Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
Γλυκό κιτρόμηλο

"Όταν δήννει κόμπο το σιρόπι πάνω στο κουτάλι είναι έτοιμο. Αφαιρώ τις οδοντογλυφίδες και το βάζω σε γυάλινα δοχεία κλειστά." (Πέπα Φρίξου, Πάχνα Λεμεσού)

Γλυκό κιτρόμηλο. <br/> Πηγή: Ζηνοβία Χαραλάμπους.

Ονομασία - Συνταγή
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Ονομασία - Συνταγή

Κυπριακή Ονομασία Εδέσματος

Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή

Γλυκό του κουταλιού νεράντζι.

Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις

Υλικά Συνταγής

Εκδοχή Α΄
50 κιτρόμηλα
5 κιλά ζάχαρη 
5-6 ποτήρια νερό

Εκδοχή Β΄
2 κιλά ζάχαρη
10 νεράντζια κιτρόμηλα
1 1/2 κουτάλι της σούπας λεμόνι
2 φακελάκια βανίλια 
1 ποτήρι αλεύρι

Εκτέλεση Συνταγής

Εκδοχή Α΄
"Πιάνω τα κιτρόμηλα και τα τρίβω στον τρίφτη για να φκει η φλούδα τους. 
Πιάνω το μαχαίρι και τα κόβω το καθένα σε 4 μοίρες. 
Βάζω τα μέσα στη κατσαρόλα με νερό ως ότου να τα χώνει. Το αφήνω να χογλάσει και το κατεβάζω από τη φωτιά. 
Σιωνώνω (αδειάζω) το νερό το βραστό και βάλλω κρυό. 
Πιάνω οδοντογλυφίδες και μια μια μοίρα τυλίγω την να γίνει τυλικτό. 
Τα βάζω μέσα στην κατσαρόλα με νερό να τα χώνει. Για τέσσερις μέρες πρέπει να του αλλάζω το νερό μια φορά τη μέρα για να ξιπικρίσει. Την πέμπτη μέρα πλυνίσκω το καλά. 
Βάλλω του την ζάχαρη και 5-6 ποτήρια νερό μόνο γιατί το κιτρόμηλο κατεβάζει νερό από μόνο του. Το βάζω σε σιγανή φωτιά να ψηθεί σιγά σιγά. 
Όταν δήννει κόμπο το σιρόπι πάνω στο κουτάλι είναι έτοιμο. Αφαιρώ τις οδοντογλυφίδες και το βάζω σε γυάλινα δοχεία κλειστά."
(Πέπα Φρίξου, Πάχνα Λεμεσού)

Εκδοχή Β΄
Τρίβουμε τα νεράντζια πάνω σε λεπτό τρίφτη, αφού τα έχουμε πλύνει. 
Τα κόβουμε σε 3 ή 4 ίσα μέρη αφαιρούμε την εσωτερική φλούδα. Τυλίγουμε τα κομμάτια και τα δένουμε σε μια κλωστή.
Όταν τα δέσουμε τα σκεπάζουμε με νερό και τα βάζουμε στη φωτιά να πάρουν βράση. 
Αφήνουμε τη φλούδα να φουσκώσει 4 μέρες. Κάθε μέρα αλλάζουμε το νερό με κρύο και τ' αφήνουμε να ψηθούν πολύ καλά. Η επιτυχία τους εξαρτάται από το καλό ψήσιμο.
Όταν ψηθούν τα στραγγίζουμε, τα ραντίζουμε με κρύο νερό και αφαιρούμε την κλωστή. 
Τα βάζουμε στην κατσαρόλα και τους ρίχνουμε τη ζάχαρη, νερό και το λεμόνι. Τα αφήνουμε ένα βράδυ να διαλυθεί η ζάχαρη. 
Τα βάζουμε στη φωτιά και τα αφήνουμε να πάρουν μερικές βράσεις.
Τα κατεβάζουμε και τα αφήνουμε ως την άλλη μέρα. 
Τα βάζουμε στη φωτιά και τα αφήνουμε να δέσουν. Τα ξαφρίζουμε και προσθέτουμε τη βανίλια. 
Όταν κρυώσουν τα βάζουμε σε γυάλινα δοχεία.
(Χαραλάμπους 2006, 302)

Μέθοδος Μαγειρέματος

Βράσιμο.
Δέσιμο με σιρόπι.

Σχόλια Συνταγής

Με τον ίδιο τρόπο γίνεται και το γλυκό περγαμόντο (Χαραλάμπους 2006, 302).

Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος

Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων

Εορταστικές Περιστάσεις

Παλαιότερα το κερνούσαν στους αρραβώνες (Πέπα Φρίξου, Πάχνα Λεμεσού).

Συμβολικές Χρήσεις

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Απόσπασμα  συνέντευξης από την κα. Πέπα Φρίξου: 

"Ερώτηση: Υπήρχαν ιδιαίτερες περιπτώσεις όπου φτιαχνόταν το γλυκό κυτρόμηλο; Μήπως συνδέεται με κάποιο έθιμο, με κάποια εκδήλωση;
Απάντηση:  Όχι. Το κερνούσαν στους αρραβώνες.

Ερώτηση: Από πού έμαθες τη συνταγή;
Απάντηση: Από τη μητέρα μου.

Ερώτηση: Μήπως έκανες κάποιες αλλαγές-τροποποιήσεις στη συνταγή (υλικά, αναλογία υλικών, μέθοδος παρασκευής, τρόπος φύλαξης, τρόπος ή μέσα ψησίματος);
Απάντηση: Όχι.

