Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
γαστρίον,το

γαστρίον, κλιβάνιον, πυρίμαχο ανοικτό μαγειρικό σκεύος με επίπεδη βάση

Γαστρίον του 12ου αι. με επίπεδη βάση, λοξά τοιχώματα και σκούρα καστανή εφυάλωση εσωτερικά, από την ανασκαφή στη θέση

Ονομασία - Χρήσεις
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Ονομασία - Χρήσεις

Περιγραφή Σκεύους / Εργαλείου

Σύμφωνα με τον Φ. Κουκουλέ (1948, 98-99), στο Βυζάντιο υπήρχαν ανοικτά μαγειρικά σκεύη με επίπεδη βάση, τα οποία ονομάζονταν «γαστρία», «γάστρες» και «κλιβάνια». Τα σκεύη αυτά, φτιαγμένα από κόκκινο πυρίμαχο πηλό με πολλές προσμίξεις, χρησιμοποιούνταν ως μικροί κινητοί φούρνοι. Τα κυπριακά δείγματα που χρονολογούνται στη βυζαντινή περίοδο είναι χειροποίητα σκεύη από χοντρό ακάθαρτο πηλό, άλλα με στρώμα εφυάλωσης εσωτερικά και άλλα χωρίς, έχουν σχήμα ταψιού με λοξά τοιχώματα και τοποθετούνταν στη θράκα προκειμένου να ψήσουν ψωμί, τον λεγόμενο «κλιβανίτη άρτο».
Το παράδειγμα της εικόνας χρονολογείται στον 12ο αι., είναι εφυαλωμένο και προέρχεται από ανασκαφή στη Λευκωσία (Wartburg & Violaris 2009, 254). Παρουσιάζει ομοιότητες με τα λεγόμενα «τηγάνια» (λόγω της εφυάλωσης εσωτερικά) και είναι πολύ πιθανό ότι χρησιμοποιούνταν τόσο για τηγάνισμα όσο και για το ψήσιμο του ζυμαριού.

Κυπριακή Ονομασία

Ελληνική Ονομασία

Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις

Τρόπος Χρήσης Παρασκευή Τροφίμων

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία Χρήσης

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Σύμφωνα με τον Χ. Μπακιρτζή (1989, 53-54), τα σκεύη αυτά μάλλον χρησιμοποιούνταν κατά τη βυζαντινή περίοδο όπως ακριβώς και στους νεότερους χρόνους στα χωριά της Κύπρου, για την παραγωγή δηλαδή πρόχειρου γεύματος, όπως οι «λαγγόπιττες» ή «τρυπητές» [μικρές πίττες ψημένες στη γάστρα που τρώγονταν με το μέλι] και τα «κατιμέρκα» [πίττες με λάδι και ζάχαρη].

Βιβλιογραφικές Αναφορές

Κουκουλές Φ. (1952), Βυζαντινών βίος και πολιτισμός, τ. Α΄-Στ΄, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα.

Μπακιρτζής Χ. (1989), Βυζαντινά Τσουκαλολάγηνα, Έκδοση Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, Αθήνα.

Wartburg M.-L. & Violaris Y., 2009, "Pottery of a 12th century pit from the Palaion Demarcheion site in Nicosia: a typological and analytical approach to a closed assemblage", στο Actas del VIII Congreso Internacional de Cerámica Medieval, τ. 1, 251.

Ερευνητής / Καταχωρητής

Αθανάσιος Βιώνης, Αργυρώ Ξενοφώντος

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Σκεύη - εργαλεία

γάστρα,η

Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία

Wartburg M. L. & Violaris Y. (2009), "Pottery of a 12th century pit from the Palaion Demarcheion site in Nicosia: a typological and analytical approach to a closed assemblage", Actas del VIII Congreso Internacional de Cerámica Medieval, τ. 1, 249-264.

Κουκουλές Φ. (1952), Βυζαντινών βίος και πολιτισμός, τ. Α΄-Στ΄, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα.

Μπακιρτζής Χ. (1989), Βυζαντινά Τσουκαλολάγηνα, Έκδοση Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, Αθήνα.

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
γαστρίον,το

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος γαστρίον,το

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
γαστρίον,το