ. Α΄-Β΄, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLV, Λευκωσία.

Χατζηκυριάκου Ν. Γ. (2011), Αρωματικά και αρτυματικά φυτά στην Κύπρο. Από την Αρχαιότητα μέχρι Σήμερα, Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου, Λευκωσία.


Πηγή φωτογραφίας: 

«Παρασκευή ροδοστάγματος από την τριανταφυλλιά Ροδή τη Δαμασκηνή» (http://www.tessellationsblog.com/)

Ερευνητής / Καταχωρητής

Δήμητρα Δημητρίου, Δήμητρα Ζαννέτου, Τόνια Ιωακείμ, Στάλω Λαζάρου, Σάββας Πολυβίου, Μαρία Τσαγγάρη / Πετρούλα Χατζηττοφή, Αργυρώ Ξενοφώντος

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Σιτηρέσιο

Διατροφή Κυπρίων τον 18ον αιώνα, κατά τον Αρχιμ. Κυπριανό
Αναφορά του Αρχιμ. Κυπριανού (1788) στο βιβλίο του "Ιστορία Χρονολογική της Νήσου Κύπρου" στα είδη των φυτικών και ζωϊκών προϊόντων που παράγονταν , καταναλώνονταν και εξάγονταν από το νησί κατά τον 18ον αιώνα.

Σχετικό Περιεχόμενο - Σκεύη - εργαλεία

μερρέχα,η
Το μυροδοχείο.

Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές

Γλυκό του ανθού
Για την παρασκευή αυτού του εξαιρετικά μυρωδάτου γλυκού χρησιμοποιούνται τα πέταλα από άνθη νεραντζιάς, λεμονιάς, πορτοκαλιάς, ή ακόμη και άλλων εσπεριδοειδών φρούτων.

Γλυκό τριαντάφυλλο
Παρασκευάζεται κυρίως στην περιοχή Αγρού-Κυπερούντας από μυρωδάτα, ανοιξιάτικα ροδοπέταλα του Απρίλη και του Μάη. Δείτε σε βίντεο την διαδικασία παρασκευής του γλυκού:Μέρος Α, Μέρος Β.

Μαχαλλεπί
"Τα παλιά χρόνια επιάναμε το ρύζι τζιαι αλέθαμεν το στο μύλο. Τώρα η σκόνη της μαχαλεπής εν έτοιμη." (Πέπα Φρίξου, Πάχνα Λεμεσού)Εδώ μπορείτε να δείτε βίντεο για την παρασκευή μαχαλλεπιού.

Μηλόπιττα
Γλυκιά πίτα με γέμιση από μήλα, κανέλα, ζάχαρη και ροδόσταγμα.

Συκόπιττα
Μικρή πίτα, φτιαγμένη με μείγμα από πολτό σύκου, αμύγδαλα, γλυκάνισο και ροδόσταγμα.

Τριν - Γαλότριν
Όσοι το επιθυμούν μπορούν να προσθέσουν ζάχαρη, κανέλα και ροδόσταγμα.

Τυλιχτά με κούννες
Την αμυγδαλόψιχα της γέμισης αρωματίζουν μπόλικη κανέλα και λίγο ροδόσταγμα.

Χαλουβάς τριαντάφυλλο
Η προσθήκη του τριαντάφυλλου δίνει στον χαλβά ιδιαίτερο άρωμα και ένα ζεστό, κόκκινο χρώμα. Η συνταγή προέρχεται από την κατεχόμενη Γιαλούσα.

Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία

Ιωνάς Ι. (2001), Τα παραδοσιακά επαγγέλματα της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧΧΧVΙΙ, Λευκωσία.

Κυθραιώτου Φ. (2013), Γαστρονομικός οδηγός Μαραθάσας, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού-Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Λευκωσία.

Κυπριανός Αρχιμ. (1788), Ιστορία Χρονολογική της Νήσου Κύπρου, Τύποις Ευαγόρα, Λευκωσία.

Μαυροκορδάτος Γ. Ι. (2003), Δίκωμο: Το χθες και το σήμερα, Λευκωσία.

Ξιούτας Π. (2008), Από τα Τραγούδια μας, Newspage Publications, Λευκωσία.

Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους. Λέξεις και ιστορίες από τον κόσμο της γεύσης, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία.

Πρωτοπαπά Κ. (2005), Έθιμα του παραδοσιακού γάμου στην Κύπρο, τ. Α΄- Β΄, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLV, Λευκωσία.

Χατζηκυριάκου Ν. Γ. (2011), Αρωματικά και αρτυματικά φυτά στην Κύπρο. Από την Αρχαιότητα μέχρι Σήμερα, Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου, Λευκωσία.

Σχετικό Περιεχόμενο - Τεχνικές παρασκευής τροφίμων

απόσταξη ροδοστάγματος,η
Τα υλικά που χρειάζονται είναι μόνο τριαντάφυλλα, τα οποία είναι πιο μικρά από τα συνηθισμένα, χρώματος απαλού ροζ και διακρίνονται για το πολύ δυνατό άρωμά τους. Όταν τα μάζευαν από τις τριανταφυλλιές (τις... μυρωδάτες όπως τις έλεγαν) τα έβαζαν στο κάτω του μέρος του καζανιού- είδος λαμπίκου, που χρησιμοποιούσαν για την απόσταξη της ζιβανίας αλλά μικρότερου μεγέθους- προσθέτοντας μπόλικο νερό. Άναβαν φωτιά με τα ξύλα κάτω από το καζάνι και τα άφηναν εκεί να κοχλάσουν και να δημιουργηθεί ατμός.

Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα

αγνιά - αχνιά,η
Ο αφρός ή το πάχος του γάλακτος.

αθθός,ο

αρκοτρανταφυλλιά,η
Η αγριοτριανταφυλλιά.

γλυτζ̆ιστά (γλυτζιστά),τα
Γλυκιές πίτες με αμύγδαλα και κανέλα, μερικές φορές παραγεμισμένες με αμύγδαλα, κανέλα, ροδόσταγμα και ζάχαρη.

μαχαλλεπίν - χαμαλλεπίν,το (τουρκοκυπριακό)
Η τουρκοκυπριακή κοινότητα, η οποία είχε πολλούς βοσκούς, είχε μακρά παράδοση στα γαλακτοκομικά. Οι Τουρκοκύπριοι παρασκευάζουν με διαφορετικό τρόπο το παγκύπρια γνωστό μαχαλλεπίν.

ροδόσταγμα Αγρού,το
Ο παραδοσιακός τρόπος παρασκευής του ροδοστάγματος, απαιτεί τη χρησιμοποίηση του αποστακτήρα...

ροδόσταγμα Αγρού (γαστρονομικός χάρτης),το
Το ροδόσταγμα Αγρού είναι απόσταγμα ολόκληρου του άνθους της Ροδής της Δαμασκηνής (Rosa Damascena).

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
αθθόνερον ή ροδόστεμμαν,το

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος αθθόνερον ή ροδόστεμμαν,το

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
αθθόνερον ή ροδόστεμμαν,το