Ελληνικά (Ελλάδα) English (United States) Türkçe (Türkiye)


Καταγράψτε εδώ τη δική σας Συνταγή / Πληροφορία


ForumFORUM Χώρος Συζήτησης
Newsletter
*

Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
Χορταρικά κάμπου


Χόρτα του κάμπου ή του βουνού Αναφορά στα ακόλουθα: «χωστές»,  ραδίκια, «βουλιά», «γαλατούνες» «τρισατσίες»,  «πίγκαλλους» ή «πάγκαλλους», «τσακρίθκια» (στρουθκιά), «καυκαρούες» (άγριες αγκινάρες), βλαστάρια της ήμερης αγκινάρας
Πάγκαλλος, Καντζηλάρης Γ. (2007) 276


Ονομασία - Προέλευση

Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Φωτογραφίες


Συνημμένα



Περισσότερα


Σχετικό Περιεχόμενο - Σιτηρέσιο
Λαχανικά και άγρια χόρτα στη διατροφή των Κυπρίων, αναφορά του 1894
Στο περιηγητικό κείμενο της Ρίχτερ γίνεται αναφορά για το πώς μαγειρεύονται και τρώγονται τα διάφορα λαχανικά και άγρια χόρτα...
Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές
Αγκινάρες με αυγά
Εύκολο, γρήγορο και θρεπτικό είδος ομελέτας. Σερβίρεται και ως ορεκτικό.
Αγριόχορτα με κιτρόμηλο, καρπασίτικα
Πιάτο με άγρια χόρτα της κυπριακής φύσης. Τρώγεται ζεστό ή κρύο.
Κεφτέδες με στρουθκιά
"Μέσα στις πατάτες βάζουμε τα στρουθκιά, το αλάτι, το πιπέρι, την κανέλα, το αλεύρι, την καπήρα και τα ζυμώνουμε. Μετά τα πλάθουμε ένα ένα και τα τηγανίζουμε." (Μαρία Παπαχριστοδούλου, Κυπερούντα)
Κουπέπια με αγκινάρες, νηστίσιμα
"Για τη γέμιση, ψιλοκόβουμε τις αγκινάρες και το κρεμμύδι και τα ψήνουμε για λίγο με το ελαιόλαδο. Κατεβάζουμε από τη φωτιά και προσθέτουμε το ρύζι και τις ντομάτες." (Θεογνωσία Ανδρέου, Κόρνος)
Λαψάνες ή χωστές γιαχνί με το αλεύρι
Νηστίσιμο έδεσμα. Τα χόρτα ψήνονται σε μείγμα από τηγανισμένο σε ελαιόλαδο κρεμμύδι και καβουρδισμένο αλεύρι. 
Μεζέδες Δορυφόρου
Οι μεζέδες φτιάχνονταν στην ταβέρνα «Δορυφόρος», που λειτουργούσε στην Αγλαντζιά από το 1959 μέχρι το 1974. Αν και τριών ειδών, σερβίρονταν ως μια μερίδα (σε ένα πιάτο).
Μεζές του Γιάννη
Η συνταγή αξιοποιεί και συνδυάζει κυπριακά τρόφιμα, που σερβίρονται συχνά ως μεζέδες ή τσιμπήματα: στρουθκιά (σιληνή, άγριο χόρτο), λούντζα (αλλαντικό από καπνιστό χοιρινό κρέας), χαλλούμι (κυπριακό λευκό τυρί) και λουκάνικα.
Μπιζέλια με κουπέπια και αγκινάρες
Τα μπιζέλια, οι αγκινάρες, και τα καρότα ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας (γιαχνί), ενώ από πάνω τοποθετούνται για ψήσιμο και τα κουπέπια με κληματόφυλλα.
Μπιζέλι με αγκινάρες
Φαγητό γιαχνί. Τα μπιζέλια και οι αγκινάρες τηγανίζονται, και στη συνέχεια ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας.
Πάγκαλλοι γιαχνί
"Βάζουμε σε κατσαρόλα λίγο ελαιόλαδο να κάψει, ρίχνουμε το κρεμμύδι και το σωτάρουμε. Προσθέτουμε τους πάγκαλλους με τις ψιλοκομμένες ντομάτες και σιγοψήνουμε..." (Δέσποινα Κυριάκου, Κυπερούντα)
Πατάτες με αγκινάρες
Οι πατάτες και οι αγκινάρες ψήνονται μαζί με κρεμμύδια στο φούρνο. Προστίθενται ελαιόλαδο και λεμόνι.
πουρέκκια με αρκοσπάναχα και άλλα χόρτα,τα
Για την παρασκευή της νηστήσιμης και θρεπτικής γέμισης των πουρεκκιών, τα άγρια χόρτα αναμειγνύονται με πλιγούρι, φιδέ και κρεμμύδι.
πουρέκκια με στρουθούδκια,τα
Είδος νηστήσιμων πουρεκκιών. "Βάζουμε το ελαιόλαδο σε τηγάνι και μαραίνουμε το κρεμμύδι. Προσθέτουμε τα στρουθούδκια, αλατίζουμε και ψήνουμε" (Προφ. μαρτυρία: Κούλλα Καραμανή, Κόρνος - Λευκωσία. Επεξεργασία συνταγής Ιωαννίδου Μαριλένα, στος μικρούς Εθελοντές και Σύνδεσμος Γυναικών Κόρνου 2009).
πουρέκκια με χαλλούμιν (χελλίμπουρι) στη σάτζ̆ην (σάτζην),τα
Υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία πουρεκκιών στη σάτζην, ανάλογα με τη γέμιση που χρησιμοποιείται. Μπορεί να περιέχουν χαλλούμιν, αναρή, κιμά, χόρτα, μανιτάρια, κολοκύθι ή πλιγούρι. Κυρίως στην επαρχία Κερύνειας, τα πουρέκκια με χαλλούμιν αποκαλούνταν επίσης χελλίμπουρι, πιθανότατα από το χαλλούμ μπουρέκ που σημαίνει πουρέκκιν του χαλλουμιού (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 248).
Σαλάτα με παγκαλλούθκια
"... τα βάζουμε σε βραστό νερό και τα ψήνουμε για 5 λεπτά. Τα βγάζουμε από την κατσαρόλα, τα στεγνώνουμε και μετά τα σερβίρουμε με λάδι και λεμόνι." (Αιμιλία Κουππή, Κυπερούντα)
Σαλάτα με ρόκα και μαρούλι
"Κόβουμε τη ρόκα και το μαρούλι σε ένα δοχείο (κούπα), μαζί με την ντομάτα, το αγγουράκι και το κρεμμύδι. Προσθέτουμε το κομπούι του καππαριού." (Παναγιώτα Σάββα, Αγρός)
σ̆σ̆επαστές (σσεπαστές) με αρκοσπάναχα και άλλα χόρτα,οι
Οι σσεπαστές με γέμιση από χόρτα ονομάζονταν χορτόπιττες ή χορτερές. Περιείχαν αυτοφυή χόρτα όπως άγρια σπανάκια, άγρια λάχανα (σέσκουλα), λαψάνες, ξινιατούς και άλλα είδη χόρτων που μαζεύονταν από τους αγρούς.
Στρουθκιά με αυγά
"Βάζουμε λάδι σε ένα τηγάνι να βράσει και ρίχνουμε τα στρουθκιά μέσα. Τα αφήνουμε να ψηθούν και υστέρα προσθέτουμε τα αυγά..." (Κυπερούντα)
Χορτόπιττες
Η συνταγή δεν διαφέρει πολύ από αυτή για ελιόπιτες. Τα υλικά αναμειγνύονται κατευθείαν στη ζύμη.
Χωστές βραστές με φασόλια
Οι χωστές ευδοκιμούν το χειμώνα. Παλιότερα, την εποχή αυτή του χρόνου το συγκεκριμένο πιάτο φτιαχνόταν ακόμη και μια φορά τη βδομάδα.
Χωστές γιαχνί με κρέας
Η γεύση των χωστών παραπέμπει στην αγκινάρα. Στο πιάτο αυτό, συνδυάζεται ωραία με το αρνί, τις πατάτες και την πλούσια γεύση της σάλτσας από ντομάτα.
Χωστές σκορδαλιά
"Παλαιότερα φτιάχναμε τη συνταγή αυτή μια φορά κάθε δεκαπέντε μέρες περίπου, κατά τον χειμώνα." (Αντρέας Χατζηλαμπή, Κώμη Κεπήρ Κερύνειας)
Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία
Εθνοβοτανολογική μελέτη, άγρια χόρτα
Θεοδώρου Μ. (2009), Σκυλλούρα: ταξίδι μνήμης και αγάπης, Λευκωσία.
Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα
αβρόσ̆σ̆ιλλα (αβρόσσιλλα),η
Σκίλλα η παράλιος.
απλωταρκά,η
Αυτοφυές εδώδιμο αγριόχορτο με μικρά, αλλά όχι σκληρά αγκάθια. Τα νεαρά φύλλα, αφού καθαριστούν, τρώγονται είτε ωμά (είναι στυφά), είτε βραστά.
αρκολάχανον,το
Άγριο χόρτο, του οποίου τα φύλλα και οι βλαστοί μαγειρεύονται μαζί με διάφορα όσπρια ή βραστά. Συλλέγεται από τον Γενάρη ως τον Απρίλη.
αρκοσελλενού(δ)ιν,το
Άγριο, εδώδιμο σέλινο, μικρού μεγέθους. Καταναλώνονται τα φύλλα και οι τρυφεροί βλαστοί του, βραστά, τηγανιτά ή σε σούπες και σάλτσες.
αρκοσταφί(δ)α,η
Είδος άγριου χόρτου, που περιλαμβάνεται στα φαρμακευτικά φυτά της Κύπρου. Ανθίζει από τον Ιούλη μέχρι τον Οκτώβρη σε ξηρές βουνοπλαγιές, παρά τους δρόμους στον Αγρό, Γερατζιές, Πεδουλά και Λεύκαρα.
αρκοτζ̆ινάρα (αρκοτζινάρα),η
Η αγριαγκινάρα τρώγεται φρέσκα και μαγειρεμένη. Οι μίσχοι συνοδεύουν βραστά όσπρια, κυρίως φασόλια και λουβιά. Οι αγκινάρες τους γίνονται βραστές, τηγανίζονται με αβγά ή με κρέας και πατάτες στην κατσαρόλα και είναι πολύ εύγευστες.
ατρασ̆ία (ατρασία) - ατρατζ̆ί(δ)α (ατρατζί(δ)α),η
Το φυτό αυτό ανήκει στην κατηγορία των πικρών χόρτων. Τρώγεται πριν από την άνθισή του και μαγειρεύεται ολόκληρο, βραστό και με διάφορα όσπρια.
βολβοί ορχιδέων και κυκλάμινων,οι
Σε ορισμένες περιοχές οι βολβοί από ορχιδέες και κυκλάμινα τρώγονταν ωμοί ή και μαγειρεμένοι.
γαλατούνα,η
Αγριόχορτο της κυπριακής φύσης, το οποίο πήρε το όνομά του από τον γαλακτώδη χυμό των φύλλων του. Το έτρωγαν βραστό με λαδόξιδο.
Γαουράγκαθθον
Αγκαθωτό φυτό, τα άνθη του οποίου μοιάζουν με κεφάλια αγκινάρας.
Γαουρόκαυλος
Φυτό που τρώγεται ωμό ή μαγειρεύεται με διάφορα όσπρια. Μαζεύεται από το Γενάρη μέχρι τον Απρίλη.
Λαχανικά και χόρτα κατά τη Βυζαντινή περίοδο
Λαχανικά και χόρτα κατά τον 18ον αι.
Περί λαχάνων και χόρτων (Κυπριανού Αρχιμ., 1788)
μήλλιαρος - μηλιάρισσος - πιτσικλιάντρος,ο
Το άγριο γλυκάνισο.
μολόχα,η
Είδος μαλάχης, αυτοφυούς εδώδιμου χόρτου, Malva parviflora.
Μπάγκαλοι, οι (Πάγκαλλοι)
Χορταρικό που χρησιμοποιούσαν σαν ορεκτικό
σιμηλλούδιν - σιμηλλίν - σελεμίδιν,το - λάζαρος,ο
Είδος αυτοφυούς εδώδιμου χόρτου.
Σταυροκάρυα
Στρουθούθκια (τσακρίδκια ή στρουθκιά)
Τσουκνίθα
Χωστές


Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΔΕΣΜΗ 2008 χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ε.Ε.
Πνευματικά Δικαιώματα © 2010 - Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής