Sign In
Home
Project
Vision
Goals
Benefits
Target group
Integration
Deliverables
Future plans
Publications
Logo
Partners
Research team
Partners - Researchers
Other partners
Contribution
Main supporters
Supporters
Grants
News
Connections
Sitemap
Contact
Foods
Traditional recipes
Ratio - Lunches
Production areas
Production methods
Traditional utensils and tools
Bibliography
Food museums tour
Food ads
Education
Food industries history of Cyprus
Newsletter
newsletter
Κατάλογος ενημέρωσης
Updated list 30 09 14
Updated list 30 09 14b
DIAITOLOGOI
MASS MEDIA
LIST updated 22.1014
Συνέδριο Κυπρίων Γεύσεις
ΣΥΝΕΔΡΙΟ "ΚΥΠΡΙΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ"
23.10.14 xls
mme2test
Schools 25 10 14
TEST3
τεστ
TEST 10 1 17
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 11 10 17
SXOLEIA MESH & TEXNIKHS
em@il
*
Τεκμήρια
Title
κόλλυβα,τα
Name - Origin
Functional Role
Additional information & references
Name - Origin
Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου
Ελληνική ονομασία - Περιγραφή
Τα κόλλυβα είναι σιτάρι βρασμένο με διάφορους ξηρούς καρπούς, που χρησιμοποιείται στα μνημόσυνα (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Κόλλυβα, 62).
Γλωσσικές Παρατηρήσεις
ΕΤΥΜ. < μτγν. κόλλυβον -α (πληθ.) «γλυκύσματα από βρασμένο σιτάρι» (Μπαμπινιώτης 2005, λήμμα κόλλυβα (τα), 915) < αρχ. κόλλυβος, που ήταν νόμισμα μικρής αξίας, που μερικές φορές τοποθετούσαν στον τάφο (Μπαμπινιώτης 2005, λήμμα κόλλυβα,τα, 915; Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Κόλλυβα, 62). Η φράση «Ο ππαράς εν κόλλυφον» λέγεται για κάτι που ξοδεύεται εύκολα (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Κόλλυβα, 62).
Μέθοδος Εξασφάλισης
Συστηματική καλλιέργεια
Μέθοδος Επεξεργασίας
Τα κόλλυβα φτιάχνονται από βρασμένο σιτάρι, το οποίο ανακατεύεται με ρόδι, αμύγδαλα και σταφίδες (Κυπριανού 2003, 68).
Functional Role
Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων
Τα κόλλυβα διαμοιράζονται στις εκκλησίες μετά τη λειτουργία ή την τέλεση του μνημοσύνου ή της γιορτής. Τα τρώνε οι παρευρισκόμενοι, τιμώντας έτσι τη μνήμη είτε κάποιου νεκρού είτε κάποιου Αγίου (Κυπριανού 2003, 68).
Εορταστικές Περιστάσεις
Ακόμα κόλλυβα παρασκεύαζαν τη παραμονή της Πρωτοχρονιάς και τα ονόμαζαν κόλλυφα του Άη Βασίλη. Τα κόλλυβα του Άη Βασίλη τα άφηναν στο τραπέζι το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς για να τα ευλογήσει ο Άγιος. Με αυτό το έθιμο οι νοικοκυραίοι πίστευαν ότι μνημονεύονται και ευχαριστούν τις ψυχές των νεκρών (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 109-110).
Συμβολικές Χρήσεις
Τα αμύγδαλα στα κόλλυβα συμβόλιζαν τη νεκρανάσταση νεκρών, αφού η αμυγδαλιά θεωρούνταν το πρώτο δέντρο που ανθίζει (Ρουσουνίδης 1988, 11). Το ρόδι προστίθονταν στα κόλλυβα λόγω του κόκκινου χρώματος που έχει το εσωτερικό του και συμβόλιζε το αίμα του νεκρού (Ρουσουνίδης 1988, 127).
Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες
Additional information & references
Χρονολογία
Συμπληρωματικά Στοιχεία
Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις θανάτου θεωρείται ανεπίτρεπτο να μην γίνουν κόλλυβα στη μνήμη του νεκρού, σ' όλες τις προκαθορισμένες μέρες μετά το θάνατο. Εδώ αναφέρεται και ο ποιητής Δημήτρης Λιπέρτης, στο γνωστό του ποίημα «Βούττημαν Ήλιου»: «...Αν μεν μου κάμουν κόλλυφα στες τρεις, με σαραντάριν μήτε στον χρόνον λουτουρκάν, πάρου μου για παρηορκάν κάμε μου τουν την χάριν...»
Βιβλιογραφία
Κυπρή Θ. - Πρωτοπαπά Κ. Α. (2003), Παραδοσιακά ζυμώματα της Κύπρου. Η χρήση και η σημασία τους στην εθιμική ζωή, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧVIII, Λευκωσία. Κυπριανού Θ. Χ. (2003), «Το σιτάρι», Λαογραφική Κύπρος 33,53, 64-69. Μπαμπινιώτης Γ. (2005), Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Με σχόλια για τη σωστή χρήση των λέξεων. Ερμηνευτικό, Ορθογραφικό, Ετυμολογικό, Συνωνύμων-Αντιθέτων, Κυρίων Ονομάτων, Επιστημονικών Όρων, Ακρωνυμίων, Κέντρο Λεξικολογίας, Αθήνα. Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους. Λέξεις και ιστορίες από τον κόσμο της γεύσης, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία. Ρουσουνίδης Α. Χ. (1988), Δένδρα στην ελληνική λαογραφία με ειδική αναφορά στην Κύπρο, τ. Α΄, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧΙΙΙ, Λευκωσία. Πηγή φωτογραφίας: «Κόλλυβα» (Στάλω Λαζάρου)
Ερευνητής / Καταχωρητής
Βαρβάρα Γιάγκου, Δημητρίου Δήμητρα, Τόνια Ιωακείμ, Αργυρώ Ξενοφώντος
Photographs
Attachments
One record found.
1
Title
Διατροφική ανάλυση της συνταγής για τα Κόλλυβα (Χ. Τσιάκλα, 2011)
More
Subject
Body
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΔΕΣΜΗ 2008 χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ε.Ε.
Πνευματικά Δικαιώματα
© 2010 - Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής
GNOMON Pliroforiki (Cyprus) Ltd