Σύνδεση
Αρχική
Έργο
Όραμα
Στόχοι
Οφέλη
Σε ποιους απευθύνεται
Πρόοδος έργου
Παραδοτέα
Μελλοντικά σχέδια
Δημοσιεύσεις
Λογότυπο Έργου
Συνεργάτες
Ερευνητική ομάδα
Συνεργάτες - Ερευνητές
Άλλοι συνεργάτες
Πρόσκληση σε συνεισφορά
Κύριοι Υποστηρικτές
Υποστηρικτές
Κατηγορίες Επιχορηγήσεων
Νέα
Συνδέσεις
Χάρτης Πύλης
Επικοινωνία
Τρόφιμα
Παραδοσιακές Συνταγές
Σιτηρέσιο - Γεύματα
Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης
Τεχνικές Παραγωγής
Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία
Βιβλιογραφία
Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής
Διαφημίσεις Τροφίμων
Εκπαιδευτικές Εφαρμογές
Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων
Newsletter
λίστα
Κατάλογος ενημέρωσης
Updated list 30 09 14
Updated list 30 09 14b
DIAITOLOGOI
MASS MEDIA
LIST updated 22.1014
Συνέδριο Κυπρίων Γεύσεις
ΣΥΝΕΔΡΙΟ "ΚΥΠΡΙΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ"
23.10.14 xls
mme2test
Schools 25 10 14
TEST3
τεστ
TEST 10 1 17
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 11 10 17
SXOLEIA MESH & TEXNIKHS
em@il
*
Αναζήτηση Τεκμηρίων
Τίτλος
ελιές κουμνιαστές,οι
Οι κουμνιαστές ελιές γίνονταν με ώριμες μαύρες ελιές. Οι Κύπριες έπλεναν με νερό τις ελιές, τις άφηναν σε άλμη για 3-4 ημέρες και τις διατηρούσαν σε δοχείο με αλάτι.
Ονομασία - Προέλευση
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Ονομασία - Προέλευση
Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου
Ελληνική ονομασία - Περιγραφή
Πρόκειται για μαύρες ελιές διατηρημένες σε κούμνα, δηλαδή πήλινο δοχείο.
Γλωσσικές Παρατηρήσεις
Οι κουμνιαστές ελιές ονομάζονται έτσι επειδή διατηρούνταν σε κούμνα.
Μέθοδος Εξασφάλισης
Συλλογή
Μέθοδος Επεξεργασίας
Οι κουμνιαστές ελιές γίνονταν με ώριμες μαύρες ελιές. Οι Κύπριες έπλεναν με νερό τις ελιές, τις άφηναν σε άλμη για 3-4 ημέρες και τις διατηρούσαν σε δοχείο με αλάτι. Πριν καταναλωθούν, οι κουμνιαστές ελιές πλένονταν με άφθονο νερό (Υπουργείο Γεωργίας 2010, Διατήρηση ελιών, 6). ** Για τη συνταγή των κουμνιαστών ελιών, βλ. ελιές μαύρες,οι στην κατηγορία Παραδοσιακές Συνταγές.
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων
Οι ελιές και το ψωμί ήταν το συνηθέστερο προσφάγι των αγροτών που βρίσκονταν στα χωράφια (Ιωνάς 2001, 47). Ακόμα, με τις μαύρες ελιές οι γυναίκες παρασκεύαζαν τις ελιόπιττες, τις ελιοπούλλες και τις ελιωτές (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 123, 277). Τέλος, οι ελιές καταναλώνονταν ιδιαίτερα συχνά με τα όσπρια (Χατζηκώστας 1995, 150).
Εορταστικές Περιστάσεις
Οι ελιές μαζί με το ψωμί και το χαλλούμιν ήταν μέρος της παρηορκάς που προσφερόταν στη κηδεία του νεκρού αλλά και στο μνημόσυνό του (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 226).
Συμβολικές Χρήσεις
Οι ελιές, λόγω του μαύρου χρώματός τους, συμβόλιζαν τον νεκρό και γι’ αυτό δίνονταν ως παρηορκά (Ρουσουνίδης 1988, κεφ. 1).
Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες
Ηλικιωμένοι, Θηλάζουσες, Παιδιά, Χειρωνάκτες
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Χρονολογία
Συμπληρωματικά Στοιχεία
Η συλλογή των μαύρων ελιών, που προορίζονταν για κουμνιαστές, γινόταν στα τέλη Οκτώβρη. ** Για την ελιά γενικά, βλ. το λήμμα ελιά,η στην κατηγορία Τρόφιμα. Για διάφορες άλλες παραλλαγές διατήρησης και κατανάλωσης ελιών, βλ. στην κατηγορία Τρόφιμα τα λήμματα: ελιές τσακκιστές,οι και ελιές ξιδάτες,οι. Επίσης, στην κατηγορία Παραδοσιακές Συνταγές, βλ. τα λήμματα: ελιές πράσινες τσακκιστές,οι και ελιές ξιδάτες,οι.
Βιβλιογραφία
Ιωνάς Ι. (2001), Τα παραδοσιακά επαγγέλματα της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧΧΧVΙΙ, Λευκωσία. Κυπρή Θ. - Πρωτοπαπά Κ. Α. (2003), Παραδοσιακά ζυμώματα της Κύπρου. Η χρήση και η σημασία τους στην εθιμική ζωή, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧVIII, Λευκωσία. Ρουσουνίδης Α. Χ. (1988), Δένδρα στην ελληνική λαογραφία με ειδική αναφορά στην Κύπρο, τ. Α΄, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧΙΙΙ, Λευκωσία. Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωργίας (2010), Διατήρηση ελιών και παρασκευάσματα από ελιές, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Λευκωσία. Χατζηκώστας Λ. (1995), «Η ελιά στο χωριό μου την εποχή του μεσοπολέμου», Λαογραφική Κύπρος 25,45, 149-154. Πηγή φωτογραφίας: «Ελιές κουμνιαστές, αλατισμένες» (Στάλω Λαζάρου)
Ερευνητής / Καταχωρητής
Δήμητρα Δημητρίου, Πετρούλα Χατζηττοφή, Αργυρώ Ξενοφώντος
Φωτογραφίες
Συνημμένα
Περισσότερα
Σχετικό Περιεχόμενο - Σκεύη - εργαλεία
Μαλαθούρι, το (αποθηκευτικό σκεύος για ελιές)
Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές
Ελιάδα
Το φαγητό αυτό σερβίρεται με ψάρι. Συνήθιζαν να το μαγειρεύουν στην Πιτσιλιά την Κυριακή των Βαΐων, λόγω της κατάλυσης ιχθύος.
ελιές μαύρες,οι
"... τις αλατίζουμε και τις αφήνουμε στη λεκάνη. Τις ανακατεύουμε μέχρι να λιώσει το αλάτι και είναι έτοιμες" (Προφ. μαρτυρία: Παναγιώτα Χαραλάμπους, 50 ετών, Κυπερούντα - Λεμεσός, στις Κουρρή και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).
ελιές ξιδάτες,οι
"Κλείνουμε το δοχείο και τις αφήνουμε 40 μέρες, αλλά τις ανακατεύουμε καθημερινά. Μετά από 40 ημέρες, αν οι ελιές έχουν πολύ νερό, το αδειάζουμε. Προσθέτουμε το ελαιόλαδο και το ξίδι" (Προφ. μαρτυρία: Ελένη Φιλίππου, 63 ετών, Κυπερούντα - Λεμεσός, στις Κουρρή και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).
ελιές πράσινες τσακκιστές,οι
"Σπάζουμε τις ελιές. Τις ρίχνουμε σε ένα δοχείο με νερό. Βάζουμε το νερό, το αλάτι, το λεμόνι και φτιάχνουμε ένα μείγμα. Βάζουμε τις ελιές σε μπουκάλες και γεμίζουμε με το μείγμα που ετοιμάσαμε" (Προφ. μαρτυρία: Γεωργία Νεοκλέους, 60 ετών, Κυπερούντα - Λεμεσός, στις Κουρρή και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).
Ελιόπιττες ή ελιωτές
Συχνά οι ελιόπιττες έχουν τη μορφή μικρής στρογγυλής πίτας και περιέχουν ολόκληρες ελιές. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να είναι ζυμωμένες με κομμάτια ελιών, κρεμμύδι και κόλιανδρο/δυόσμο, ή να είναι τυλιχτές πίτες με γέμιση από τα πιο πάνω συστατικά.
Πίτσα παραδοσιακή, κλειστή
Ένα αγαπημένο φαγητό μικρών και μεγάλων αποδίδεται "κυπριακά", με χρήση ντόπιων υλικών της παραδοσιακής κουζίνας.
Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία
Ιωνάς Ι. (2001), Τα παραδοσιακά επαγγέλματα της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧΧΧVΙΙ, Λευκωσία.
Κυπρή Θ. - Πρωτοπαπά Κ. Α. (2003), Παραδοσιακά ζυμώματα της Κύπρου. Η χρήση και η σημασία τους στην εθιμική ζωή, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧVIII, Λευκωσία.
Ρουσουνίδης Α. Χ. (1988), Δένδρα στην ελληνική λαογραφία με ειδική αναφορά στην Κύπρο, τ. Α΄, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧΙΙΙ, Λευκωσία.
Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωργίας (2010), Διατήρηση ελιών και παρασκευάσματα από ελιές, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Λευκωσία.
Χατζηκώστας Λ. (1995), «Η ελιά στο χωριό μου την εποχή του μεσοπολέμου», Λαογραφική Κύπρος 25,45, 149-154.
Σχετικό Περιεχόμενο - Τεχνικές παρασκευής τροφίμων
Διαδικασία καλλιέργειας και συγκομιδής ελαιόδεντρων
Απόσπασμα από μελέτη της κ. Ηγουμενίδου 'The role of olive tree and olive oil in the traditional life of Cyprus', η οποία επισυνάπτεται σε σχετικό λήμμα. Στην παραδοσιακή κοινωνία της Κύπρου, ιδιαίτερα στην ύπαιθρο, όπου η παραγωγή παρέμεινε στο προβιομηχανικό στάδιο τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα, η εξασφάλιση του λαδιού και των ελιών της χρονιάς, από την καλλιέργεια των δέντρων, τη συγκομιδή του καρπού μέχρι την παραγωγή λαδιού στους χειροκίνητους ελιόμυλους, χρειαζόταν πραγματικό αγ...
Τρόποι παρασκευής ελιών
Υπάρχουν πολλοί τρόποι παρασκευής των ελιών και κάποιοι είναι παρόμοιοι με εκείνους της αρχαιότητας: μαύρη του βαρελιού ή του κουμνιού (πήλινου δοχείου), η κολυμπάτη σε αλάρμη (αλατόνερο), η πράσινη τσακκιστή και ξυδάτες. Χαρακτηριστικό έδεσμα η ελιωτή (ελιόπιττα)
Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα
αδρούππα,η
Καρπός της ελιάς.
αλάρμη,η
Αλατισμένο νερό.
άλας,το
αποστολιτζ̆ές (αποστολιτζές) ελιές,οι
Είδος ελαιόδεντρων μεταξύ ήμερης και άγριας ελιάς.
αρκόλα(δ)ον,το
Το λάδι του καρπού των αυτοφυών ελαιόδενδρων.
Ἐλαία (Ελιά)
Η ελιά στην αρχαιότητα
ελιά,η
Η συλλογή του καρπού της ελιάς γινόταν συνήθως σε δύο περιόδους ανάλογα με το είδος των ελιών που παρασκεύαζαν. Στα τέλη Αυγούστου ή στις αρχές Σεπτεμβρίου, όταν οι ελιές ήταν ακόμα πράσινες, οι Κύπριοι μάζευαν μικρή ποσότητα ελιών για να παρασκευάσουν ελιές τσακκιστές και ελιές κολυμπάτες, ενώ στα τέλη Οκτώβρη συνέλεγαν τις μαύρες ελιές για να παρασκευάσουν ελιές ξυδάτες και κουμνιαστές.
ελιές ξιδάτες,οι
Για τη παρασκευή των ξιδάτων ελιών, οι γυναίκες έσχιζαν με λεπίδα τη σάρκα των ελιών και τις ξεπίκριζαν σε νερό για 6 ημέρες. Στη συνέχεια, τις στράγγιζαν και τις έβαζαν σε δοχείο με άλμη για 20 ημέρες.
ελιές τσακκιστές,οι
Πράσινες ελιές που για την παρασκευή τους τις χτυπούσαν (τις τσάκκιζαν) με πέτρα.
Ελιόπιττα ή ελιωτή
Οι ελιόπιττες είναι ορεκτικώτατες και ευγευστότατες, διότι με τη θερμότητα εκχύνεται μέσα σε αυτές το λάδι από τις ελιές. Φαρμακίδου ΞΠ (2003, σελ. 302)
Κυπριακή επιτραπέζια ελιά
Η Κυπριακή επιτραπέζια ελιά παράγεται από την επεξεργασία των καρπών της ντόπιας κυπριακής ποικιλίας που καλλιεργείται σε όλο το νησί.
Σχετικό Περιεχόμενο - Χώροι Παραγωγής - Διάθεσης
Ελιόμυλοι (Καραβάς)
Ένα από τα κυριότερα προϊόντα του Καραβά ήταν οι ελιές. Κάθε τσιφλικάς είχε στο σπίτι του ενα ελιόμυλο. Συνολικά υπήρχαν στον Καραβά περίπου 37 ελιόμυλοι. Σήμερα έχουν αντικατασταθεί από δύο μηχανοκίνητα έλαιοτριβεία.
Ελιόμυλοι (Καρπασία)
Τα μέρη του ελιόμυλου και τοποθεσίες ελιόμυλων στην Καρπασία
ελιόμυλος - μύλος,ο - ελαιοτριβείον,το
Θέμα
Περιεχόμενο
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΔΕΣΜΗ 2008 χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ε.Ε
.
Πνευματικά Δικαιώματα
© 2010 - Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής