Τεκμήρια

Title
κκιουλπαστή - κκερπαστή,η - κ(κ)ιουλπατσίν,το

Κρέας ψημένο στα κάρβουνα.

«Μεγάλα κομμάτια χοιρινού κρέατος, ψημένα στα κάρβουνα» <br/> Πηγή: https://pixabay.com/en/grilled-meats-barbecue-meat-grill-1309473/

Name - Origin
Functional Role
Additional information & references

Name - Origin

Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου

Ελληνική ονομασία - Περιγραφή

Πρόκειται για κοτολέτα στα κάρβουνα (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα κκιουλπαστή - κκερπαστή,η - κκιουλπατσίν,το, 205; Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Κκιουλπαστή, 60) / μεγάλα κομμάτια χοιρινού κρέατος ή συκωτιού, ψημένα στα κάρβουνα (Κυπριανού 1974, 298): «Τό κιουλπατσίν ἔν’ ὁ καλλίτερος μεζές» (Κυπρή 1989, λήμμα κιουλπατσίν,το, 28).

Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Γ. Γιαγκουλλή κκιουλπαστή θεωρείται, γενικά, το μη νηστήσιμο φαγητό (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα κκιουλπαστή - κκερπαστή,η - κκιουλπατσίν,το, 205).

Γλωσσικές Παρατηρήσεις

ΕΤΥΜ. < τουρκ. külbasti (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα κκιουλπαστή - κκερπαστή,η - κκιουλπατσίν,το, 205), kül, δηλαδή χόβολη (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Κκιουλπαστή, 60)

Στην Πάφο ονομάζεται κκελπαστή και λέγεται για το παστό χοιρινό, που διατηρείται σε χοιρινό λίπος (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Κκιουλπαστή, 60).

Μέθοδος Εξασφάλισης

Οικιακή κτηνοτροφία

Μέθοδος Επεξεργασίας

Οι Τσακκιστριώτες την παραμονή Χριστουγέννων έσφαζαν τους χοίρους τους, τους οποίους μεγάλωναν όλο τον χρόνο. Έτσι, κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων συνήθιζαν να τρώνε την «κκερπαστήν», που ήταν μεγάλα κομμάτια χοιρινό κρέας ή συκώτι, ψημένα απευθείας στα κάρβουνα της τσιμινιάς (Κυπριανού 1974, 297-298).

Functional Role

Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων

Εορταστικές Περιστάσεις

Στην ορεινή περιοχή γύρω από την Τσακκίστρα το συγκεκριμένο έδεσμα παρασκευαζόταν τα Χριστούγεννα (Κυπριανού 1974, 298).

Συμβολικές Χρήσεις

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Additional information & references

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Την κκερπαστήν συνήθως τη συνόδευαν μαζί με ένα δυνατό ποτό, όπως τη ζιβανίαν, την οποία έφτιαχναν από τα τσίπουρα των μαύρων σταφυλιών (Κυπριανού 1974, 298).

Με τη σφαγή του οικόσιτου χοίρου εξασφάλιζαν τα λουκάνικα, τη λούντζαν, τη ζαλατίναν, το λαρτίν και τη μύλλαν, τις εύγεστες τιτσιρίδες και τα σ̆οιρομέρκα. Τη μύλλαν τη χρησιμοποιούσαν καθημερινά στο τηγάνισμα, αλλά και σ' αυτήν συντηρούσαν για πολλούς μήνες -μέχρι το καλοκαίρι, μέσα σε κούμνες - τηγανητά κομμάτια κρέας που τα είχαν βάλει πριν σε στερκόν κρασί (Κυπριανού 1974, 297-298).

Βιβλιογραφία

Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1989), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Γ΄, Γλωσσάριον Ιωάννου Ερωτοκρίτου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XIV, Λευκωσία.

Κυπριανού Χ. Σ. (1974), «Τροφαί του χωριού Τσακκίστρα της Κύπρου», Λαογραφία ΚΘ΄ (ΧΧΙΧ), Εν Αθήναις, 295-310.

Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους. Λέξεις και ιστορίες από τον κόσμο της γεύσης, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία.


Πηγή φωτογραφίας:

«Μεγάλα κομμάτια χοιρινού κρέατος, ψημένα στα κάρβουνα» (https://pixabay.com/en/grilled-meats-barbecue-meat-grill-1309473/)

Ερευνητής / Καταχωρητής

Βαρβάρα Γιάγκου, Πετρούλα Χατζηττοφή, Τόνια Ιωακείμ, Αργυρώ Ξενοφώντος

Foods

Traditional recipes

Ratio - Lunches

Production areas

Production methods

Traditional utensils and tools

Bibliography

Food museums tour

Food ads

Education

Food industries history of Cyprus

Title
κκιουλπαστή - κκερπαστή,η - κ(κ)ιουλπατσίν,το

Photographs

Attachments

Title κκιουλπαστή - κκερπαστή,η - κ(κ)ιουλπατσίν,το

Photographs

Attachments

Title
κκιουλπαστή - κκερπαστή,η - κ(κ)ιουλπατσίν,το