Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
κουλλούριν,το

Ονομασία - Προέλευση
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Ονομασία - Προέλευση

Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου

Ελληνική ονομασία - Περιγραφή

Το κουλλούρι είναι είδος στρογγυλής ζύμης με σουσάμι (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Κουλούρι, 67).

Γλωσσικές Παρατηρήσεις

ΕΤΥΜ. < μτγν. κολλούριον < αρχ. κολλύριον (Μπαμπινιώτης 2005, λήμμα κουλλούρι (το), 943)
          < αρχ. κολλύρα (Κυπρή 1979 [2002²], λήμμα κουλλούριν,το, 242; Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Κουλούρι, 67)

Μέθοδος Εξασφάλισης

Άλλο

Μέθοδος Επεξεργασίας

Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος

Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων

Εορταστικές Περιστάσεις

Συμβολικές Χρήσεις

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Παιδιά

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Το κουλούρι το χρησιμοποιούσαν ως μέθοδο αποθεραπείας διαφόρων ασθενειών των παιδιών:
«... Βασικός τρόπος θεραπείας των παιδιών ήταν η εγκατάλειψη. Άφηναν έναν κουλούρι κάπου και μαζί θεωρούσαν ότι έμενε και το κακό...» 
Ένας τρόπος αποθεραπείας για τα παιδιά που πάθαιναν σπασμούς ήταν να κρεμάζουν κουλούρια σε ένα δέντρο κοντά στην Παναγία τη Χρυσοσπιλιώτισσα. Για να ζυμώσουν αυτά τα κουλούρια ζητιάνευαν αμίλητες από εφτά μονοστέφανα σπίτια τα υλικά που θα χρησιμοποιούσαν. 
Πολύ διαδεδομένο στην Κύπρο ήταν το πέρασμα από το κουλούρι. Όταν το παιδί δε μιλούσε ή περπατούσε, ζητούσαν από εφτά σπίτια αλεύρι και ζύμωναν ένα μεγάλο κουλούρι. Στη συνέχεια, έπαιρναν το μωρό σε σταυροδρόμι και το περνούσαν μέσα από το κουλούρι. Αφού περνούσαν το μωρό από το κουλούρι, άφηναν το κουλούρι εκεί να το φάνε οι σκύλοι ή το έδιναν σε πέντε ή εφτά σπίτια να το ρίξουν στους σκύλους τους. Αν το έτρωγαν οι σκύλοι, το παιδί θεραπευόταν και το κακό πήγαινε στον σκύλο. Στη Φιλιά κρεμούσαν το κουλούρι στον λαιμό του παιδιού και γύριζαν το χωριό. Στον Καραβά περνούσαν το κουλούρι στον λαιμό του παιδιού που δεν είχε μιλήσει και το άφηναν στο σταυροδρόμι τη νύχτα. Ήλπιζαν ότι θα περνούσαν από εκεί οι Καλές Γυναίκες και θα έμεναν ευχαριστημένες από την προσφορά, οπότε θα θεραπευόταν το μωρό και θα φώναζε. Περίμεναν μακρυά και, άμα φώναζε, το έπιαναν. Στην περίπτωση αυτή το κουλούρι, που το ζύμωνε η μητέρα του παιδιού, το σταύρωναν, το έκοβαν κομμάτια και το έδιναν στους περαστικούς.
Στον Κορμακίτη, όταν το παιδί αργούσε να περπατήσει, πέντε μικρά κορίτσια έπαιρναν αλεύρι από πέντε σπίτια και ξύλα από τρία. Τοποθετούσαν το μωρό σε ένα ψάθινο καλάθι και το έπαιρναν σε ένα σταυροδρόμι. Εκεί ζύμωναν ένα κουλούρι στη γη και το έψηναν. Στη συνέχεια, ξέντυναν το μωρό και του φορούσαν το κουλούρι. Έκοβαν ένα κομμάτι και το έδιναν στο μωρό να το φάει ενώ το υπόλοιπο το έκοβαν σε τέσσερα και έριχναν ένα κομμάτι σε κάθε κατεύθυνση.
Κουλούρι έφτιαχναν και όταν αδυνάτιζε επικίνδυνα το μωρό. Το κουλούρι έπρεπε να ήταν πολύ μεγάλο, ώστε να μην ακουμπά πάνω στο μωρό όταν του το φορούσαν. Έπαιρναν το μωρό βράδυ στο σταυροδρόμι και του περνούσαν το κουλούρι από πάνω. Στη συνέχεια, έπιαναν το μωρό κι έφευγαν χωρίς να γυρίσουν πίσω, αφήνοντας εκεί το κουλούρι να το πιάσουν τα ζώα. Πίστευαν ότι αποτελούσε προσφορά στις Καλές Γυναίκες, που θα βοηθούσαν το μωρό να γίνει καλά. Το έθιμο αυτό γινόταν σε πολλά χωριά με διάφορες παραλλαγές (Πρωτοπαπά 2009, 528, 535-546).

