Σύνδεση
Αρχική
Έργο
Όραμα
Στόχοι
Οφέλη
Σε ποιους απευθύνεται
Πρόοδος έργου
Παραδοτέα
Μελλοντικά σχέδια
Δημοσιεύσεις
Λογότυπο Έργου
Συνεργάτες
Ερευνητική ομάδα
Συνεργάτες - Ερευνητές
Άλλοι συνεργάτες
Πρόσκληση σε συνεισφορά
Κύριοι Υποστηρικτές
Υποστηρικτές
Κατηγορίες Επιχορηγήσεων
Νέα
Συνδέσεις
Χάρτης Πύλης
Επικοινωνία
Τρόφιμα
Παραδοσιακές Συνταγές
Σιτηρέσιο - Γεύματα
Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης
Τεχνικές Παραγωγής
Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία
Βιβλιογραφία
Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής
Διαφημίσεις Τροφίμων
Εκπαιδευτικές Εφαρμογές
Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων
Newsletter
λίστα
Κατάλογος ενημέρωσης
Updated list 30 09 14
Updated list 30 09 14b
DIAITOLOGOI
MASS MEDIA
LIST updated 22.1014
Συνέδριο Κυπρίων Γεύσεις
ΣΥΝΕΔΡΙΟ "ΚΥΠΡΙΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ"
23.10.14 xls
mme2test
Schools 25 10 14
TEST3
τεστ
TEST 10 1 17
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 11 10 17
SXOLEIA MESH & TEXNIKHS
em@il
*
Αναζήτηση Τεκμηρίων
Τίτλος
αλεύριν,το
Το αλεύρι αποτελεί διαχρονικά τη βασική πρώτη ύλη για την παρασκευή των διαφόρων ζυμωμάτων, με κυριότερο το ψωμί.
Ονομασία - Προέλευση
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Ονομασία - Προέλευση
Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου
Ελληνική ονομασία - Περιγραφή
αλεύρι
Γλωσσικές Παρατηρήσεις
Μέθοδος Εξασφάλισης
Συστηματική καλλιέργεια
Μέθοδος Επεξεργασίας
Το αλεύρι αποτελεί διαχρονικά τη βασική πρώτη ύλη για την παρασκευή των διαφόρων ζυμωμάτων, με κυριότερο το ψωμί. Ο ψωμάς χρησιμοποιούσε σιταρένιο αλεύρι που αγοραζόταν απευθείας από τους παραγωγούς ή τους μύλους και συνήθως ο ψωμάς προσπαθούσε πάντα να διαλέγει ό,τι καλύτερο υπήρχε στην αγορά. Οι γεωργοκτηνοτρόφοι, απεναντίας ήταν υποχρεωμένοι να χρησιμοποιούν σιτάρι και αλεύρι της δικής τους παραγωγής, που ποιοτικά μπορούσαν να μην αγγίζουν την τελειότητα. Οι ψωμάδες διάλεγαν το πιο άσπρο από τα σιτάρια και φρόντιζαν, έτσι ώστε, το άλεσμα να γίνεται σε έναν καλό μύλο για παραγωγή του σιμιδάλλενου αλευριού, το οποίο ήταν διπλοσεισμένον (περνούσε δύο φορές από την τατσ̆ιάν) για να μην περιέχει καθόλου πίτουρο. Έτσι γινόταν το ψωμί πολυτελείας και το έτρωγαν κυρίως οι αστοί. Το μαύρο ψωμί γινόταν με αλεύρι σιμιδαλλιού και φουσκαριού 3 προς 1. Φουσκάριν ονομαζόταν το αλεύρι μέσα στο οποίο υπήρχε αλεσμένο και πίτουρο και γι’ αυτό το χρώμα των ψωμιών είχε κάποια ωχράδα. Αυτά τα μαύρα ψωμιά του μάντζ̆ιπα ήταν όμως πιο άσπρα και μαλακά από τα ψωμιά που γίνονταν από την πλειοψηφούσα μάζα του πληθυσμού της υπαίθρου με πρόσμιξη κριθαρένιου αλευριού (Ιωνάς 2001, 203).
