Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
Χωστές βραστές με φασόλια

Οι χωστές ευδοκιμούν το χειμώνα. Παλιότερα, την εποχή αυτή του χρόνου το συγκεκριμένο πιάτο φτιαχνόταν ακόμη και μια φορά τη βδομάδα.

Χωστές βραστές. <br/> Πηγή: Xufanc, https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Cynara_cardunculus#/media/File:Cards_bullits6.JPG.

Ονομασία - Συνταγή
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Ονομασία - Συνταγή

Κυπριακή Ονομασία Εδέσματος

Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή

Είδος αυτοφυούς χόρτου (Cynara cardunculus) βρασμένο με φασόλια.

Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις

Χωστές ονομάζονται τα αγριόχορτα του είδους Cynara cardunculus.

Υλικά Συνταγής

1 κιλό χωστές
1–2 ποτήρια φασόλια
1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι
1/2 κατσαρόλα νερό

Εκτέλεση Συνταγής

Βάζω το νερό στην κατσαρόλα να βράσει, κι ακολούθως βάζω τις χωστές και τα φασόλια.  
Τα αφήνω μέχρι χογλάσουν (βράσουν αρκετά καλά) και να ψηθούν και προσθέτουμε και το αλάτι.
Σερβίρεται με λεμόνι και ελαιόλαδο.  Δεν έχει συγκεκριμένη ποσότητα, μιας και είναι προσωπική προτίμηση του κάθε καταναλωτή.
(Αντρέας Χατζηλαμπή, 66 ετών από την Κώμη Κεπήρ, Κερύνειας)

Μέθοδος Μαγειρέματος

Βράσιμο σε κατσαρόλα.

Σχόλια Συνταγής

Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος

Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων

Παλαιότερα, το φαγητό αυτό το φτιάχναμε περίπου μια φορά την βδομάδα, την εποχή του χειμώνα ( Αντρέας Χατζηλαμπή, 66 ετών από την Κώμη Κεπήρ Κερύνειας)

Εορταστικές Περιστάσεις

Συμβολικές Χρήσεις

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Απόσπασμα συνέντευξης από τον κ. Αντρέα Χατζηλαμπή:

"Ερώτηση: Υπάρχουν ιδιαίτερες περιπτώσεις όπου φτιάχνεται/ φτιαχνόταν. Π.χ. μήπως συνδέεται με γιορταστικές εκδηλώσεις ή κάποια έθιμα ή ιδιαίτερες εποχές του χρόνου; Ποια; 
Απάντηση: Δεν είχαμε την ευκαιρία να φτιάχνουμε ολόχρονα τη συνταγή αυτή, αφού οι χωστές βγαίνουν συγκεκριμένη εποχή του χρόνου, τον χειμώνα. 

Ερώτηση: Από πού την έμαθες;  
Απάντηση: Από την μητέρα μου, την Αντριαννή Χατζηλαμπή.

Ερώτηση: Είναι τοπική συνταγή; Πού την φτιάχνουν; 
Απάντηση: Όχι δεν είναι τοπική συνταγή.  Εμείς προσωπικά την φτιάχναμε στο χωριό μας, την Κώμη Κεπήρ.

Ερώτηση: Πόσο συχνά την φτιάχνεις τώρα;  
Απάντηση:Δύο με τρεις φορές το μήνα και συγκεκριμένα κατά τη διάρκεια του χειμώνα που είναι διαθέσιμα στην αγορά.

Ερώτηση: Πόσο συχνά την έφτιαχνες προηγουμένως; 
Απάντηση: Στην μικρή μου ηλικία, όταν ζούσαμε στην Κώμη Κεπήρ, την κάναμε πιο συχνά, μία φορά την εβδομάδα, τον χειμώνα, επειδή υπήρχε περισσότερη παραγωγή."

(Αντρέας Χατζηλαμπή, 66 ετών από την Κώμη Κεπήρ Κερύνειας)

Βιβλιογραφικές Αναφορές

Προφορική μαρτυρία:
Αντρέας Χατζηλαμπή, 66 ετών από την Κώμη Κεπήρ Κερύνειας. Καταγραφή: Χριστιάνα Χριστοφή, Οκτώβρης 2010. Επιμέλεια: Στάλω Λαζάρου.

Ερευνητής / Καταχωρητής

Χριστιάνα Χριστοφή / Στάλω Λαζάρου

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Σιτηρέσιο

Λαχανικά και άγρια χόρτα στη διατροφή των Κυπρίων, αναφορά του 1894
Στο περιηγητικό κείμενο της Ρίχτερ γίνεται αναφορά για το πώς μαγειρεύονται και τρώγονται τα διάφορα λαχανικά και άγρια χόρτα...

Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές

Αγκινάρες με αυγά
Εύκολο, γρήγορο και θρεπτικό είδος ομελέτας. Σερβίρεται και ως ορεκτικό.

Εφταλοήτικο φαΐ
Φασολάκι με φασόλια ξερά και πατάτες, μαγειρεμένα σε σάλτσα ντομάτας (γιαχνί). Το φαγητό αυτό φτιαχνόταν μόνο κάθε Αγία Πέμπτη. Παλαιότερα συνήθιζαν να καταναλώνουν λάδι την Αγία Πέμπτη, γι'αυτό και το φαγητό αυτό περιέχει ελαιόλαδο.

Κουπέπια με αγκινάρες, νηστίσιμα
"Για τη γέμιση, ψιλοκόβουμε τις αγκινάρες και το κρεμμύδι και τα ψήνουμε για λίγο με το ελαιόλαδο. Κατεβάζουμε από τη φωτιά και προσθέτουμε το ρύζι και τις ντομάτες." (Θεογνωσία Ανδρέου, Κόρνος)

Κροκέτες φασολιών
Νεότερη συνταγή με ξηρά φασόλια, τα οποία βράζονται και μετατρέπονται σε πουρέ. Με το μείγμα του πουρέ φτιάχνονται οι κροκέτες, οι οποίες τυλίγονται σε φρυγανιά και ψήνονται σε φούρνο.

Λαψάνες ή χωστές γιαχνί με το αλεύρι
Νηστίσιμο έδεσμα. Τα χόρτα ψήνονται σε μείγμα από τηγανισμένο σε ελαιόλαδο κρεμμύδι και καβουρδισμένο αλεύρι.

Λουβάνα πουρέ
Οι σπόροι από τα ξεφλουδισμένα, αποξηραμένα και σπαστά κίτρινα μπιζέλια βράζονται, λιώνονται και μετατρέπονται σε πουρέ με βελούδινη υφή. Προστίθεται ελαιόλαδο και λεμόνι, και το πιάτο πασπαλίζεται με μαϊντανό.

Λουβκιά με χοιρομέρι
Πρωτότυπη συνταγή, βασισμένη στο συνδυασμό υλικών της παραδοσιακής κυπριακής κουζίνας.

Μολόσιες βραστές
"Καθαρίζουμε τις μολόχες από τα φύλλα και αφήνουμε μόνον τους μικρούς βλαστούς και τα τρυφερά στελέχη. Ακολούθως τις κόβουμε σε κομμάτια..." (Ξενοφώντας Λαζάρου, Πολιτικό Λευκωσίας)

Μπιζέλια με κουπέπια και αγκινάρες
Τα μπιζέλια, οι αγκινάρες, και τα καρότα ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας (γιαχνί), ενώ από πάνω τοποθετούνται για ψήσιμο και τα κουπέπια με κληματόφυλλα.

Μπιζέλι με αγκινάρες
Φαγητό γιαχνί. Τα μπιζέλια και οι αγκινάρες τηγανίζονται, και στη συνέχεια ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας.

Πατάτες με αγκινάρες
Οι πατάτες και οι αγκινάρες ψήνονται μαζί με κρεμμύδια στο φούρνο. Προστίθενται ελαιόλαδο και λεμόνι.

πουρέκκια με αρκοσπάναχα και άλλα χόρτα,τα
Για την παρασκευή της νηστήσιμης και θρεπτικής γέμισης των πουρεκκιών, τα άγρια χόρτα αναμειγνύονται με πλιγούρι, φιδέ και κρεμμύδι.

σ̆σ̆επαστές (σσεπαστές) με αρκοσπάναχα και άλλα χόρτα,οι
Οι σσεπαστές με γέμιση από χόρτα ονομάζονταν χορτόπιττες ή χορτερές. Περιείχαν αυτοφυή χόρτα όπως άγρια σπανάκια, άγρια λάχανα (σέσκουλα), λαψάνες, ξινιατούς και άλλα είδη χόρτων που μαζεύονταν από τους αγρούς.

Φασόλια άσπρα, σαλάτα
Εξαιρετικά γευστική και θρεπτική σαλάτα που συνδυάζει όσπρια, λαχανικά και ψάρι.

Φασόλια γιαχνί
Σερβίρονται με σαλάτα εποχής, ελιές μαύρες και κρεμμύδι.

Φασόλια γιαχνί στο πήλινο
"... τα βάζουμε σε πήλινο. Προσθέτουμε το κρεμμύδι κομμένο σε φέτες, το σέλινο ψιλοκομμένο, το χυμό ντομάτας, το ελαιόλαδο, αλατοπίπερο και νερό να τα σκεπάζει." (Ελισάβετ Παναγιώτου, Κόρνος)

Φασόλια γίγαντες
Τα μεγάλα αυτά φασόλια αρχικά βράζονται για λίγο σε νερό και στη συνέχεια μαγειρεύονται στο φούρνο γιαχνί με χυμό ντομάτας, σέλινο, μαϊντανό και κρεμμύδι.

Φασόλια γίγαντες με λουκάνικα
Γνωστή ελληνική συνταγή, παρασκευασμένη με παραδοσιακά αλλά και υγιεινά υλικά της κυπριακής κουζίνας.

Φασόλια κόκκινα, σαλάτα
Ένας δροσερός γευστικός συνδυασμός φασολιών, μανιταριών, σέλινου, σιταροπούλας, πιπεριάς και κρεμμυδιού. Τη σαλάτα νοστιμίζει μείγμα από ελαιόλαδο, λεμόνι, αρτυσιά (κύμινο) και αλάτι.

Φασόλια μαειρευτά με μολόσιες, αλατούνες τζαι τεράτσι λουκάνικο
Συνταγή βασισμένη σε υλικά της παραδοσιακής κυπριακής κουζίνας, που συνδυάζονται με ένα πρωτότυπο τρόπο. Τα όσπρια, τα χόρτα και το λουκάνικο ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας με κρεμμύδι.

Φασόλια με γλίντους
"Τοποθετούμε σε μια κατσαρόλα τα φασόλια και τους γλιντούς. Προσθέτουμε νερό, λάδι και αλάτι. Τα αφήνουμε να ψηθούν." (Χαρίτος Χαρίτου, Κυπερούντα)

Φασόλια με κιμά
Γευσάτο φαγητό, που μπορεί να ψηθεί τόσο στην κατσαρόλα όσο και στο φούρνο. Ο κιμάς και τα φασόλια μαγειρεύονται σε πλούσια σάλτσα ντομάτας.

Φασόλια με κολοκύθι
Το γλυκό κολοκύθι δένει ωραία με τα βραστά φασόλια. Συνήθης στην κυπριακή κουζίνα είναι και ο συνδυασμός κολοκυθιού με φασόλια μαυρομάτικα (λουβιά).

Φασόλια με κοφτό μακαρονάκι
Ο συνδυασμός ζυμαρικών και οσπρίων δεν είναι ασυνήθιστος για την κυπριακή κουζίνα, και η συνταγή αυτή αποτελεί ένα καλό παράδειγμα!

Φασόλια ξεκούνια
Ένα από τα σύνηθη φαγητά του καλοκαιριού, εποχή κατά την οποία υπάρχουν διαθέσιμα τα φασόλια ξεκούνια.

Χορτόπιττες
Η συνταγή δεν διαφέρει πολύ από αυτή για ελιόπιτες. Τα υλικά αναμειγνύονται κατευθείαν στη ζύμη.

Χωστές γιαχνί με κρέας
Η γεύση των χωστών παραπέμπει στην αγκινάρα. Στο πιάτο αυτό, συνδυάζεται ωραία με το αρνί, τις πατάτες και την πλούσια γεύση της σάλτσας από ντομάτα.

Χωστές σκορδαλιά
"Παλαιότερα φτιάχναμε τη συνταγή αυτή μια φορά κάθε δεκαπέντε μέρες περίπου, κατά τον χειμώνα." (Αντρέας Χατζηλαμπή, Κώμη Κεπήρ Κερύνειας)

Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα

απλωταρκά,η
Αυτοφυές εδώδιμο αγριόχορτο με μικρά, αλλά όχι σκληρά αγκάθια. Τα νεαρά φύλλα, αφού καθαριστούν, τρώγονται είτε ωμά (είναι στυφά), είτε βραστά.

αρκοσελλενού(δ)ιν,το
Άγριο, εδώδιμο σέλινο, μικρού μεγέθους. Καταναλώνονται τα φύλλα και οι τρυφεροί βλαστοί του, βραστά, τηγανιτά ή σε σούπες και σάλτσες.

αρκοσταφί(δ)α,η
Είδος άγριου χόρτου, που περιλαμβάνεται στα φαρμακευτικά φυτά της Κύπρου. Ανθίζει από τον Ιούλη μέχρι τον Οκτώβρη σε ξηρές βουνοπλαγιές, παρά τους δρόμους στον Αγρό, Γερατζιές, Πεδουλά και Λεύκαρα.

Καλαγκαθόχορτο ή αγκιναρούδα
άγριο χόρτο

κινάρα (αγκινάρα),η
Η "κινάρα" αναφέρεται στις γραπτές πηγές, αλλά εμφανίζεται και στην εικονογραφία.

Λαχανικά και χόρτα κατά τη Βυζαντινή περίοδο

Λαχανικά και χόρτα κατά τον 18ον αι.
Περί λαχάνων και χόρτων (Κυπριανού Αρχιμ., 1788)

Μπάγκαλοι, οι (Πάγκαλλοι)
Χορταρικό που χρησιμοποιούσαν σαν ορεκτικό

Πριτζιόλος, ο
Χορταρικό με μικρά φυλλαράκια που φυτρώνει στα περβόλια και τους ποταμούς

Χορταρικά κάμπου
Χόρτα του κάμπου ή του βουνού Αναφορά στα ακόλουθα: «χωστές», ραδίκια, «βουλιά», «γαλατούνες» «τρισατσίες», «πίγκαλλους» ή «πάγκαλλους», «τσακρίθκια» (στρουθκιά), «καυκαρούες» (άγριες αγκινάρες), βλαστάρια της ήμερης αγκινάρας

Χωστές

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
Χωστές βραστές με φασόλια

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος Χωστές βραστές με φασόλια

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
Χωστές βραστές με φασόλια