Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
αππίδιν,το

Ο Π.Γ. Γεννάδιος γράφει για τις κυπριακές αχλαδιές στις αρχές του 20ού αιώνα: "Η Κύπρος, ήτις επί της εποχής του Πλινίου (Φυσκ. Ι. 15, 18) εφημίζετο διά τας φερούσας μεγάλους καρπούς Απιδέας της, σήμερον ελάχιστα και κακής ως επί το πλείστον ποιότητος απίδια παράγει."

«Αχλάδια» <br/> Πηγή: Υπουργείο Γεωργίας

Ονομασία - Προέλευση
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Ονομασία - Προέλευση

Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου

Ελληνική ονομασία - Περιγραφή

αχλάδι

Γλωσσικές Παρατηρήσεις

ΕΤΥΜ. < αρχ. άπιον + κατάλ. -ίδι(ο)ν (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα απίδιν - αππίιν,το, 68 / Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Αππίδι, 26). 

Πληθ. αππίδκια. 

άππης ή αππιδκιά = η αχλαδιά (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 2, λήμμα άππης,ο, 258).

Η ονομασία άππης προέρχεται από την αρχαία λέξη άπιος (Θεοδώρου 2006, 385-389).

Μέθοδος Εξασφάλισης

Συστηματική καλλιέργεια

Μέθοδος Επεξεργασίας

Τα αχλάδια τρώγονταν φρέσκα ή χρησιμοποιούνταν για την παρασκευή γλυκού (βλ. λήμμα γλυκό αχλάδι).

Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος

Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων

Εορταστικές Περιστάσεις

Συμβολικές Χρήσεις

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Ο Π.Γ. Γεννάδιος γράφει για τις κυπριακές αχλαδιές στις αρχές του 20ού αιώνα: «Η Κύπρος, ήτις επί της εποχής του Πλινίου (Φυσκ. Ι. 15, 18) εφημίζετο διά τας φερούσας μεγάλους καρπούς Απιδέας της, σήμερον ελάχιστα και κακής ως επί το πλείστον ποιότητος απίδια παράγει. Χρησιμοποιούνται δε εις την νήσον ταύτην ως υποκείμενα προς εμβολιασμόν της κοινής Α. (σ.σ. Απιδέας) τα πολλαχού αυτόθι φυόμενα Κράταιγος ο Αζαρόλος (σ.σ. μοσφιλιά) και Απιδέα η συριακή (P. syriaca), η κν. Αγράπης ονομαζομένη υπό των νησιωτών»(Γεννάδιος 1914, 129). 

«Στην Κύπρο διακρίνονται οι ακόλουθες ποικιλίες αχλαδιών: αουστάπκια ή αουστιάτικα, γρουσάπκια ή δρουσάπκια, κολοκάπκια ή κολάπκια, λαϊνάπκια, μηλάπκια, μοσφιλάπκια, μουσάπκια, σ΄ειμωνιάτικα, στουππόκωλα» (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 2, λήμμα άππης,ο, 258).

Αναφορά στο αχλάδι υπάρχει σε κυπριακό παραμύθι με τίτλο «Έσει ο Θεός, μα θέλει τζι’ έναν αππίν». 
«Μιάβ βολάν είσεν έναν αλουππόν τζι’ ήτουν τρυπωμένος μεσ’ στην τρύπαν, τζι’ έλασεν: «Έσει ο Θεός, έσει ο Θεός.» Ο αλουππός εκράεμ πούς κάπκοιοχ χτηνόν, ’πο τζείνα που ’περνούσαμ ’πο τζειαμαί, εννά  ’μπαίννεμ μέσ’ στην τρύπαν να φάη. Ίσια πού ’περάσαδ δκυό τρείς ημέρες τζι’ έν ενέηγ κανέναχ χτηνόν τζι’ επείνασεμ πκιόγ καλά, εξέηκεν έξω τζι’ όσον τζι’ είεν το χτηνόν, εμούνταρεν τζι’ έππιασέν το τζι’ έφαν, πού ’ταν νηστικός». 
-«Ά», λαλεί τότε, «έσει ο Θεός, μα θέλει τζι’ έναν αππίν, για να ’ση τζι’ ο Θεός. Χωρίς αππίν ’έν έσει ο Θεός» (Ταουσιάνης 2008, 192).

Η γνωστή έκφραση: «Να σε μάθω πόσα αππίδκια βάλλει ο σάκκος» αποτελεί συνηθισμένη απειλή τιμωρίας (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Αππίδι, 26).

Βιβλιογραφία

Γεννάδιος Π. Γ. (1914), Λεξικόν φυτολογικόν: Περιλαμβάνον τα ονόματα, την ιθαγένειαν και τον βίον υπερδεκασχιλίων φυτών, εν οις και τα λόγω χρησιμότητος ή κόσμου καλλιεργούμενα, των οποίων περιγράφονται και η ιστορία, η καλλιέργεια, τα προϊόντα και αι νόσοι, Εκ του Τυπογραφείου Παρασκευά Λεωνή, Εν Αθήναις.

Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός κυπριακής διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία.

Θεοδώρου Κ. (2006), Τα Λύμπια: μια περιδιάβαση στο παρελθόν και στο παρόν, Λευκωσία. 

Παυλίδης Α. (επιμ.) (1985), Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 2, Φιλόκυπρος, Λευκωσία. 

Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους. Λέξεις και ιστορίες από τον κόσμο της γεύσης, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία.

Ταουσιάνης Χ. (2008), Λαογραφικά σύμμεικτα Ριζοκαρπάσου. Αναφορές και σε άλλα μέρη της Κύπρου και του ευρύτερου Ελληνισμού, Λευκωσία.


Πηγή φωτογραφίας:

«Αχλάδια» (Υπουργείο Γεωργίας)

Ερευνητής / Καταχωρητής

Σάββας Πολυβίου, Τόνια Ιωακείμ, Κυριακή Παντελή / Πετρούλα Χατζηττοφή, Αργυρώ Ξενοφώντος

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Σιτηρέσιο

Δημητριακά, Φρούτα και Λαχανικά στην Κύπρο τον 16ον αι.

Συμπληρωματικά Εδέσματα: φρούτα και γλυκά

Φρούτα και άλλα επιδόρπια

Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές

Γλυκό αχλάδι
"Ξεφλουδίζουμε τα αχλάδια χωρίς να κόψουμε το κοτσανάκι τους. Βάζουμε το τηγάνι στη φωτιά, προσθέτουμε τα αχλάδια στο σιρόπι και τα γυρίζουμε δύο φορές." (Ελευθερία Βαλανίδου, Αγρίδια)

Χυμοί φρούτων
Χρησιμοποιείται ο χυμός πορτοκαλιού, μανταρινιού, σταφυλιού ή άλλου φρούτου, μαζί με λίγη ζάχαρη. Η ζάχαρη που προστίθεται έχει σκοπό να διατηρήσει το άρωμα, το χρώμα και τη γεύση του χυμού.

Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία

Γεννάδιος Π. Γ. (1914), Λεξικόν φυτολογικόν: Περιλαμβάνον τα ονόματα, την ιθαγένειαν και τον βίον υπερδεκασχιλίων φυτών, εν οις και τα λόγω χρησιμότητος ή κόσμου καλλιεργούμενα, των οποίων περιγράφονται και η ιστορία, η καλλιέργεια, τα προϊόντα και αι νόσοι, Εκ του Τυπογραφείου Παρασκευά Λεωνή, Εν Αθήναις.

Θεοδώρου Κ. (2006), Τα Λύμπια: μια περιδιάβαση στο παρελθόν και στο παρόν, Λευκωσία.

Παυλίδης Α. (επιμ.) (1984-1991), Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 1-15, Φιλόκυπρος, Λευκωσία.

Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους. Λέξεις και ιστορίες από τον κόσμο της γεύσης, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία.

Ταουσιάνης Χ. (2008), Λαογραφικά σύμμεικτα Ριζοκαρπάσου. Αναφορές και σε άλλα μέρη της Κύπρου και του ευρύτερου Ελληνισμού, Λευκωσία.

Σχετικό Περιεχόμενο - Τεχνικές παρασκευής τροφίμων

Χυμοποίηση φρούτων και λαχανικών
Οι χυμοί είναι πολύ αγαπητοί σε μικρούς και μεγάλους. Είναι εύγευστοι, θρεπτικοί και υγιεινοί. Σήμερα, παρόλο που υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία από βιομηχανοποιημένους χυμούς στην αγορά, εντούτοις πολλές είναι οι νοικοκυρές που προτιμούν να διαθέσουν λίγο κόπο και χρόνο για να ετοιμάσουν σπιτίσιους χυμούς, τόσο για την οικογένειά τους όσο και για τους φίλους τους. Οι χυμοί αυτοί είναι πολύ νόστιμοι αλλά έχουν και το πλεονέκτημα ότι είναι απαλλαγμένοι από χρωστικές ουσίες και διάφορα συντηρητικά.

Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα

αουστάπκια,τα
Είδος αχλαδιών που ωριμάζουν τον Αύγουστο.

αρκάππης,ο
Η αγριοαχλαδιά.

Δημητριακά, Φρούτα και Λαχανικά στην Κύπρο τον 16ον αι.

Καρποί, οι
καρποί δέντρων, φρούτα

Παραγωγή και διαθεσιμότητα φρούτων κατά τον 19ον αιώνα

Φρούτα και ξηροί καρποί κατά τον 18ον αι.
"Περί των οπώρων" και "Περί ξυνών οπώρων" (Κυπριανού Αρχιμ., 1788)

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
αππίδιν,το

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος αππίδιν,το

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
αππίδιν,το