Βιβλιογραφία

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1979 [2002²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Α΄, Γλωσσάριον Γεωργίου Λουκά, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLI, Λευκωσία.

Μπαμπινιώτης Γ. (2005), Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Με σχόλια για τη σωστή χρήση των λέξεων. Ερμηνευτικό, Ορθογραφικό, Ετυμολογικό, Συνωνύμων-Αντιθέτων, Κυρίων Ονομάτων, Επιστημονικών Όρων, Ακρωνυμίων, Κέντρο Λεξικολογίας, Αθήνα.

Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία.

Πρωτοπαπά Κ. (2009), Τα έθιμα της γέννησης στην παραδοσιακή κοινωνία της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLIX, Λευκωσία.

Ερευνητής / Καταχωρητής

Δήμητρα Ζαννέτου, Στάλω Λαζάρου, Τόνια Ιωακείμ, Αργυρώ Ξενοφώντος

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές

Δαχτυλιές
Οι δαχτυλιές έχουν στενόμακρο σχήμα και χωρίζονται σε παράλληλα κομμάτια, ούτως ώστε να κόβονται ευκολότερα και ομοιόμορφα.

Κουλλούρκα κορνιώτικα
".. κόβουμε από τη ζύμη ένα κομμάτι, το περνάμε μέσα από το σησάμι το οποίο το έχουμε τοποθετήσει σε μία πετσέτα και το πλάθουμε σε κουλούρια μακρόστενα, στρογγυλά. Δημιουργούμε πασχαλινές κούκλες, τσαντούλες (ζεμπιλούθκια), σαρακοστή και σταυροκούλουρα" (Σταυρούλα Βορκά, Κόρνος)

Κουλλούρκα παραδοσιακά
Μετά την παρασκευή της ζύμης, τα κουλούρια πλάθονται σε διάφορα σχήματα, όπως δακτυλιές, κυκλικά, αλλά και αυγωτές, βατραχάκια, ζεμπυλούθκια, σταυροκούλουρα κ.λπ. για τις εορταστικές περιστάσεις.

Κούμουλλα
Τα κούμουλλα φτιάχνονταν σε διάφορες εορταστικές περιστάσεις, όπως τα Χριστούγεννα και οι ονομαστικές εορτές. Σε ορισμένες περιοχές προσφέρονταν για το κάλεσμα στο γάμο, ενώ συνδέονταν κατεξοχήν με τα έθιμα της γέννησης, αφού παρασκευάζονταν για να προσφερθούν ως κεραστικό για το νεογέννητο.

σησαμωτά,τα
Τα αρτοπαρασκευάσματα αυτά συνηθίζονταν σε όλα τα χωριά της Κύπρου. Φτιάχνονταν ιδιαίτερα τα Χριστούγεννα και το Πάσχα.

Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα

αβκωτή,η
Πασχαλινό έδεσμα. Οι γυναίκες, αφού ζύμωναν τις κουλούρες και τις φλαούνες, έκαναν μικρές θήκες σε σχήμα σαλιέρας, δηλαδή αλατοθήκης, μέσα στις οποίες τοποθετούσαν όρθια συνήθως ένα ή δύο αβγά ψημένα και κόκκινα.

αγκάθθινον στεφάνι του Χριστού,το
Κουλούρι, όμοιο με το αγκάθινο στεφάνι του Χριστού.

αλεύριν,το
Το αλεύρι αποτελεί διαχρονικά τη βασική πρώτη ύλη για την παρασκευή των διαφόρων ζυμωμάτων, με κυριότερο το ψωμί.

αρκατένα,τα
Ξεχωριστό είδος κουλουριών που ζυμώνονται με προζύμι από ρεβίθια. Για να πετύχει ο αρκάτης, δηλαδή το προζύμι για τα αρκατένα, πρέπει τα ρεβίθια να είναι καλόψητα.

αρμυροκουλλούρα,η
Αλμυρή πίτα της Καθαράς Δευτέρας, από αλεύρι, αλάτι και νερό. Το βράδυ, ένα κομμάτι της πίτας έμπαινε κάτω από το προσκέφαλο των νεαρών κοπέλων που ευελπιστούσαν να ονειρευτούν, έτσι, τον μέλλοντα σύζυγό τους.

άρτος,ο - αφράντα,η
Οι άρτοι παρασκευάζονταν σε ειδικές περιπτώσεις όπως στις εορτές Αγιών, τα Χριστούγεννα, το Πάσχα, στους γάμους και τα μνημόσυνα ως προσφορά στην εκκλησία.

Γαλένα
Πασχαλινά κουλούρια. Τα γαλένα φτιάχνονταν σε ορισμένες περιοχές, κυρίως στην Πάφο, και ήταν ζυμωμένα με ζάχαρη και γάλα.

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
κουλλούριν,το

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος κουλλούριν,το

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
κουλλούριν,το