Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
Παφίτικη πίσσα

Η Παφίτικη πίσσα (ή τρεμιθόπισσα) παρασκευάζεται από τη ρητίνη της τρεμιθκιάς ή τρήμιθου (Pistacia terebinthus ή Pistacia atlantica, subsp. Cypricola).

Παφίτικη πίσσα. <br/> Πηγή: ©Στάλω Λαζάρου.

Ονομασία - Προέλευση
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Ονομασία - Προέλευση

Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου

Ελληνική ονομασία - Περιγραφή

Η Παφίτικη πίσσα (ή τρεμιθόπισσα) παρασκευάζεται από τη ρητίνη του
τρέμιθου ή τρήμιθου (Pistacia terebinthus ή Pistacia atlantica, subsp. Cypricola). Είναι σκληρή με έντονη χαρακτηριστική γεύση ρητίνης.

Γλωσσικές Παρατηρήσεις

Μέθοδος Εξασφάλισης

Συλλογή

Μέθοδος Επεξεργασίας

Αφού συλλεχθεί η ρητίνη από τις χαρακιές του κορμού του τρέμιθου, φιλτράρεται πολύ αργά (1-2 μέρες) μέσω ενός κλαδιού θυμαριού και συλλέγεται η ‘τριμηντίνα’. Η τριμηντίνα ζεσταίνεται μέχρι να
ρευστοποιηθεί και φιλτράρεται ξανά μέσα από ύφασμα σε δοχείο που περιέχει λίγο κρύο νερό, ώστε να κρυώσει και να μπορεί να δουλευτεί στο χέρι (Πανάρετος Α., 1979). Η τριμηντίνα μαλάσσεται κομμάτι-κομμάτι για περίπου μισή ώρα μέχρι το χρώμα της από κιτρινωπό να γίνει άσπρο. Τα κομμάτια της πίσσας τοποθετούνται σε καθαρό, υγρό ύφασμα για 24 ώρες για να κρυώσουν / στεγνώσουν και τυλίγονται σε λαδόχαρτο (Ριζοπούλου – Ηγουμενίδου, 2008).

Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος

Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων

Χρησιμοποιείται αποκλειστικά για μάσημα όπως οι κοινές μαστίχες. Σύμφωνα με τις πηγές  παλιά προοριζόταν για γυναικεία χρήση(Σακελλαρίου Α.,1855).

Εορταστικές Περιστάσεις

Δεν είναι γνωστό εάν παλιότερα συνδεόταν με εορταστικές περιστάσεις.

Συμβολικές Χρήσεις

Δεν είναι γνωστές οποιεσδήποτε συμβολικές χρήσεις.

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Tο κέντρο παραγωγής της Παφίτικης πίσσας ήταν το άλλοτε αμιγές
Τουρκοκυπριακό χωριό της Πάφου, Λέμπα (Πανάρετος Α., 1979). Παραγόταν επίσης στα γειτονικά χωριά Τάλα και Κισσόνεργα, όπου ευδοκιμούσε ο τρέμιθος. Οι κύριοι παραγωγοί πίσσας ήταν Τουρκοκύπριοι. Μετά τις διακοινοτικές ταραχές του 1963, οπότε οι Τουρκοκύπριοι εγκατέλειψαν τα χωριά τους, σε συνδυασμό με τη μείωση του αριθμού των τρέμιθων, η παραγωγή της πίσσας σταμάτησε. Σήμερα, η ρητίνη εισάγεται. Κέντρο παραγωγής της Παφίτικης Πίσσας είναι η Γεροσκήπου, όπου τοπικές βιοτεχνίες ακολουθούν σε μεγάλο βαθμό την παραδοσιακή μέθοδο παραγωγής.

Βιβλιογραφία

Σακελλάριου ΑΑ. (1855). Τα Κυπριακά τόμος 1, Εκδόσεις ΙΩ Αγγελόπλου, Αθήνα.

Πανάρετος Α. (1979). Η πίσσα της Πάφου. Λαογραφική Κύπρος, 9:26:53-54.

Υπουργείο Γεωργίας , Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωργίας (2010).Γαστρονομικός χάρτης της Κύπρου,  Λευκωσία, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Γ.Τ.Π. 379/2010–2.000.

Ερευνητής / Καταχωρητής

Στάλω Λαζάρου, Αντωνία ματάλα, Δήμητρα Δημητρίου

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές

Τρεμιθθόσουπα
Πιάτο του καθημερινού τραπεζιού, που καταναλωνόταν από αγροτικές οικογένειες μετά την εργασία στα χωράφια. Η συνταγή προέρχεται από την Άρμου της Πάφου.

Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία

Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωργίας (2011), Γαστρονομικός χάρτης της Κύπρου, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Λευκωσία.

Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα

Πίσσα παφίτικη (Μαστίχα)
Η τερεβινθίνη, γνωστή ως πίσσα, λαμβάνεται από τρεμιθιές μεγάλης ηλικίας από εντομές σε διάφορα σημεία του κορμού του δένδρου με τσεκούρι ή αξίνη. Από τις πληγές, που κατ' αυτόν τον τρόπο προκαλούνται στον κορμό του δένδρου, βγαίνει μια παχύρευστη και ρητινώδης ουσία, η τρεμιντίνα, που είναι παρόμοια με τη μαστίχα και έχει σκούρο χρώμα.

Τρεμιθόπισσα (παφίτικη πίσσα)

Σχετικό Περιεχόμενο - Χώροι Παραγωγής - Διάθεσης

Εργοστάσια παραγωγής Λουκουμιών (Γεροσκήπου)
Το πρώτο εργοστάσιο που ιδρύθηκε στην Γεροσκήπου το 1895. Η Γεροσκήπου είναι γνωστή παγκύπρια για την παραγωγή των λουκουμιών. Αυτό το παραδοσιακό κυπριακό γλύκισμα είναι γνωστό και ως λίζον και για έναν σχεδόν αιώνα προσφερόταν ως κεραστικό στα καφενεία της υπαίθρου και στα σπίτια. Τα λουκούμια εξακολουθούν να παρασκευάζονται και να πωλούνται στη Γεροσκήπου και σήμερα. Χρησιμοποιούνταν και από τους μωαμεθανούς στις γιορτές της μουσουλμανικής θρησκείας, ιδιαίτερα στο σεκέρ-μπαϊράμ και ...

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
Παφίτικη πίσσα

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος Παφίτικη πίσσα

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
Παφίτικη πίσσα