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων
Εορταστικές Περιστάσεις
Στον γάμο οι συγγενείς εκτός από το ξημέρωμα, που ήταν χρηματικό ποσό, έπαιρναν επιπλέον κανίσ̆σ̆ια, τρόφιμα. Αρκετές φορές έπαιρναν αλεύρι (Πρωτοπαπά 2005, τ. Β΄, 275). Για το τραπέζι της Τετάρτης σε κάποια χωριά μάζευαν κότες από τους χωριανούς και αλεύρι για να φτιάξουν πίττες. Σε ορισμένα χωριά το αλεύρι το έφερναν ο κουμπάρος και η κουμπάρα (Πρωτοπαπά 2005, τ. Β΄, 304).
Συμβολικές Χρήσεις
Για να κόψουν τα νύχια του βρέφους τα έβαζαν μέσα στο αλεύρι.Πίστευαν ότι το αλεύρι θα προφύλασσε το μωρό από τα κακά πνεύματα. Αργότερα, ξεχάστηκε ο αρχικός λόγος και δικαιολογούσαν την ενέργεια αυτή λέγοντας ότι θα γίνουν τα νύχια του μωρού άσπρα (Πρωτοπαπά 2009, 350). Μια δεύτερη συμβολική πράξη σχετίζεται με την ανάγκη για προστασία του αλευριού. Στην Κύπρο μόλις μεταφερθεί φορτίο με αλεύρι από τον μύλο στην οικία, δεν επιτρέπεται να το αγγίξει κανείς πριν ρίψουν επάνω κλειδί ή κάποιο μεταλλικό αντικείμενο, για να μην χαλάσει το αλεύρι. Φυσικά δεν μπορεί να νοηθεί ότι θα πάθει βλάβη το αλεύρι με το να το αγγίξει κάποιος ούτε και πρόληψη της βλάβης με το να τοποθετηθεί επάνω μέταλλο. Η μόνη εξήγηση είναι ότι το μέταλλο ενεργεί ως αποτρεπτικόν της επήρειας των κακών πνευμάτων, τα οποία κατά την λαϊκή αντίληψη είναι δυνατό να μολύνουν το αλεύρι (Παπαχαραλάμπους 1971, 239).
Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Χρονολογία
Συμπληρωματικά Στοιχεία
Στο τέλος της Οθωμανικής περιόδου, η Λευκωσία είχε μπροστά από το Πετεστάν ειδική αγορά (παζάρι) αλευριού, την οποία τροφοδοτούσαν οι μύλοι της Κυθρέας. Διέθεταν κυρίως σιτάλευρο, αλλά και κριθάλευρο σε μικρές ποσότητες. Στα χρόνια της Αγγλοκρατίας η αποικιοκρατική διοίκηση αγόραζε σιτάρι και το αλευροποιούσε για να το φυλάξει σε αποθήκες της υπηρεσίας «Control on supplies» που είχε οργανώσει. Το αλεύρι αυτό το παραχωρούσε σε ειδική τιμή στους αρτοποιούς και έτσι εξασφαλιζόταν η συνεχής τροφοδοσία των αστικών κέντρων σε ψωμί. Κατά τις προηγούμενες εποχές που ήταν ακόμα σε ισχύ η φορολογία της δεκατείας (δεκάτη), η συγκέντρωση μεγάλων ποσοτήτων δημητριακών στις κρατικές αποθήκες βοηθούσε τους αρτοποιούς στην προμήθεια του σιταριού για το αλεύρι που χρησιμοποιούσαν, έστω και αν συχνά