Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
Συμπληρωματικά Εδέσματα: φρούτα και γλυκά

Περιγραφή Σιτηρεσίου - Γευμάτων
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Περιγραφή Σιτηρεσίου - Γευμάτων

Περιγραφή Σιτηρεσίου

Φρούτα:
Το φρούτο δεν είναι απαραίτητο συμπλήρωμα του φαγητού. Τρώγεται όταν υπάρχει διαθέσιμο, στα ενδιάμεσα των γευμάτων και πολύ σπάνια σαν επι-δόρπιο (πόπαστον). 
Τα μόνα φρούτα που καταναλώνουν μπόλικα είναι τα καρπούζια και τα άλλα πεπονοειδή (κοτσιίνια - ταμπούρες), τα οποία είναι και τα μόνα που πλούσια διαθέτει στο εμπόριο και στην αγορά. Τα μόνα άλλα φρούτα που παράγονται σε μικρές ποσότητες από 2-3 παραγωγούς και καταναλίσκονται στο χωριό είναι τα σύκα και λίγα χρυσόμηλα. Όλα τα άλλα φρούτα τα προμηθεύονται όπως αναφέρεται πιο κάτω.
Πορτοκάλια, μανταρίνια, λεμόνια:
Από την αγορά του Μόρφου, ή πλανόδιους Μορφίτες πωλητές. Εσπεριδοειδή καλλιεργούνται γύρω από το χωριό το 1938. Στη διάρκεια του πολέμου τα πιο πολλά εκριζώνονται σαν ασύμφορα για να παραμείνουν μόνο 5 περιβόλια (του Λοΐζου Σταύρου, του Άστρα, του Κώστα Καντελλανή, του Νικόλα Πρωτοπαπά και του Κυπρή Πρωτοπαπά).
Σταφύλια:Σταφυλάρηδες από την Πιτσιλιά ή και την Μαραθάσα σταθμεύουν (πεζεύκουν) σε διάφορους τόπους ή γυρίζουν στο χωριό και ανταλλάσσουν τα σταφύλια με διάφορα προϊόντα (σιτάρι, κριθάρι, κ.λ.π.).
Μήλα, ροδάκινα, αχλάδια:Μόνο από τα πανηγύρια.
Χρυσόμηλα:Από γειτονικά χωριά σε πολύ μικρές ποσότητες.
Καίσια, Κεράσια και άλλα σήμερα γνωστά φρούτα:
Σχεδόν άγνωστα στο χωριό.

Γλυκά:Το μόνο σχεδόν γλυκό που κατασκευάζεται στο χωριό είναι το κυδώνι σε μικρά-μικρά κομμάτια (του κουταλιού). Αυτό ήταν το γλυκό που κερνούσαν σπάνια στο σπίτι, αλλά τακτικά στους γάμους, που το πρόσφερε η κουμέρα την Κυριακή του γάμου στις γυναίκες όταν χαιρετούσαν το αντρόγυνο.Οικονομίδη Ν. Γ.(2009) 182.
 
Γλυκίσματα: Ππακλαβάδες, Κατείφι
Από τα πανηγύρια ή τις γιορτές από πλανοδιοπώλες Μορφίτες (ο Παπής, ο Χασάνης, ο Νιόνιος και άλλοι).
Μαχαλλεπί: Από τα πανηγύρια ή από πλανοδιοπώλη συνήθως Μορφίτη (η Αλεξαντρού).
Σιάμισιη, Λοκμάδες:Από τα πανηγύρια.
Μέλι της μέλισσας (Ασπρόμελο):Γνωστό αλλά απρόσιτο λόγω σπανιότητας. Λίγα μελίσσια σε τζιιβέρκια (Μελισσώνες) είχαν ο Γιάννακας, ο Φοξής, ο Χατζηστυλλής, ο Ρέπανος.
Τερατσόμελο (μαυρόμελο), Μέλι «έψιμο»:Λίγοι τα χρησιμοποιούσαν και τα προμηθεύοντο από Πίτσιλλους ή Μαραθεύτες.
Παστέλλι:Από τα πανηγύρια.
Χαλουβάς:Κάθε φορά που ο κάτοικος του χωριού πήγαινε στη Λευκωσία για να πάρει τα προϊόντα του για πώληση, θα 'φερνε για την οικογένεια 2-3 κουλλούρια, ένα ψωμί άσπρο (προσφορούιν) και χαλουβάν.

