Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
γαλοπούλα γεμιστή,η

Κατά τα νεότερα χρόνια, απαραίτητο συμπλήρωμα στο πλούσιο γιορταστικό τραπέζι των Χριστουγέννων είναι η γεμιστή γαλοπούλα.

«Γαλοπούλα» <br/> Πηγή: Υπουργείο Γεωργίας 2009, «Για την αγρότισσα: Επίκαιρα θέματα»

Ονομασία - Συνταγή
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Ονομασία - Συνταγή

Κυπριακή Ονομασία Εδέσματος

Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή

γαλοπούλα γεμιστή

Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις

Υλικά Συνταγής

Εκδοχή Α΄:
1 γαλοπούλα
εντόσθια γαλοπούλας (~4 κιλών γαλοπούλα)
1 κρεμμύδι
½ κιλό κιμά
½ ποτήρι λάδι
αλάτι, πιπέρι, κανέλα, δυόσμος
1 δέσμη μαϊντανό
8 ποτήρια ψίχα ψωμιού
7-8 αβγά

Εκδοχή Β΄:
1 γαλοπούλα
συκωτάκια από τη γαλοπούλια
½ οκά ρύζι ή πουρκούριν [πλιγούρι] 
½ ποτήρι νερό
λίγο φιστικέλαιο
λίγα σταφιδάκια
ψίχα αμυγδάλων και καρυδιών
αλάτι και πιπέρι

Εκτέλεση Συνταγής

Εκδοχή Α΄:
Κόβουμε σε μικρά κομμάτια τα εντόσθια.
Ψιλοκόβουμε το κρεμμύδι, το ρίχνουμε στο λάδι και το σωτάρουμε ελαφρά.
Προσθέτουμε τα εντόσθια και τον κιμά και ανακατεύουμε μέχρι να ροδίσουν.
Προσθέτουμε το αλάτι, το πιπέρι, την κανέλα, τον δυόσμο και τον ψιλοκομμένο μαϊντανό.
Αμέσως μετά προσθέτουμε την ψίχα ψωμιού και ανακατεύουμε καλά.
Αποσύρουμε την κατσαρόλα από τη φωτιά και την αφήνουμε να κρυώσει.
Τέλος, προσθέτουμε τα αβγά κτυπημένα, ανακατεύουμε πολύ καλά και με το μείγμα αυτό παραγεμίζουμε τη γαλοπούλα, την οποία έχουμε τρίψει καλά με λεμόνι.
Κλείνουμε το άνοιγμα με οδοντογλυφίδες ή ράβουμε με χοντρή βελόνα και κλωστή και την τοποθετούμε στο φούρνο για το ψήσιμο (Υπουργείο Γεωργίας 2009, «Για την αγρότισσα: Επίκαιρα θέματα», 72).

Εκδοχή Β΄:
Για τη γέμιση, βάζουμε το ρύζι ή πουρκούριν μέσα σε μια κατσαρόλα με λίγο φιστικέλαιο πάνω στη φωτιά. 
Το ανακατεύουμε επί 10 περίπου λεπτά και μετά ρίχνουμε μέσα λίγα σταφιδάκια, ψίχα (κούννες) αμυγδάλων και καρυδιών, αλάτι, πιπέρι, κανέλα, τα συκωτάκια της γαλοπούλας, τηγανισμένα, και το νερό.
Τα ανακατεύουμε 5-6 λεπτά και κατεβάζουμε την κατσαρόλα από τη φωτιά. 
Το μείγμα αυτό είναι η γέμιση της γαλοπούλας (παραγέμωση), την οποία βάζουμε μέσα στην κοιλιά της γαλοπούλας. 
Τη ράβουμε και τη βάζουμε στο φoύρνo (Καραβάς 2002,191).

Μέθοδος Μαγειρέματος

τηγάνισμα
ψήσιμο στον φούρνο

Σχόλια Συνταγής

Κάποια σημεία που πρέπει να προσέξουμε είναι τα εξής:
- Η γαλοπούλα να μην υπερβαίνει την ηλικία των 5-6 μηνών.
- Αν είναι στην κατάψυξη, η απόψυξη πρέπει να γίνει στο ράφι του ψυγείου και όχι σε θερμοκρασία δωματίου.
- Για τη γέμιση υπολογίζουμε ¾-1 ποτήρι γέμισης για κάθε κιλό βάρους.
- Όταν παραγεμιστεί η γαλοπούλα, πρέπει αμέσως να ψηθεί, για να αποφύγουμε την δημιουργία βακτηριδίων.
- Η θερμοκρασία στην αρχή πρέπει να είναι ψηλή και μετά τη χαμηλώνουμε.
- Για το ψήσιμο γαλοπούλας βάρους 4 κιλών θα χρειαστούμε περίπου 4-4 ½ ώρες. Ενδεικτικό σημείο ψησίματος είναι το ότι όταν τραβήξουμε το πόδι ή τη φτερούγα της, αυτά αφαιρούνται.
- Αν θα φυλαχθεί στο ψυγείο μετά το ψήσιμο, καλό είναι η παραγέμιση να αφαιρείται (Υπουργείο Γεωργίας 2009, «Για την αγρότισσα: Επίκαιρα θέματα», 72).

Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος

Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων

Εορταστικές Περιστάσεις

Σερβίρεται στο εορταστικό τραπέζι των Χριστουγέννων.

Συμβολικές Χρήσεις

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

** Για τη γαλοπούλα γενικά, βλ. το λήμμα γάλος,ο στην κατηγορία Τρόφιμα.

Βιβλιογραφικές Αναφορές

Καραβάς (2002), τ. 5, Έκδοση Προσφυγικού σωματείου «Ο Καραβάς», Λευκωσία.

Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος (2009), «Για την αγρότισσα: Επίκαιρα θέματα», Αγρότης (Οκτώβριος-Νοέμβριος-Δεκέμβριος).


Πηγή φωτογραφίας:

«Γαλοπούλα» (Υπουργείο Γεωργίας 2009, «Για την αγρότισσα: Επίκαιρα θέματα»)

Ερευνητής / Καταχωρητής

Βαρβάρα Γιάγκου, Ελένη Χρίστου, Αργυρώ Ξενοφώντος

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές

γαλοπούλα βραστή με χοιρομέρι,η
"Όταν βράσει η γαλοπούλα, βάζουμε τη γέμιση μέσα και τη ράβουμε. Τη βάζουμε στον φούρνο να ψηθεί διαφοροποιώντας τον χρόνο, ανάλογα με το πόσο σκληρή ή μαλακή θέλουμε να γίνει" (Προφ. μαρτυρία: Χαράλαμπος Ρωσσίδη Χατζηχαραλάμπους, 77 ετών, Κυπερούντα - Λεμεσός, στις Κουρρή και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).

Γεμιστά
Αρκετά είναι τα λαχανικά που προσφέρονται για την παρασκευή του συγκεκριμένου πιάτου. Κολοκύθια, πιπεριές, αγκινάρες, ντομάτες, κρεμμύδια και μελιτζάνες αδειάζονται προσεκτικά, γεμίζονται με μείγμα από κιμά και ρύζι, και ψήνονται στο φούρνο.

Γεννόπιττες
Παραδοσιακά, μεγάλα ψωμιά των Χριστουγέννων. Οι γεννόπιττες διακοσμούνταν συνήθως με σταφίδες ή με διάφορα "πλουμιά" (σχέδια, μοτίβα). Χαρακτηριστικότερο "πλουμί" ήταν ο σταυρός, καμωμένος από λωρίδες ζυμαριού.

Κοτόπουλο με παραγέμιση
Φαγητό των γιορτών αλλά και του κυριακάτικου, οικογενειακού τραπεζιού στα νεότερα χρόνια. Η συνταγή διασκευάζει παρόμοιες συνταγές της ελληνικής και της διεθνούς κουζίνας για γεμιστά πουλερικά ως εορταστικό γεύμα.

Μελομακάρονα γεμιστά
Τα χριστουγεννιάτικα αυτά γλυκά περιέχουν γέμιση από καρύδια, κανέλα και ζάχαρη, σε περίβλημα από ζύμη. Αφού ψηθούν, περιχύνονται με σιρόπι και πασπαλίζονται με καρύδια.

πεζούνιν με κουμανταρία,το
Σύγχρονη συνταγή, βασισμένη στον πρωτότυπο συνδυασμό γνωστών υλικών της κυπριακής κουζίνας. Η πλήρης περιγραφή του πιάτου αναφέρει: Πεζούνιν με κουμανταρία συνοδευόμενο με συκωτάκι και πουρέ από λουβάνα με αγρέλια και μανιτάρια του βουνού.

Πέρδικες γεμιστές
"Τρίβουμε το χαλούμι και ανακατεύουμε με τα αυγά. Γεμίζουμε τις πέρδικες με το μείγμα και ράβουμε την κοιλιά." (Ιφιγένεια Ελευθερίου, Κυπερούντα)

Φοινικωτά
Γλυκό των Χριστουγέννων, που απαντάται σιροπιαστό ή πασπαλισμένο με ζάχαρη. Στη συνταγή αυτή, τα φοινίκια τοποθετούνται ολόκληρα στο εσωτερικό της ζύμης, αφού πρώτα τα κουκούτσια τους αντικατασταθούν από καρυδόκουννες.

Ψαρονέφρι ρολό γεμιστό, με σάλτσα κουμανταρίας
Σύγχρονη συνταγή που, αν και παραπέμπει σε ανάλογα της ελληνικής και διεθνούς κουζίνας, διατηρεί επίσης στοιχεία της κυπριακής μαγειρικής. Βασίζεται στο χοιρινό, ένα είδος κρέατος το οποίο προτιμάται ιδιαίτερα στην Κύπρο. Παράλληλα, στο πιάτο προσδίδει ένα ξεχωριστό γευστικό χαρακτήρα η κουμανταρία, κρασί που είναι συνδεδεμένο με την ιστορία του νησιού.

Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία

Καραβάς (2002), τ. 5, Έκδοση Προσφυγικού σωματείου «Ο Καραβάς», Λευκωσία.

Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος (2009), «Για την αγρότισσα: Επίκαιρα θέματα», Αγρότης (Οκτώβριος-Νοέμβριος-Δεκέμβριος).

Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα

βορτακούδιν,το
Είδος σησαμωτού κουλουριού των Χριστουγέννων, σε σχήμα μικρού βατράχου.

Γεννόπιττες
Ψωμιά των Χριστουγέννων. Οι γεννόπιττες είχαν στρογγυλό σχήμα και μέγεθος λίγο μεγαλύτερο από αυτό των ψωμιών. Τις στόλιζαν (πλούμιζαν) με μικρά φύλλα, μικρά σταυρουδάκια κλπ.

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
γαλοπούλα γεμιστή,η

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος γαλοπούλα γεμιστή,η

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
γαλοπούλα γεμιστή,η