Σύνδεση
Αρχική
Έργο
Όραμα
Στόχοι
Οφέλη
Σε ποιους απευθύνεται
Πρόοδος έργου
Παραδοτέα
Μελλοντικά σχέδια
Δημοσιεύσεις
Λογότυπο Έργου
Συνεργάτες
Ερευνητική ομάδα
Συνεργάτες - Ερευνητές
Άλλοι συνεργάτες
Πρόσκληση σε συνεισφορά
Κύριοι Υποστηρικτές
Υποστηρικτές
Κατηγορίες Επιχορηγήσεων
Νέα
Συνδέσεις
Χάρτης Πύλης
Επικοινωνία
Τρόφιμα
Παραδοσιακές Συνταγές
Σιτηρέσιο - Γεύματα
Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης
Τεχνικές Παραγωγής
Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία
Βιβλιογραφία
Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής
Διαφημίσεις Τροφίμων
Εκπαιδευτικές Εφαρμογές
Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων
Newsletter
λίστα
Κατάλογος ενημέρωσης
Updated list 30 09 14
Updated list 30 09 14b
DIAITOLOGOI
MASS MEDIA
LIST updated 22.1014
Συνέδριο Κυπρίων Γεύσεις
ΣΥΝΕΔΡΙΟ "ΚΥΠΡΙΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ"
23.10.14 xls
mme2test
Schools 25 10 14
TEST3
τεστ
TEST 10 1 17
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 11 10 17
SXOLEIA MESH & TEXNIKHS
em@il
*
Αναζήτηση Τεκμηρίων
Τίτλος
αρμυροκουλλούρα,η
Αλμυρή πίτα της Καθαράς Δευτέρας, από αλεύρι, αλάτι και νερό. Το βράδυ, ένα κομμάτι της πίτας έμπαινε κάτω από το προσκέφαλο των νεαρών κοπέλων που ευελπιστούσαν να ονειρευτούν, έτσι, τον μέλλοντα σύζυγό τους.
Ονομασία - Προέλευση
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Ονομασία - Προέλευση
Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου
Ελληνική ονομασία - Περιγραφή
αλμυρή πίττα από αλεύρι, νερό και αλάτι
Γλωσσικές Παρατηρήσεις
ΕΤΥΜ. < αρμυρή + κουλλούρα
Μέθοδος Εξασφάλισης
Άλλο
Μέθοδος Επεξεργασίας
'Ηταv πίτα αλμυρή, από αλεύρι κoσκιvισμέvo και ζυμωμέvo με τo αριστερό χέρι, ψημέvo σε κεραμίδι. Μετά τov εσπεριvό έτρωγαv έvα κoμμάτι και τo υπόλoιπo τo έβαζαv στo πρoσκέφαλo για vα ovειρευτoύv τον μέλλοντα σύζυγό τους (Παπαχαραλάμπoυς 1965, 180-181). Για τη μαντεία του μέλλοντος συζύγου συνηθέστερη είναι η πίτα της Δευτέρας της Καθαρής. Οι νεαρές κοπέλες μένουν νηστικές τη Δευτέρα της Καθαρής και «σείζουν αλεύρι αξινόστραφα», δηλαδή με το αριστερό τους χέρι. Το ζυμώνουν, επίσης, με το αριστερό και κάνουν μια πίτα, την οποία ψήνουν στα κάρβουνα (Παπαχαραλάμπους 1948, 27-28). Κατά την Καθαρή Δευτέρα οι νοικοκυρές ζυμώνουν την αλμυροκουλούρα, της οποίας το αλεύρι κοσκινίζουν με το αριστερό χέρι και ψήνεται πάνω σε γάστρα, πάντα με το αριστερό χέρι. Το ανάποδο έχει σχέση με τη μαγεία, δηλαδή γίνεται κάτι ανάποδα, για να πετύχει κάτι άλλο (Γιαγκουλλής 2008, 108).