Οικονομίδη Ν. Γ.(2009) 183

Διαφοροποίηση ανάλογα με το δημογραφικό προφίλ

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Μετά τον πόλεμο του '40 και την επακολουθήσασαν εξέλιξη, στο χωριό παρασκευάζονται όλων των ειδών φαγητά, γλυκά και γλυκίσματα και σερβίρονται όλων των ειδών τα φρούτα.

Βιβλιογραφικές αναφορές

Οικονομίδη Ν. Γ.(2009) Η Κατωκοπιά: οι κάτοικοι, οι ρίζες, τα έθιμα, Λευκωσία

Ερευνητής / Καταχωρητής

Ελένη Χρίστου

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Σιτηρέσιο

Δημητριακά, Φρούτα και Λαχανικά στην Κύπρο τον 16ον αι.

Φρούτα και άλλα επιδόρπια

Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές

σ̆ουσ̆ούκκος,ο
Ο σ̆ουσ̆ούκκος είναι από τα πιο γνωστά παραδοσιακά γλυκά της Κύπρου και θα τον συναντήσετε σε χωριά όπου παράγονται σταφύλια.

Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία

Οικονομίδης Ν. Γ. (2009), Η Κατωκοπιά: οι κάτοικοι, οι ρίζες, τα έθιμα, Εκδόσεις THEOPRESS, Λευκωσία.

Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωργίας (2009), Παραδοσιακά γλυκά κουταλιού και μαρμελάδες, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Λευκωσία.

Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα

ακτινίδιο,το

αμματόβουδον,το
Είδος μεγάλου δαμάσκηνου.

αντελούνικον - αμπελούνικον,το
Ποικιλία σύκου.

αππίδιν,το
Ο Π.Γ. Γεννάδιος γράφει για τις κυπριακές αχλαδιές στις αρχές του 20ού αιώνα: "Η Κύπρος, ήτις επί της εποχής του Πλινίου (Φυσκ. Ι. 15, 18) εφημίζετο διά τας φερούσας μεγάλους καρπούς Απιδέας της, σήμερον ελάχιστα και κακής ως επί το πλείστον ποιότητος απίδια παράγει."

ασπρού ή άσπρη,η
Ποικιλία συκιάς.

Γλυκά από μούστο σταφυλιού
Αρχικά, τα προϊόντα αυτά αποτελούσαν την απαραίτητη ξηρή τροφή των γεωργών κατά τη διάρκεια της εργασίας. Αργότερα, καταναλώνονταν σαν επιδόρπιο ή κεραστικό αντί γλυκού.

Γλυκά του κουταλιού
Παραδοσιακό κεραστικό για όλες τις περιπτώσεις στην Κύπρο.

Δημητριακά, Φρούτα και Λαχανικά στην Κύπρο τον 16ον αι.

Καρποί, οι
καρποί δέντρων, φρούτα

Κυπριακά Γλυκά
Τα περισσότερα γλυκά ή «γλυτζιστικά» όπως τα αποκαλούσαν οι Κύπριοι, αυτά που εμείς θεωρούμε μέχρι σήμερα παραδοσιακά, έλκουν την καταγωγή τους από την αρχαιότητα και από το Βυζάντιο, όπως μαρτυρούν εύγλωττα, τις περισσότερες φορές, οι ίδιες οι ονομασίες τους. Αναφέρω ενδεικτικά τα λαλάγκια, λαλαγκούθκια, λαγκόπιττεςτης Καρπασίας, τα ξεροτήανα, τον καϊγκανά τον οποίο συναντούμε και στην Καισάρεια της Καππαδοκίας, παστέλλι,το οποίο συναντούμε στα βυζαντινά κείμενα και έγγραφα της Ενετοκρατίας, τι...

παττίχα,η
Το καρπούζι.

ρετσ̆έλλια (ρετσέλλια) - ριτσ̆έλλια (ριτσέλλια),τα
Είδος γλυκού με φρούτα ή λαχανικά ψημένα σε πετιμέζιν.

Φρούτα και ξηροί καρποί κατά τον 18ον αι.
"Περί των οπώρων" και "Περί ξυνών οπώρων" (Κυπριανού Αρχιμ., 1788)

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
Συμπληρωματικά Εδέσματα: φρούτα και γλυκά

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος Συμπληρωματικά Εδέσματα: φρούτα και γλυκά

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
Συμπληρωματικά Εδέσματα: φρούτα και γλυκά