Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
μουδούριν,το

Ασκί μέσα στο οποίο έβαζαν το κρασί για τη μεταφορά του στις πόλεις από τα κρασοχώρια.

Ονομασία - Χρήσεις
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Ονομασία - Χρήσεις

Περιγραφή Σκεύους / Εργαλείου

Τα μουδούρκα ήταν τα ασκιά μέσα στα οποία έβαζαν το κρασί για την μεταφορά του στις πόλεις από τα κρασοχώρια. Γίνονταν από δέρμα αίγιας, όχι τελείως κατεργασμένο, το οποίο ραβόταν επιδέξια στα τέσσερα άκρα και είχε στόμιο που δενόταν (Ιωακείμ 2004, 97).

** Βλ. και λήμμα ασκίν - ασ̆σ̆ίν (ασσίν),το στην κατηγορία Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία.

Κυπριακή Ονομασία

Ελληνική Ονομασία

Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις

ΕΤΥΜ. < μαδώ + κατάλ. -ούριν (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα μαδούριν - μουδούριν,το, 264)

Ο Κωνσταντίνος Γ. Γιαγκουλλής σημειώνει πως το μουδούριν ή μαδούριν είναι απίσσωτος ή ακατέργαστος ασκός, δέρμα τράγου (ευνουχισμένου) ή κατσίκας για κατασκευη ασκών, ασκός χωριτηκότητας 3-4 κούζων ή 32 οκάδων (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα μαδούριν - μουδούριν,το, 264).

Η λέξη μουδούριν κανονικά μεταφράζεται ως το ακατέργαστο δέρμα που προέρχεται από γδάρσιμο ενός ζώου, ενώ το ασ̆σ̆ίν είναι ο ασκός που γίνεται ύστερα από καθαρισμό, επάλειψη του εσωτερικού της πέτσας με πίσσα για αδιαβροχοποίηση και ράψιμο (Ιωνάς 2001, 163, υποσ. 45).

Τρόπος Χρήσης Αποθήκευση / Συντήρηση

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία Χρήσης

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Μουδούρκα ή ασ̆σ̆ιά [ασκιά] ήξεραν να κατασκευάζουν και οι κρασοκκιρατζ̆ήδες, μέσα στα οποία μετέφεραν το κρασί. Το ασ̆σ̆ίν ήταν κατασκευασμένο από δέρμα αίγας και η χωρητικότητά του εξαρτιόταν από το μέγεθος του ζώου. Διαλέγονταν δέρματα που μπορούσαν να έχουν χωρητικότητα τουλάχιστον 4 κούζες, δηλ. λίγο περισσότερη από 40 λίτρα κρασιού, αλλά μερικά μπορούσαν να χωρέσουν μέχρι 8 κούζες (περισσότερο από 80 λίτρα). Το ασ̆σ̆ίν γεμιζόταν κανονικά με 4 κούζες κρασί (32 οκάδες = 40,64 kg = 40,912 λίτρα), έστω και αν χωρούσε περισσότερο, και τα ζώα φορτώνονταν με ένα ασ̆σ̆ίν σε κάθε μεριά τους, δηλαδή με συνολικό φορτίο 81,28 kg (= 64 οκάδες = 81,824 λίτρα), που ήταν μισό γομάριν (έχοντας βέβαια πάντοτε υπόψη ότι οι μετρήσεις γίνονταν όλες κατά προσέγγιση). Το ζώο δύσκολα μπορούσε να μεταφέρει, μέσω των μονοπατιών και των δύσκολων περασμάτων περισσότερο φορτίο και μάλιστα για μακρινούς προορισμούς. Κάποιοι κρασοκκιρατζ̆ήδες φόρτωναν μερικά από τα ζώα τους μόνο με 2 κούζες σε κάθε ασ̆σ̆ίν, δηλαδή με συνολικό φορτίο λίγο περισσότερο από 40 Kg, λαμβάνοντας υπόψη τη φυσική κατάσταση του ζώου, την καταλληλότητα των δρόμων, ως επίσης και την απόσταση που θα διένυαν.
Το κρασί μπορούσε επίσης να μεταφέρεται μέσα σε κούζες που έμπαιναν, κατά τις διαδρομές μέσα σε κοφίνια. Η μεταφορά, όμως με ασ̆σ̆ιά ήταν πιο πρακτική, διότι δεν υπήρχε ο φόβος για εύκολο σπάσιμό τους κατά τη διακίνηση, όπως για τις κούζες και επί πλέον το κρασί δεν χαλούσε λόγω των ανακινήσεων που θα επιδεχόταν κατά το περπάτημα του μεταφορικού ζώου. Τα μουδούρκα ή ασ̆σ̆ιά, προτού δεθούν στο στόμιό τους με το ασκόδημμαν [κορδόνι], πιέζονταν και αφαιρείτο από μέσα όλος ο αέρας και έτσι το εμπεριεχόμενο κρασί γινόταν μαζί με το ασκί ένας συμπαγής όγκος (Ιωνάς 2001, 161-166). Ο Ιωάννης Συρίμης από τον Αγρό αναφέρει τα εξής:«Επαίρνασιν χτηνόν, αίγιαν τζ̆ι επισσώνναν την με την πίσσαν. Εσουρώνναν την τζ̆ι επισσώνναν την. Ύστερα εγυρίζαν την τζ̆ι επήαιννεν που μέσα η πίσσα που ήταν τα μαλλιά κολλημένη. Εκαθαρίζαν τα μαλλιά, (εκουρεύκαν τα που ήταν μεγάλα), εβράζαν την πίσσα – εσάζαν την, εβάλλαν λάδι, εκαταστήνναν την τζ̆αι κατόπιν εσ̆υλώνναν το μουδούριν τζ̆είνον, (δηλαδή) τζ̆είνην την πέτσαν, τζ̆αι κατόπιν εγυρίζαν το τζ̆ι εμείνισκεν η πίσσα που μέσα. Βέβαια πριν βάλουν την πίσσα αλατίζαν την πέτσαν τζ̆ι αφήνναν την 6-8 μέρες γιατί εβρώμαν. Τα πόδκια εδήνναν τα, εσουρώνναν την (εκάμναν σωρόν τζ̆ι εσουρώνναν την) με τα ραφίδκια. Εράφκαν την τζ̆αι που πάνω, το στόμαν, με λιμιστήραν τζ̆ι εδήνναν το άμαν νείεν γεμώσει ο λαιμός της αίγιας. Άμαν μια αίγια εχωρούσεν που τες τέσσερεις τζ̆αι κάτω εν τ’ αγοράζαμεν να το πισσώσουμεν διότι ήταν μικρόν. Που τες τέσσερεις τζ̆αι πάνω. Έξι-εφτά τζ̆ι οχτώ κούζες είσ̆εν. Εβάλλαμεν τέσσερεις κούζες μέσα στο ασ̆σ̆ίν, δηλαδή 32 οκάδες που την μιαν τζαι τέσσερις που την άλλην. Τα ασ̆σ̆ιά εφωρούσαν παραπάνω, αλλά εν εβάλλαμεν, διότι εν το εσήκωννεν το χτηνόν» (Ιωνάς 2001, 162).

Ειδικοί στην κατασκευή τέτοιων μουδουρκών ήταν οι Γιωρκάτζης Ανάσταση, Χάρης Ιωάννου, Κωστής Λούκα, Ιωάννης Χαριλάου και Χρυσόστομος Μιχαήλ. Αυτοί κατασκεύαζαν και σκουτάβλια [μικρά ασκιά] προσωπικής χρήσης καθώς και βούρκες για τους βοσκούς (Ιωακείμ 2004, 97).

Βιβλιογραφικές Αναφορές

Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία.

Ιωακείμ Η. (2004), Άρσος υπό την σκεπή του Αποστόλου Φιλίππου, Λευκωσία.

Ιωνάς Ι. (2001), Τα παραδοσιακά επαγγέλματα της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧΧΧVΙΙ, Λευκωσία.

Ερευνητής / Καταχωρητής

Ελένη Χρίστου, Τόνια Ιωακείμ, Αργυρώ Ξενοφώντος

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Σκεύη - εργαλεία

ασκίν - ασ̆σ̆ίν (ασσίν),το
Δερμάτινος σάκος.

Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία

Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία.

Ιωακείμ Η. (2004), Άρσος υπό την σκεπή του Αποστόλου Φιλίππου, Λευκωσία.

Ιωνάς Ι. (2001), Τα παραδοσιακά επαγγέλματα της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧΧΧVΙΙ, Λευκωσία.

Σχετικό Περιεχόμενο - Χώροι Παραγωγής - Διάθεσης

Εγκαταστάσεις παραγωγής και αποθήκευσης Κρασιού (μελέτη)
Επισυνάπτεται μελέτη στην αγγλική της Ε. Ριζοπούλου-Ηγουμενίδου, η οποία πραγματεύεται την διαδικασία καλλιέργειας του αμπελιού έως την παραγωγή κρασιού, (18ος-μέσα 20ου αι.) με κύρια έμφαση στα κτήρια και εγκαταστάσεις για την παραγωγή και αποθήκευση κρασιού.

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
μουδούριν,το

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος μουδούριν,το

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
μουδούριν,το