Ερώτηση: Είναι τοπική συνταγή, που την φτιάχνουν;
Απάντηση: Την φτιάχνουν και σε άλλα ορεινά χωριά που έχουν κιτρόμηλα. "

Βιβλιογραφικές Αναφορές

Χαραλάμπους, Π. (2006). Επτακώμη: από τα πανάρχαια χρόνια μέχρι σήμερα, Λάρνακα.

Προφορική μαρτυρία: 
Πέπα Φρίξου, 61 ετών από την Πάχνα Λεμεσού. Καταγραφή: Ζηνοβία Χαραλάμπους, Οκτώβρης 2010. Επιμέλεια: Στάλω Λαζάρου

Ερευνητής / Καταχωρητής

Ζηνοβία Χαραλάμπους, Στάλω Λαζάρου, Ελένη Χρίστου

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές

Αγριόχορτα με κιτρόμηλο, καρπασίτικα
Πιάτο με άγρια χόρτα της κυπριακής φύσης. Τρώγεται ζεστό ή κρύο.

Γλυκό αχλάδι
"Ξεφλουδίζουμε τα αχλάδια χωρίς να κόψουμε το κοτσανάκι τους. Βάζουμε το τηγάνι στη φωτιά, προσθέτουμε τα αχλάδια στο σιρόπι και τα γυρίζουμε δύο φορές." (Ελευθερία Βαλανίδου, Αγρίδια)

Γλυκό κιτρομηλάκι πράσινο
Είδος γλυκού του κουταλιού με πολύ έντονο άρωμα, γλυκόπικρη γεύση και χαρακτηριστικό πράσινο χρώμα.Η συνταγή του είναι η ίδια με αυτή για το γλυκό λεμονάκι πράσινο.

Γλυκό κκεράζι
Για την αφαίρεση των κουκουτσιών χρησιμοποιούνται σήμερα ειδικά εργαλεία. Παλαιότερα, οι γυναίκες μεταχειρίζονταν για τον ίδιο σκοπό μεταλλικά τσιμπιδάκια των μαλλιών.

Γλυκό κολοκούι
Το γλυκό αυτό έχει συνήθως το χαρακτηριστικό σχήμα σούστας (ελατηρίου), που δημιουργείται με τη χρήση ειδικού εργαλείου κατά το κόψιμο του κολοκυθιού.

Γλυκό κυδώνι
"Καθαρίζεις τα κυδώνια με το μαχαίρι. Καθαρίζεις τη φλούδα και τα κουκούτσια για να μεν μείνει σκληρό τζιαι να μεν τρώεται. Σε μια λεκάνη βάλλεις νερό και λεμόνι και τα βάζεις μέσα για να μην μαυροκοκκινήσουν, να μείνουν άσπρα." (Πέπα Φρίξου, Πάχνα Λεμεσού)

Γλυκό περγαμόντ
"Τυλίγουμε τα κομμάτια της φλούδας σε ρολό και τα δένουμε με κλωστή ή τα στερεώνουμε με οδοντογλυφίδες. Τα βάζουμε σε νερό για 3-4 μέρες και τα βράζουμε μια φορά τη μέρα αλλάζοντάς τους το νερό." (Αγνή Ελευθέριου, Κυπερούντα)

Γλυκό του ανθού
Για την παρασκευή αυτού του εξαιρετικά μυρωδάτου γλυκού χρησιμοποιούνται τα πέταλα από άνθη νεραντζιάς, λεμονιάς, πορτοκαλιάς, ή ακόμη και άλλων εσπεριδοειδών φρούτων.

Καππαμάς αγιομεμνήτικος
Στην τοπική αυτή εκδοχή του καππαμά χρησιμοποιείται αρνίσιο κρέας και χυμός από κιτρόμηλα (νεράντζια). Το πιάτο συνηθιζόταν στους γάμους, καθώς επίσης και στο τραπέζι των κυριοτέρων γιορτών, όπως τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά.

Κιτρομηλάδα
Ποτό αντίστοιχο της λεμονάδας και της πορτοκαλάδας, αλλά από κιτρόμηλο. Ο συμπυκνωμένος χυμός διαλύεται με νερό, και το δροσιστικό ποτό που προκύπτει έχει το ιδιαίτερα χαρακτηριστικό άρωμα του κιτρόμηλου.

Λαψάνες με κιτρόμηλο
"Ρίχνουμε τις λαψάνες μέσα στο τσιγαρισμένο κρεμμύδι και τις ανακατεύουμε να τσιγαριστούν κι αυτές, μέχρι να πιούν όλο το νερό τους. Ρίχνουμε τον χυμό του κιτρομήλου στην κατσαρόλα και συνεχίζουμε να ψήνουμε τις λαψάνες μέχρι να πιουν όλο το χυμό τους." (Μαρία Ιωαννίδου, Ριζοκάρπασο)

Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία

Χαραλάμπους, Π. (2006). Επτακώμη: από τα πανάρχαια χρόνια μέχρι σήμερα, Λάρνακα.

Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα

Γλυκά του κουταλιού
Παραδοσιακό κεραστικό για όλες τις περιπτώσεις στην Κύπρο.

κιτρόμηλον,το
Το νεράντζι.

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
Γλυκό κιτρόμηλο

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος Γλυκό κιτρόμηλο

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
Γλυκό κιτρόμηλο