Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
Μεγάλο Σάββατο

Περιγραφή Σιτηρεσίου - Γευμάτων
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Περιγραφή Σιτηρεσίου - Γευμάτων

Περιγραφή Σιτηρεσίου

Το Μεγάλο Σάββατο κάθε οικοδέσποινα ετοιμάζει τα κόκκινα αβγά, τις αβκωτές [αβγά τυλιγμένα με ζύμη και σησάμι], τα κουλλούρια, τις φλαούνες, οι οποίες γίνονται από μείγμα αβγών, τυριού, ενίοτε και από λίγο αλεύρι, ζάχαρη, μαστίχα, σταφίδες κ.λπ., τα οποία ζυμώνονται και τοποθετούνται σε φύλλο ζύμης με σησάμι. Οι φλαούνες, όταν ψηθούν στον φούρνο, αποτελούν το απαραίτητο γλύκισμα της γιορτής του Πάσχα.
Κατά το δείπνο δεν επιτρέπεται να παρατεθεί γλύκισμα στο τραπέζι. Αντίθετα, συνηθίζεται να παρατίθεται ξίδι εις ανάμνηση του όξους, με το οποίο πότισαν τον Χριστό κατά τη σταύρωσή του.
Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας όλη η οικογένεια ανταλλάσσει ασπασμό με το Χριστός Ανέστη και, κατόπιν, παρακάθονται σε κοινό τραπέζι, όπου τσουγκρίζουν μεταξύ τους τα κόκκινα αβγά με τις επιφωνήσεις «Χριστός Ανέστη» και «Αληθώς Ανέστη» (Παπαχαραλάμπους 1965, 185-186, 187).

«Που ετέλειωνεν ο Καλόλλοος επηαίνναμεν έσσω τζι ετρώαμεν. Εβράζαμεν κκελλέν τζιαι πόθκια αρνουθκιού, ζουμίν τζι εκάμναμεν τζι άλλα» (Μαυροκορδάτος 2003, 355).

Διαφοροποίηση ανάλογα με το δημογραφικό προφίλ

Σε μερικά χωριά (Αστρομερίτης) κάνουν και άρτους σε σχήμα βατράχου, διότι όταν, κατά την παράδοση, οι Εβραίοι άναψαν φωτιά για να κάψουν τον Χριστό, η σαύρα έφερε ξύλα για τη φωτιά, ενώ ο βάτραχος έφερε νερό και έσβησε τη φωτιά. Γι' αυτό η σαύρα είναι καταδικασμένη να ζει στον ήλιο, ενώ ο βάτραχος δροσίζεται μέσα στο νερό.
Κατά το βράδυ του Μ. Σαββάτου συνηθίζουν σε μερικά χωριά να παίρνουν αβκωτές στα νεκροταφεία και μνημονεύουν τους νεκρούς συγγενείς τους (Παπαχαραλάμπους 1965, 186).

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Βιβλιογραφικές αναφορές

Μαυροκορδάτος Γ. Ι. (2003), Δίκωμο: Το χθες και το σήμερα, Λευκωσία.

Παπαχαραλάμπους Γ. Χ. (1965), Κυπριακά ήθη και έθιμα, Δημοσιεύματα Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών, 3, Λευκωσία.

Ερευνητής / Καταχωρητής

Σάββας Πολυβίου, Αργυρώ Ξενοφώντος

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές

Φλαούνες
Η φλαούνα είναι το χαρακτηριστικότερο πασχαλινό έδεσμα που παρασκευάζεται και καταναλώνεται σχεδόν σε όλα τα νοικοκυριά της Κύπρου. Η γέμισή της, ο φωκός όπως λέγεται, ετοιμάζεται 4-5 ώρες νωρίτερα ή από το προηγούμενο βράδυ. Ζυμώνεται με παραδοσιακό προζύμι, αυγά και τυρί, ενώ προαιρετικά προστίθενται σταφιδάκια.

Φλαούνες αυκωτές
"... ανοίγουμε το φύλλο, βάζουμε την γέμιση και ένα αυγό στη μέση και κλείνουμε το φύλλο μας δημιουργώντας πιέτες τριγύρω. Τους δίνουμε ένα στρογγυλό σχήμα." (Θεογνωσία Ανδρέου, Κόρνος)

Φλαούνες με αναρή
Εκτός από το παραδοσιακό τυρί, για την παρασκευή φλαούνων μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και αναρή. Έτσι, με τον τρόπο αυτό οι φλαούνες γίνονται πολύ αφράτες, ενώ περιέχουν λιγότερα λίπη και χοληστερόλη.

Φλαούνες τσιαντούες ή παλασκούες
"Συνήθιζαν να τις παίρνουν τα μικρά κορίτσια μαζί τους το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου στην εκκλησία και μετά το "Δεύτε λάβετε φως", έκοβαν και έτρωγαν. Η λειτουργία συνεχιζόταν ακόμη 1-2 ώρες." (Έλενα Χρίστου Μάκη, Ασγάτα, Λεμεσός)

Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία

Μαυροκορδάτος Γ. Ι. (2003), Δίκωμο: Το χθες και το σήμερα, Λευκωσία.

Παπαχαραλάμπους Γ. Χ. (1965), Κυπριακά ήθη και έθιμα, Δημοσιεύματα Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών, 3, Λευκωσία.

Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα

αβκόν,το
Το χογλαστόν αβγό το έβραζαν για μικρό χρονικό διάστημα και το ονόμαζαν μελάτον ή βουττητόν, επειδή ο κρόκος δεν έπηζε. Αντίθετα, αν το έβραζαν για μεγάλο χρονικό διάστημα, το ονόμαζαν πηκτό ή σφικτό. Με τον όρο τηανητόν αβγό εννοούσαν τα αβγά μάτια, που τα τηγάνιζαν σε ελαιόλαδο ή σε μύλλαν χοίρου.

αβκωτή,η
Πασχαλινό έδεσμα. Οι γυναίκες, αφού ζύμωναν τις κουλούρες και τις φλαούνες, έκαναν μικρές θήκες σε σχήμα σαλιέρας, δηλαδή αλατοθήκης, μέσα στις οποίες τοποθετούσαν όρθια συνήθως ένα ή δύο αβγά ψημένα και κόκκινα.

Έθιμα σχετιζόμενα με παρασκευή τροφίμων κατά την Μεγάλη Βδομάδα
Όταν οι οικοκυρές έβαζαν τις φλαούνες στο φούρνο, χόρευαν γύρω απ' αυτόν και κτυπώντας τα χέρια τους τραγουδούσαν:"Κότσσινες σαν τα καντήλιατζαl ψηλές σαν τα Kαμίνια"Σοφοκλέους (2004, σελ 147-149)

Φλαούνες και άλλα Πασχαλινά εδέσματα, αναφορά 19ου αι.

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
Μεγάλο Σάββατο

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος Μεγάλο Σάββατο

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
Μεγάλο Σάββατο