Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
Έθιμα σχετιζόμενα με παρασκευή τροφίμων κατά την Μεγάλη Βδομάδα

Όταν οι οικοκυρές έβαζαν τις φλαούνες στο φούρνο, χόρευαν γύρω απ' αυτόν και κτυπώντας τα χέρια τους τραγουδούσαν:
"Κότσσινες σαν τα καντήλια
τζαl ψηλές σαν τα Kαμίνια"

Σοφοκλέους (2004, σελ 147-149)

Φλαούνες <br/>
Πηγή: http://www.homeboymagazine.gr/?p=115

Ονομασία - Προέλευση
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Ονομασία - Προέλευση

Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου

Ελληνική ονομασία - Περιγραφή

Σε πολλά χωριά της Κύπρου τη μεγάλη Πέμπτη έφτιαχναν το εφταλοΐτικον φαι', ένα φαγητό που περιελάμβανε επτά διαφορετικά νηστίσιμα φαγητά και λάδι, πράγμα που απαγορευόταν κατά τις υπόλοιπες μέρες της βδομάδας.
Το βράδυ στον εσπερινό, κάτω από το αναλόγιο που θα διαβάζονταν τα 12 ευαγγέλια, έβαζαν μπουκάλια με νερό για να γίνει αγιασμός, γιατί πίστευαν πως θεραπεύει τους πονοκεφάλους. Σε πολλά χωριά μαζί με το νερό τοποθετούσαν και φιάλες με κρασί, το οποίο αργότερα έπιναν κατανήστικοι όταν ήταν άρρωστοι. Την ίδια μέρα οι γυναίκες έκοβαν από τις αυλές τους το δυόσμο και αφού τον ξέραιναν τον φύλαγαν για να τον χρησιμοποιήσουν σε ώρα ανάγκης (για στομαχικούς πόνους) ως καταπραϋντικό ρόφημα. Την Μ. Παρασκευή στα χωριά, οι νέοι από νωρίς το πρωί, τριγυρνούσαν στους αγρούς μαζεύοντας αγριολούλουδα τα οποία παρέδιδαν στις νέες που αναλάμβαναν την ευθύνη να στολίσουν τον Επιτάφιο.
Το Μ. Σάββατο ήταν η μέρα που προτιμούσαν οι παλιές οικοκυρές να φουρνίσουν τις φλαούνεςτους. Η φλαούνα θεωρείται ως ένα καθαρά κυπριακό παραδοσιακό έδεσμα, ιστορικοί όμως το συνδέουν με ένα αντίστοιχο γλύκισμα, την παλάθη, που έφτιαχναν στην αρχαία Αθήνα και άλλες περιοχές του αρχαίου ελληνικού κόσμου και το οποίο πρόσφεραν οι οικοκυρές στα παιδιά όταν αυτά πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας για τον ερχομό της άνοιξης. Οι φλαούνες φτιάχνονται έως και σήμερα με τα ίδια υλικά - αλεύρι, αυγά και τυρί- με τη μόνη ίσως διαφορά ότι παλιά τις έψηναν στον παραδοσιακό φούρνο με τα ξύλα. Όταν οι οικοκυρές έβαζαν τις φλαούνες στο φούρνο, χόρευαν γύρω απ' αυτόν και κτυπώντας τα χέρια τους τραγουδούσαν:
"Κότσσινες σαν τα καντήλια, τζαl ψηλές σαν τα Kαμίνια" , πιστεύοντας πως πέραν από τη μαστοριά που έβαζαν κατά την κατασκευή τους, με το δίστιχο θα πετύχαιναν ακόμη καλύτερα αποτελέσματα.

Με τις φλαούνες ή στην επόμενη φουρνιά - ανάλογα με το μέγεθος κάθε φούρνου- έψηναν τα Χριστόψωμα, παξιμάδια, τις αυκοτές και βεβαίως τα ψωμιά για το πασχαλινό τραπέζι. 

Σοφοκλέους (2004, σελ 147-149)

Γλωσσικές Παρατηρήσεις

Μέθοδος Εξασφάλισης

Μέθοδος Επεξεργασίας

Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος

Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων

Εορταστικές Περιστάσεις

Παρασκευάζονταν για την υποδοχή της μεγάλης εορτής του Πάσχα.

Συμβολικές Χρήσεις

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Βιβλιογραφία

Σοφοκλέους Γ. (2004), Παράθυρο στη Κύπρο μας. Λαογραφική –Πολιτιστική Ανθολογία, τομ. Β΄, Λευκωσία.

Ερευνητής / Καταχωρητής

Στάλω Λαζάρου

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Σιτηρέσιο

Μεγάλο Σάββατο

Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές

αβκωτές,οι
Κυπριακό πασχαλινό έδεσμα. "Στην περιφέρεια του φύλλου βάζουμε δύο λωρίδες ζυμαριού αφού τις πλάσουμε. Βάζουμε μέσα τη ζύμη (περίπου μια χούφτα) και στη μέση το αβγό. Με άλλες δύο λωρίδες, πιο χοντρές, σταυρώνουμε τη ζύμη (μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη φαντασία μας και να φτιάξουμε διάφορα σχήματα)" (Προφ. μαρτυρία: Κυριάκος Ζωγράφου, 44 ετών, Πάφος).

Φλαούνες
Η φλαούνα είναι το χαρακτηριστικότερο πασχαλινό έδεσμα που παρασκευάζεται και καταναλώνεται σχεδόν σε όλα τα νοικοκυριά της Κύπρου. Η γέμισή της, ο φωκός όπως λέγεται, ετοιμάζεται 4-5 ώρες νωρίτερα ή από το προηγούμενο βράδυ. Ζυμώνεται με παραδοσιακό προζύμι, αυγά και τυρί, ενώ προαιρετικά προστίθενται σταφιδάκια.

Φλαούνες αυκωτές
"... ανοίγουμε το φύλλο, βάζουμε την γέμιση και ένα αυγό στη μέση και κλείνουμε το φύλλο μας δημιουργώντας πιέτες τριγύρω. Τους δίνουμε ένα στρογγυλό σχήμα." (Θεογνωσία Ανδρέου, Κόρνος)

Φλαούνες με αναρή
Εκτός από το παραδοσιακό τυρί, για την παρασκευή φλαούνων μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και αναρή. Έτσι, με τον τρόπο αυτό οι φλαούνες γίνονται πολύ αφράτες, ενώ περιέχουν λιγότερα λίπη και χοληστερόλη.

Φλαούνες τσιαντούες ή παλασκούες
"Συνήθιζαν να τις παίρνουν τα μικρά κορίτσια μαζί τους το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου στην εκκλησία και μετά το "Δεύτε λάβετε φως", έκοβαν και έτρωγαν. Η λειτουργία συνεχιζόταν ακόμη 1-2 ώρες." (Έλενα Χρίστου Μάκη, Ασγάτα, Λεμεσός)

Φλαουνόπιττα
Η συνταγή, που εμφανίστηκε στα νεότερα χρόνια, περιλαμβάνει αρκετά από τα συστατικά των φλαούνων, γνωστών κυπριακών αρτοσκευασμάτων του Πάσχα. Έτσι, το εναλλακτικό αυτό είδος κέικ θυμίζει γευστικά τις φλαούνες, εξού και το όνομά του, αλλά παρασκευάζεται ολόχρονα, πολύ πιο εύκολα και σε αρκετά πιο λίγο χρόνο.

Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία

Σοφοκλέους Γ. (2002-2006), Παράθυρο στην Κύπρο μας: λαογραφική–πολιτιστική ανθολογία, τ. Α΄-Γ΄, MAGS Press, Λάρνακα.

Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα

δροσινόν,το
Φρέσκο ανάλατο τυρί.

Φλαούνα (γαστρονομικός χάρτης)
Η φλαούνα είναι προϊόν αρτοποιίας με βασικά υλικά το τυρί φλαούνας και τα αυγά. Παρασκευάζεται το Πάσχα σε ολόκληρη την Κύπρο. Έχει σχήμα τετράγωνο, τρίγωνο ή στρογγυλό.

φλαούνα - βλαούνα,η
Πασχαλινή πίτα.

Φλαούνες και άλλα Πασχαλινά εδέσματα, αναφορά 19ου αι.

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
Έθιμα σχετιζόμενα με παρασκευή τροφίμων κατά την Μεγάλη Βδομάδα

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος Έθιμα σχετιζόμενα με παρασκευή τροφίμων κατά την Μεγάλη Βδομάδα

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
Έθιμα σχετιζόμενα με παρασκευή τροφίμων κατά την Μεγάλη Βδομάδα