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων
Εορταστικές Περιστάσεις
Τη Δευτέρα της Καθαράς, oι vεάvιδες πρoσπαθoύσαv vα πρoβλέψoυv τoν μέλλovτα σύζυγo με τηv «αρμυρoκoυλλoύραv». Μετά τov εσπεριvό της καθαράς Δευτέρας έτρωγαv έvα κoμμάτι και τo υπόλoιπo τo έβαζαv στo πρoσκέφαλo για vα ovειρευτούv τον μέλλοντα σύζυγό τους (Παπαχαραλάμπoυς 1965, 180-181; Ριζοπούλου-Ηγουμενίδου 2001). Κατά τη δύση του ήλιου, αφού επιστρέψουν από τον εσπερινό, κόβουν ένα κομμάτι από την πίττα και το τρώνε. Το υπόλοιπο το βάζουν κάτω από το προσκέφαλό τους και κοιμούνται. Με αυτό το τρόπο πιστεύεται ότι το βράδυ θα δουν στο όνειρο τους τον μέλλοντα σύζυγο τους ή τον δρόμο που οδηγεί στο χωριό του μέλλοντος συζύγου. Αν δεν δουν δρόμο στο όνειρο τους, τότε σημαίνει πως ο σύζυγος τους θα είναι από το δικό τους χωριό. Αν το ίδιο επαναληφθεί τρεις φορές, τότε πιστεύεται ότι θα πετύχουν και όμορφο σύζυγο (Παπαχαραλάμπους 1948, 27-28). Παλαιότερα τη μέρα αυτή κατασκευαζόταν και η πίτα της Καθαρής Δευτέρας (αρμυροκουλλούρα). Σκοπός της πίτας ήταν η πρόβλεψη της τύχης των ελεύθερων κοριτσιών και αγοριών με τρόπο θαυμαστό. Η κοπέλα που θα ζύμωνε την πίτα έπρεπε να ακολουθήσει την εξής διαδικασία: Να μείνει νηστική όλη μέρα. Το απόγευμα έσειζε αλεύρι με το (αριστερό) χέρι και ζύμωνε πάλι με το (αριστερό). Αφού ζύμωνε την πίτα, την έψηνε πάνω στο σάτζ̆ιν [σάτζ̆ιν,το = μαγειρικό σκεύος, πήλινος αβαθής δίσκος με δυο λαβές ή μεταλλική πλάκα πάνω στην οποία έψηναν πίτες] με το (αριστερό). Μετά έτρωγε τρεις βούκκους [βούκκος,ο = η μπουκιά] και έδινε και στον σκύλο και στον γάτο. Την υπόλοιπη την έβαζε κάτω από το μαξιλάρι. Το βράδυ στον ύπνο της θα έβλεπε ποιον θα παντρευόταν και σε ποια γειτονιά θα πήγαινε (Γιαγκουλλής 2008, 68).
Συμβολικές Χρήσεις
Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Χρονολογία
Συμπληρωματικά Στοιχεία
Βιβλιογραφία
Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2008), Κυπριακά ήθη και έθιμα του κύκλου της ανθρώπινης ζωής, του εορτολογίου και των μηνών με στοιχεία γεωργικής λαογραφίας (Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών αρ. 67), Θεοπρες Λτδ., Λευκωσία. Παπαχαραλάμπους Γ. Χ. (1948), «Πρόκλησις μαντικών ονείρων και λατρεία του Αδώνιδος εν Κύπρω», Κυπριακαί Σπουδαί Ι΄ (1946), 25-35. Παπαχαραλάμπους Γ. Χ. (1965), Κυπριακά ήθη και έθιμα, Δημοσιεύματα Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών, 3, Λευκωσία. Ριζοπούλου-Ηγουμενίδου Ε. (2001), «Οι αλυκές και τo αλάτι της Κύπρoυ κατά τoυς Νεότερoυς Χρόvoυς. Ο ρόλoς τoυ αλατιoύ στηv παραδoσιακή ζωή», Το ελληνικό αλάτι (Η´ Τριήμερο Εργασίας, Μυτιλήνη, 6-8 Νοεμβρίου 1998), Υπoυργείo Αιγαίoυ - Πoλιτιστικό Τεχvoλoγικό Ίδρυμα ΕΤΒΑ, Αθήνα, 303-314. Πηγή φωτογραφίας: «Αλεύρι για ζύμωμα» (Στάλω Λαζάρου (Λετύμπου, 2016))
Ερευνητής / Καταχωρητής
Ήβη Μιχαήλ, Ελένη Χρίστου / Πετρούλα Χατζηττοφή, Αργυρώ Ξενοφώντος
Φωτογραφίες
Συνημμένα
Περισσότερα
Σχετικό Περιεχόμενο - Σκεύη - εργαλεία
Θκιαρτοσάνιδο, το
Σανίδι όπου πλάθουν ψωμιά, κουλούρια και άλλα αρτοποιήματα
Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές
αβκωτές,οι, κουκκουρκά,η, κουλλούρκα μυλλωμένα,τα
Συνταγή για ζύμωμα κουλουριών και παξιμαδιών, με τη χρήση ζωικού ή φυτικού λίπους. Το ίδιο ζυμάρι το χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή αβκωτών, πασχαλινών ζυμωμάτων διαφόρων μορφών με κόκκινο αβγό στο κέντρο.
άρτος,ο
Είδος ψωμιού, το οποίο συνδέεται με το τελετουργικό της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας. Άρτοι ζυμωμένοι στα σπίτια προσφέρονταν παλαιότερα στους ναούς για την αρτοκλασία, τη θεία κοινωνία κ.ά.
Κουλλούρκα κορνιώτικα
".. κόβουμε από τη ζύμη ένα κομμάτι, το περνάμε μέσα από το σησάμι το οποίο το έχουμε τοποθετήσει σε μία πετσέτα και το πλάθουμε σε κουλούρια μακρόστενα, στρογγυλά. Δημιουργούμε πασχαλινές κούκλες, τσαντούλες (ζεμπιλούθκια), σαρακοστή και σταυροκούλουρα" (Σταυρούλα Βορκά, Κόρνος)
Κουλλούρκα παραδοσιακά
Μετά την παρασκευή της ζύμης, τα κουλούρια πλάθονται σε διάφορα σχήματα, όπως δακτυλιές, κυκλικά, αλλά και αυγωτές, βατραχάκια, ζεμπυλούθκια, σταυροκούλουρα κ.λπ. για τις εορταστικές περιστάσεις.
Λυτρατζιένες με μίλλα από το βακλί του αρνιού
Συνταγή από το Ριζοκάρπασο.
Παννυσία
"... την τοποθετείς σε πανέρι το οποίο περιέχει μέσα σησάμι και γλυκάνισο μέχρι να πιάσει παντού. Την τοποθετείς πίσω στην σανιδιά και της δίνεις το τελικό στρογγυλό σχήμα. Τέλος την σχίζεις περιμετρικά με ένα μαχαίρι." (Φλουρού Κ. Παρπούνα, Λύση)
Πίττα της σάτζιης με γαλατόκρεμα και γλυκά του κουταλιού
Σε αυτή τη σύγχρονη διασκευή της συνταγής για πίττες της σάτζιης επιχειρούνται νέοι γευστικοί συνδυασμοί, που δεν ξεφεύγουν ωστόσο από τη γνωστή παλέτα γεύσεων της κυπριακής παραδοσιακής κουζίνας.
Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία
Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2008), Κυπριακά ήθη και έθιμα του κύκλου της ανθρώπινης ζωής, του εορτολογίου και των μηνών με στοιχεία γεωργικής λαογραφίας (Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών αρ. 67), Θεοπρες Λτδ., Λευκωσία.
Παπαχαραλάμπους Γ. Χ. (1948), «Πρόκλησις μαντικών ονείρων και λατρεία του Αδώνιδος εν Κύπρω», Κυπριακαί Σπουδαί Ι΄ (1946), 25-35.
Παπαχαραλάμπους Γ. Χ. (1965), Κυπριακά ήθη και έθιμα, Δημοσιεύματα Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών, 3, Λευκωσία.
Σχετικό Περιεχόμενο - Τεχνικές παρασκευής τροφίμων
Διαδικασία παραγωγής ψωμιού
Περιγράφεται η διαδικασία παραγωγής ψωμιού, άλεσμα σιταριού, προζύμι, ζύμωμα, φούρνισμα, διάφορα είδη ψωμιών κ.λ.π.
Παραδοσιακά ζυμώματα- διαδικασία παρασκευής (μελέτη)
Στην επισυναπτόμενη μελέτη περιγράφεται η διαδικασία παρασκευής των παραδοσιακών κυπριακών ζυμωμάτων.
Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα
αγκάθθινον στεφάνι του Χριστού,το
Κουλούρι, όμοιο με το αγκάθινο στεφάνι του Χριστού.
άλας,το
αλεύριν,το
Το αλεύρι αποτελεί διαχρονικά τη βασική πρώτη ύλη για την παρασκευή των διαφόρων ζυμωμάτων, με κυριότερο το ψωμί.
αρκατένα,τα
Ξεχωριστό είδος κουλουριών που ζυμώνονται με προζύμι από ρεβίθια. Για να πετύχει ο αρκάτης, δηλαδή το προζύμι για τα αρκατένα, πρέπει τα ρεβίθια να είναι καλόψητα.
βορτακούδιν,το
Είδος σησαμωτού κουλουριού των Χριστουγέννων, σε σχήμα μικρού βατράχου.
Γαλένα
Πασχαλινά κουλούρια. Τα γαλένα φτιάχνονταν σε ορισμένες περιοχές, κυρίως στην Πάφο, και ήταν ζυμωμένα με ζάχαρη και γάλα.
γλισταρκά,η
Κουλούρι μεγάλο και λεπτό. Μέσα στο κουλούρι διασταύρωναν λεπτά κορδόνια ζυμάρι σε διάφορα σχέδια.
κουλλούριν,το
Κουλουράκια γάμου
Κουλούρι γάμου
Στόλιζε την κολοκύθα του κρασιού με την οποία καλούσαν στο γάμο
Μηλιά
Συμβολικό παιχνίδι που παιζόταν στα τραπέζια του γάμου τη Δευτέρα. Συνδέεται με τα ζυμώματα και τη μαντική
σησαμωτά,τα
Αρτοποιήματα με σησάμι: ψωμί, κουλούρια.
Χριστουγεννιάτικα παραδοσιακά ζυμώματα
Τα παραδοσικά ζυμώματα των Χριστουγέννων περιλαμβάνουν : τα «χριστόψωμα», τις «γεννόπιτες» και τα «κουλούρια» σε διάφορα σχήματα και ονομασίες.
Σχετικό Περιεχόμενο - Χώροι Παραγωγής - Διάθεσης
Μάνασσα ή Παστός
Τοίχος όπου ήταν κρεμασμένα τα προικιά της νύφης, ανάμεσα και τα διάφορα ζυμώματα που ετοίμαζαν
Θέμα
Περιεχόμενο
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΔΕΣΜΗ 2008 χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ε.Ε
.
Πνευματικά Δικαιώματα
© 2010 - Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής