Αναζήτηση Τεκμηρίων

Başlık
Τουμάτσια

Τα συγκεκριμένα ζυμαρικά τα διέκριναν σε μεγάλα τετράγωνα κομμάτια, τα τουμάτσια ή λαζάνια, και σε μικρότερα τετράγωνα, οπότε τα έλεγαν τουμακκούθκια ή λαζανούθκια.

Τουμάτσια με τρίμμα χαλλουμιού. Μαγειρεύω Κυπριακά 2015. <br/> Πηγή: Στάλω Λαζάρου.

Ονομασία - Προέλευση
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Ονομασία - Προέλευση

Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου

Ελληνική ονομασία - Περιγραφή

Λαζάνια. Τετράγωνα κομμάτια φύλλου από απλή ζύμη.

Τουτουμάκια. Τετράγωνα, μικρά φύλλα ζύμης, που γίνονται βραστά (Πέτρου-Ποιητού 2013, 151).

Είδος ζυμαρικού που μοιάζει πολύ με τις σημερινές χυλοπίττες (Κυθραιώτου 2013, 45).

Γλωσσικές Παρατηρήσεις

Η ονομασία τουμάτσια προέρχεται από το τουρκικό tumsek= μικρό κομμάτι (Πέτρου-Ποιητού 2013, 151).

Τα συγκεκριμένα ζυμαρικά τα διέκριναν σε μεγάλα τετράγωνα κομμάτια, τα τουμάτσια ή λαζάνια, και σε μικρότερα τετράγωνα, οπότε τα έλεγαν τουμακκούθκια ή λαζανούθκια. Οι κουταλάες ήταν πιο μεγάλα τουμάτσια (Κυπρή και Πρωτοπαπά 2003, 266). 

Οι κουταλάες ήταν τετράγωνα λεπτά φύλλα ζύμης, τα οποία τρώγονταν βραστά με χαλλούμι. Ήταν λίγο μεγαλύτερα από τα τουμάτσια, ίσα με τα κουτάλια (Πέτρου-Ποιητού 2013, 70).

Στην Μαραθάσα τα τουμάτσια ονομάζονταν αζανβύθκια (Κυθραιώτου 2013, 45). 

Πιθανότατα η ονομασία λαζάνια προήλθε από το ιταλικό lasagna που σημαίνει ταινοειδής ζύμη.

Μέθοδος Εξασφάλισης

Άλλο

Μέθοδος Επεξεργασίας

Για να σχηματιστούν τουμάτσια, έκοβαν το φύλλο, ενώ ήταν τυλιγμένο στη σαϊτα, από την μια άκρη στην άλλη. Στη συνέχεια το έκοβαν κάθετα σε μικρά τετράγωνα κομμάτια. Τα έβραζαν και τα έτρωγαν με τρίμμα. Όταν ήταν νηστεία  τα τσιγάριζαν (κυπ. τα έκαναν τηάνισην). Η τηάνιση μπορούσε να περιέχει και τηγανισμένα κομμάτια ψωμιού, κρεμμύδι ή σκόρδο. Αν δεν έτρωγαν ούτε λάδι, προσέθεταν σε αυτά μέλι (Κυπρή και Πρωτοπαπά 2003, 266-267).

Στη Μαραθάσα, για να φτιάξουν τα τουμάτσια άνοιγαν λεπτό φύλλο από ζύμη μακαρονιών και το τύλιγαν στον πλάστη. Όπως ήταν τυλιγμένο, το έκοβαν κατά μήκος σε λεπτές λωρίδες. Στη συνέχεια, όπως ήταν στον πάγκο ζυμώματος, το έκοβαν σε κάθετες λωρίδες και δημιουργούσαν μικρά τετραγωνάκια (2 x 2 εκ.) (Κυθραιώτου 2013, 45).

Στην Περιστερωνοπηγή, αφού δίπλωναν το φύλλο με αρκετό αλεύρι για να μην κολλά, το έκοβαν σε πολύ μικρά τετράγωνα και τα έψηναν όπως τα μακαρόνια. Στις νηστείες αντί με τριμμένο «χαλλούμιν» τα έτρωγαν με τηγάνιση (Μιχαλοπούλου-Χαραλάμπους 1998, 333).

Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος

Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων

Τα τουμάτσια και το τριν ήταν συνηθισμένα φαγητά. Τα έτρωγαν και για πρόγευμα ή τα πρόσφεραν ως φαγητό για το βράδυ στους εργάτες (Κυπρή και Πρωτοπαπά 2003, 267).

Εορταστικές Περιστάσεις

Τα τουμάτσια δεν χρησιμοποιούνταν σε κάποια εορταστική περίσταση.

Συμβολικές Χρήσεις

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Βιβλιογραφία

Κυθραιώτου, Φ. (2013). Γαστρονομικός οδηγός Μαραθάσας, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού-Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Λευκωσία.

Κυπρή, Θ.Δ. και Πρωτοπαπά, Κ.Α. (2003). Παραδοσιακά ζυμώματα της Κύπρου (Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών ΧVIII), Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών, Λευκωσία.

Μιχαλοπούλου-Χαραλάμπους, Χ. (1998). Περιστερωνοπηγή. Από την αρχαιότητα μέχρι το 1974, Προσφυγικό σωματείο «Ένωση Περιστερωνοπηγιωτών», Λευκωσία.

Πέτρου-Ποιητού, Ε. (2013). Από πού κρατάει η σκούφια τους, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία.

Σαμαράς, Π.Μ. (1992). "Παραδοσιακές τροφές από ζυμάρι", Λαογραφική Κύπρος, 22(42), 83-86.

Ερευνητής / Καταχωρητής

Βαρβάρα Γιάγκου, Δήμητρα Δημητρίου, Τώνια Ιωακείμ, Πετρούλα Χατζηττοφή, Ελένη Χρίστου

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Başlık
Τουμάτσια

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Başlık Τουμάτσια

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Başlık
Τουμάτσια