χρειάζονταν αποθηκευτικούς χώρους. Αργότερα, το σύστημα άλλαξε και οι αρτοποιοί βρέθηκαν υποχρεωμένοι να παίρνουν σιτάρι αντί αλεύρι, ύστερα από εξασφάλιση ειδικού δελτίου που τους καθιστούσε παραλήπτες καθορισμένων ποσοτήτων από τις κρατικές αποθήκες. Οι ποσότητες που εγκρίνονταν στον κάθε αρτοποιό βασίζονταν στους αριθμούς της πελατείας του και έτσι δεν μπορούσε να γίνει κατάχρηση από επιτήδειους. Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση πωλούσε το σιτάρι στους αρτοποιούς σε χαμηλότερη τιμή από ό,τι της κόστιζε, αλλά ταυτόχρονα καθόριζε και την τιμή πώλησης του ψωμιού. Οι αρτοποιοί των πόλεων, που στο παρελθόν προμηθεύονταν απευθείας το αλεύρι τους από τους μύλους της Κυθρέας, δεν είχαν πλέον συμφέρον να αγοράζουν αλεύρι από την ελεύθερη αγορά και ήταν υποχρεωμένοι να εκμισθώνουν τις υπηρεσίες κκιρατζ̆ή(δ)ων για τις μεταφορές προς και από τους μύλους. Οι κκιρατζ̆ή(δ)ες που προμήθευαν μέσω εμπορίας τους αρτοποιούς περιόρισαν τις εξορμήσεις τους και επισκέπτονταν μόνο τα χωριά που είχαν μικρή ή και καθόλου παραγωγή σε δημητριακά. Από τη δεκαετία του ’60, η παρασκευή ψωμιού στα σπίτια άρχισε να σπανίζει και όλα τα ζυμώματα τα ανάλαβαν πλέον τα αρτοποιεία. Σε αυτά γίνονται όχι μόνο τα ψωμιά αλλά και οι άρτοι, τα πρόσφορα των γιορτάρηδων και οι παννυσ̆ί(δ)ες (παννυχίδες). Μερικοί φούρνοι, σήμερα, κάνουν και τις παραδοσιακές φλαούνες του Πάσχα. Κατ’ απομίμηση των ψωμάδικων του ευρωπαϊκού τύπου, αλλά και γλυκίσματα και έτσι μπορούμε να μιλούμε πλέον για αρτοποιεία - ζαχαροπλαστεία και όχι φούρνους. Οι παραδοσιακοί κουλουράδες έχουν εκλείψει και μαζί τους τα κουλούρια, οι γυρισταρκές ή γλισταρκές, οι τασ̆σ̆ινόπιττες, οι ελιόπιττες που δεν γίνονται από εξειδικευμένους μικροφουρνάρηδες όπως παλιά, αλλά από τα αρτοποιεία. Κατά τον ίδιο τρόπο, η παρασκευή του άζυμου ψωμιού, το οποίο παρασκευαζόταν υπό μορφή πίτας και ψηνόταν πάνω σε πέτρινη πλάκα ή στο σάτζ̆ιν, γίνεται τώρα στα αρτοποιεία για τις γνωστές πίτες των σουβλακιών με όχι πολύ ζεστό φούρνο. Σήμερα στις πόλεις πολλές νοικοκυρές που θέλουν να ψήσουν τις παραδοσιακές φλαούνες ή το ψητό της Κυριακής ζητούν έναντι αμοιβής από τους φουρνάρηδες να αναλάβουν την εργασία αυτή. Το ίδιο γίνεται και για όλα τα παραδοσιακά ζυμώματα (Ιωνάς 2001, 205, 210-211).
Βιβλιογραφία
Ιωνάς Ι. (2001), Τα παραδοσιακά επαγγέλματα της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧΧΧVΙΙ, Λευκωσία. Παπαχαραλάμπους Γ. Χ. (1971), «Ο Χάρωνος οβολός», Κυπριακαί Σπουδαί ΛΕ΄, 213-250. Πρωτοπαπά Κ. (2005), Έθιμα του παραδοσιακού γάμου στην Κύπρο, τ. Α΄-Β΄, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLV, Λευκωσία. Πρωτοπαπά Κ. (2009), Τα έθιμα της γέννησης στην παραδοσιακή κοινωνία της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLIX, Λευκωσία. Πηγή φωτογραφίας: «Αλεύρι» (http://www.athinorama.gr/umami/food/articles/?id=4905)
Ερευνητής / Καταχωρητής
Δήμητρα Ζαννέτου, Τόνια Ιωακείμ, Ήβη Μιχαήλ / Στάλω Λαζάρου, Πετρούλα Χατζηττοφή, Αργυρώ Ξενοφώντος
Φωτογραφίες
Συνημμένα
Περισσότερα
Σχετικό Περιεχόμενο - Σιτηρέσιο
Ψωμί: Το βασικότερο είδος διατροφής
Ψωμίον, το
ψωμίον, ψωμίν, ψουμίν, άρτος
Σχετικό Περιεχόμενο - Σκεύη - εργαλεία
αβάτζ̆η (αβάτζη),η - αβάτζ̆ιν (αβάτζιν),το
Σκάφη του αλευρόμυλου.
ανάολος,ο
Το υπερυψωμένο πετρόκτιστο τμήμα του νερόμυλου, εντός του οποίου πέφτει το νερό που δίνει την κίνηση στη φτερωτή.
Εργαλεία φούρνου μάντζιπα
Το φουρνόφκιoν: μακρύ κοντάρι με στρογγυλή μεταλλική πλάκα στη μια του άκρη για φούρνισμα και ξεφούρνισμα των ψωμιών.
Θκιαρτοσάνιδο, το
Σανίδι όπου πλάθουν ψωμιά, κουλούρια και άλλα αρτοποιήματα
Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές
αβκωτές,οι, κουκκουρκά,η, κουλλούρκα μυλλωμένα,τα
Συνταγή για ζύμωμα κουλουριών και παξιμαδιών, με τη χρήση ζωικού ή φυτικού λίπους. Το ίδιο ζυμάρι το χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή αβκωτών, πασχαλινών ζυμωμάτων διαφόρων μορφών με κόκκινο αβγό στο κέντρο.
άρτος,ο
Είδος ψωμιού, το οποίο συνδέεται με το τελετουργικό της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας. Άρτοι ζυμωμένοι στα σπίτια προσφέρονταν παλαιότερα στους ναούς για την αρτοκλασία, τη θεία κοινωνία κ.ά.
Ελιόπιττες ή ελιωτές
Συχνά οι ελιόπιττες έχουν τη μορφή μικρής στρογγυλής πίτας και περιέχουν ολόκληρες ελιές. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να είναι ζυμωμένες με κομμάτια ελιών, κρεμμύδι και κόλιανδρο/δυόσμο, ή να είναι τυλιχτές πίτες με γέμιση από τα πιο πάνω συστατικά.
Καυκαλιές
Στα χωριά που οι γυναίκες ζύμωναν το ψωμί της οικογένειας, ετοίμαζαν τις καυκαλιές για να διατηρούν πάντα κάποιες ποσότητες ψωμιού στο σπίτι, για κάθε χρήση.
Κουλλούρκα κορνιώτικα
".. κόβουμε από τη ζύμη ένα κομμάτι, το περνάμε μέσα από το σησάμι το οποίο το έχουμε τοποθετήσει σε μία πετσέτα και το πλάθουμε σε κουλούρια μακρόστενα, στρογγυλά. Δημιουργούμε πασχαλινές κούκλες, τσαντούλες (ζεμπιλούθκια), σαρακοστή και σταυροκούλουρα" (Σταυρούλα Βορκά, Κόρνος)
Κουλλούρκα παραδοσιακά
Μετά την παρασκευή της ζύμης, τα κουλούρια πλάθονται σε διάφορα σχήματα, όπως δακτυλιές, κυκλικά, αλλά και αυγωτές, βατραχάκια, ζεμπυλούθκια, σταυροκούλουρα κ.λπ. για τις εορταστικές περιστάσεις.
Λαψάνες ή χωστές γιαχνί με το αλεύρι
Νηστίσιμο έδεσμα. Τα χόρτα ψήνονται σε μείγμα από τηγανισμένο σε ελαιόλαδο κρεμμύδι και καβουρδισμένο αλεύρι.
Λυτρατζιένες με νορό
Συνταγή από το Ριζοκάρπασο. Για την παρασκευή της ζύμης για τις πίτες, το αλεύρι ζυμώνεται με τυρόγαλο, αλάτι και λάδι.
Μακαρόνια του σιερκού
"Όταν είναι έτοιμο το ζυμάρι μας, κόβουμε ένα κομμάτι μικρό και το τρίβουμε με τα χέρια μας, έτσι ώστε να βγουν μικρά κομματάκια (μακριά και λεπτά)." (Χριστιάνα Σταύρου, Αγία Φύλα)
μακαρόνια τρυπητά (με σκλινίτζ̆ιν),τα
Το σκλινίτζιν είναι λεπτό καλαμοειδές άκρο από τοπικούς θάμνους και στη συγκεκριμένη συνταγή χρησιμοποιείται για την παρασκευή μακαρονιών με τρύπα στη μέση.
προζύμι,το
Στα παλιά χρόνια το προζύμι ζυμωνόταν μέσα στην ξύλινη βούρναν και φυλασσόταν σε ειδικό πιθάρι, το οποίο περιείχε αλεύρι.
Τερτζιελλούθκια ή κουλλουρούθκια με το έψημα
"Παλιά εκάμναμεν κουλουράκια με το έψημα όταν ωριμάζαν τα σταφύλια. Επιάναμεν τα που το αμπέλι τζιαι εκάμναμεν τα έψημα. Δηλαδή τους μήνες Σεπτέμβρη έως το Νιόβρη, ακόμα τζιαι το Δεκέβρη ήταν η εποχή τους. Χωρίς να σημαίνει ότι τους άλλους μήνες δεν τα κάμναμε." (Μαρίνα Κάττου, Βουνί Λεμεσού)
Ψωμί κριθαρένιο
Σε περίπτωση που μια οικογένεια δεν είχε σιτάρι, έπαιρνε τους καρπούς του κριθαριού και παρασκεύαζε αλεύρι, το οποίο χρησιμοποιούσε για να φτιάξει ψωμιά.
Ψωμί με προζύμι
Για την ετοιμασία του προζυμιού χρησιμοποιείται ο Αγιασμός του Τιμίου Σταυρού που γίνεται στις 14 Σεπτεμβρίου. Με το Αγίασμα αυτό και λίγο αλεύρι φτιάχνεται μέρος του προζυμιού, το οποίο είναι έτοιμο εννιά μέρες μετά και διατηρείται ολόχρονα για την παρασκευή ψωμιών και άλλων ζυμωμάτων.
Ψωμί σιταρένιο
"... σιγά σιγά παίρνουμε όλο το αλεύρι προσθέτοντας το νερό, όταν χρειάζεται, και το ζυμώνουμε καλά. Όταν το ζυμώσουμε, το σκεπάζουμε για λίγο να ξεκουραστεί." (Σωτήρα Κυριάκου, Κυπερούντα)
Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία
Ιωνάς Ι. (2001), Τα παραδοσιακά επαγγέλματα της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧΧΧVΙΙ, Λευκωσία.
Παπαχαραλάμπους Γ. Χ. (1971), «Ο Χάρωνος οβολός», Κυπριακαί Σπουδαί ΛΕ΄, 213-250.
Πρωτοπαπά Κ. (2005), Έθιμα του παραδοσιακού γάμου στην Κύπρο, τ. Α΄- Β΄, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLV, Λευκωσία.
Πρωτοπαπά Κ. (2009), Τα έθιμα της γέννησης στην παραδοσιακή κοινωνία της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLIX, Λευκωσία.
Σχετικό Περιεχόμενο - Τεχνικές παρασκευής τροφίμων
Διαδικασία παραγωγής ψωμιού
Περιγράφεται η διαδικασία παραγωγής ψωμιού, άλεσμα σιταριού, προζύμι, ζύμωμα, φούρνισμα, διάφορα είδη ψωμιών κ.λ.π.
μακαρόνια τρυπητά (με σκλινίτζ̆ιν),τα
Το σκλινίτζιν είναι λεπτό καλαμοειδές άκρο από τοπικούς θάμνους και στη συγκεκριμένη συνταγή χρησιμοποιείται για την παρασκευή μακαρονιών με τρύπα στη μέση.
Παραδοσιακά ζυμώματα- διαδικασία παρασκευής (μελέτη)
Στην επισυναπτόμενη μελέτη περιγράφεται η διαδικασία παρασκευής των παραδοσιακών κυπριακών ζυμωμάτων.
Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα
αγκάθθινον στεφάνι του Χριστού,το
Κουλούρι, όμοιο με το αγκάθινο στεφάνι του Χριστού.
αλμυρά,τα
Αρτοκατασκευάσματα που δεν περιέχουν γλυκαντικές ουσίες.
αρμυροκουλλούρα,η
Αλμυρή πίτα της Καθαράς Δευτέρας, από αλεύρι, αλάτι και νερό. Το βράδυ, ένα κομμάτι της πίτας έμπαινε κάτω από το προσκέφαλο των νεαρών κοπέλων που ευελπιστούσαν να ονειρευτούν, έτσι, τον μέλλοντα σύζυγό τους.
βορτακούδιν,το
Είδος σησαμωτού κουλουριού των Χριστουγέννων, σε σχήμα μικρού βατράχου.
Γαλένα
Πασχαλινά κουλούρια. Τα γαλένα φτιάχνονταν σε ορισμένες περιοχές, κυρίως στην Πάφο, και ήταν ζυμωμένα με ζάχαρη και γάλα.
Γεννόπιττες
Ψωμιά των Χριστουγέννων. Οι γεννόπιττες είχαν στρογγυλό σχήμα και μέγεθος λίγο μεγαλύτερο από αυτό των ψωμιών. Τις στόλιζαν (πλούμιζαν) με μικρά φύλλα, μικρά σταυρουδάκια κλπ.
γλισταρκά,η
Κουλούρι μεγάλο και λεπτό. Μέσα στο κουλούρι διασταύρωναν λεπτά κορδόνια ζυμάρι σε διάφορα σχέδια.
Δημητριακά και ψωμιά κατά τον 18ον αι.
"Περί των της τροφής", αναφορά του Αρχιμ. Κυπριανού (1788) στο βιβλίο του "Ιστορία Χρονολογική της Νήσου Κύπρου" στα είδη των δημητριακών που καλλιεργούντο και καταναλώνονταν τον 18ον αιώνα.
Είδη ψωμιών τον 19ον αι. (Ψωμιά, ποξαμάτια, γλυσταριές, τα αρκατένα, τριμυθόπιττες, παννυχίδες)
Mας έτυχε να φτάσουμε σ’ ένα χωριό πολύ αργά τη νύχτα, απρόοπτα και πεινασμένοι, και να υποδεχτούν πολύ φιλόξενα αλλά να μην υπάρχει τίποτα στο σπίτι, ούτε ένα κομμάτι ψωμί, ούτε καν λίγο αλεύρι. Tότε έμπαινε σε ενέργεια το χειρομύλι. Kαι τι ευχαρίστηση νιώθαμε, όταν οι γυναίκες μας έφερναν τα ψωμιά από το αλεύρι του χειρομύλου, που τα τρώγαμε ζεστά αλείφοντάς τα με βούτυρο ... Ohnefalsch-Richter (1900, σελ.96)
καττιμέριν,το
Είδος γλυκύσματος με ζύμη από αλεύρι.
κουλλούριν,το
Κουλουράκια γάμου
Κουλούρι γάμου
Στόλιζε την κολοκύθα του κρασιού με την οποία καλούσαν στο γάμο
Κρίθινο Ψωμί
Μάγνενα ή Πομάγνενα ψωμιά
μακαρόνια ροανάτα ή κουλλουρωτά,τα
Λεπτά μακαρόνια.
μακαρόνια τρυπητά,τα
Μουφλεττία (άσπρα ψωμιά)
σησαμωτά,τα
Αρτοποιήματα με σησάμι: ψωμί, κουλούρια.
Σιμιγδαλένιο ψωμί
σιτάρι,το
Η καλλιέργεια και η χρήση του σιταριού μεταφέρθηκε στη Κύπρο από τη Μέση Ανατολή την εποχή το χαλκού. Η σημαντικότητα του σιταριού φαίνεται από τη φράση που χρησιμοποιούσαν οι Κύπριοι « Όταν γεωρκήση η Μεσαρκά [Μεσαορία,η = η μεγαλύτερη πεδιάδα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ανάμεσα στα όρη Τρόοδος και Πενταδάκτυλος], χορταίνουν μανάδες και παιδιά, και όταν γεωρκήση η Πήλα πεθανίσκουν που την πείνα».
Σίτος, ο
σιτάρι
Χριστουγεννιάτικα παραδοσιακά ζυμώματα
Τα παραδοσικά ζυμώματα των Χριστουγέννων περιλαμβάνουν : τα «χριστόψωμα», τις «γεννόπιτες» και τα «κουλούρια» σε διάφορα σχήματα και ονομασίες.
ψουμίν,το
Οι γυναίκες έπρεπε να σηκωθούν την αυγή για να ετοιμάσουν το μπούκκωμαν, πού ήταν συνήθως ψουμίν και χαλλούμιν ή ελιές με κρομμύδιν. Βασικά το μπούκκωμαν ήταν μπόλικο ψωμί. Γι' αυτό έλεγαν:Μπούκκωμαν του χωρκάτηένα ψουμίν τζι' ένα κομμάτιν (Χατζηϊωάννου 1994, 223). Επιπλέον γνωστή είναι η λαϊκή ρήση:"Το ψουμίν έν’ συντροφκιά" (Άππιος 1999, 14).
Ψωμί από σιτάρι, διαδικασία παρασκευής
Ψωμίον, το
ψωμίον, ψωμίν, ψουμίν, άρτος
Σχετικό Περιεχόμενο - Χώροι Παραγωγής - Διάθεσης
αλευρόμυλοι,οι
Το ψωμί ήταν πολύ σημαντικό σ' ένα γεύμα. Για την παρασκευή του χρησιμοποιούσαν όχι μόνο σιταρένιο αλεύρι, αλλά και κριθαρένιο, που ήταν πολύ πιο φθηνό. Για το άλεσμα του σιταριού και του κριθαριού [...] πήγαιναν στους αλευρόμυλους...
Μάνασσα ή Παστός
Τοίχος όπου ήταν κρεμασμένα τα προικιά της νύφης, ανάμεσα και τα διάφορα ζυμώματα που ετοίμαζαν
νερόμυλοι,οι
Φούρνος του μάντζιπα
Ο φούρνος του μάντζιπα ήταν συνήθως κτισμένος εξωτερικά, πίσω από το μεγάλο στεγασμένο χώρο μέσα στον οποίο γινόταν το ζύμωμα, αλλά είχε το στόμιο του ν' ανοίγει μέσα στο χώρο αυτό.
Θέμα
Περιεχόμενο
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΔΕΣΜΗ 2008 χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ε.Ε
.
Πνευματικά Δικαιώματα
© 2010 - Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής