Τεκμήρια

Title
Γλυκό χρυσόμηλο

"..βάζουμε το χρυσόμηλο σε πλατιά κατσαρόλα και ρίχνουμε από πάνω το σιρόπι. Βράζουμε το γλυκό σε δυνατή φωτιά μέχρι να δέσει. Προσθέτουμε τη βανίλια και μια κουταλιά λεμόνι και τα αφήνουμε ακόμη ένα λεπτό." (Μελανθια Χαρίτου, Κυπερούντα)

Γλυκό χρυσόμηλο. <br/> Άδεια δημοσίευσης: Υπουργείο Γεωργίας.

Name - Recipe
Functional Role
Additional information & references

Name - Recipe

Κυπριακή Ονομασία Εδέσματος

Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή

Γλυκό του κουταλιού βερίκοκο.

Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις

Υλικά Συνταγής

Εκδοχή Α΄
1 κιλό χρυσόμηλα (όχι πολύ ώριμα)
1 κιλό ζάχαρη
2 ποτήρια νερό
1/2 ποτήρι ασβέστη
1 φλιτζανάκι χυμό λεμονιού (για τη λεμονάδα)
Κιούλι (αρμπαρόριζα) ή βανίλια
1 κουταλιά χυμό λεμονιού

Εκδοχή Β΄
3 κιλά χρυσόμηλα
100 γρ. ασβέστη
10 ποτήρια ζάχαρη
5 ποτήρια νερό
Χυμό μισού λεμονιού
1 φακελάκι βανίλια

Εκτέλεση Συνταγής

Εκδοχή Α΄
Αφού πλύνουμε τα χρυσόμηλα, αφαιρούμε το κουκούτσι τους με μια βελόνα (καρφί). Σπρώχνουμε προσεκτικά από τη μεριά του κοτσανιού προς τη μύτη να βγει το κουκούτσι χωρίς να ανοίξει πολύ το χρυσόμηλο. Τα καθαρίζουμε πολύ λεπτά.
Διαλύουμε τον ασβέστη σε δύο λίτρα νερό (10 ποτήρια περίπου) και ρίχνουμε μέσα τα χρυσόμηλα για 2 ώρες. Τα βγάζουμε και τα πλένουμε πολύ καλά.
Βράζουμε στο μεταξύ τη ζάχαρη με το νερό και μόλις το σιρόπι αρχίζει να κοχλάζει, το κατεβάζουμε από τη φωτιά για να κρυώσει.
Κοχλάζουμε νερό σε μια κατσαρόλα και ρίχνουμε μέσα λίγα λίγα τα χρυσόμηλα. 
Όταν βγαίνουν στην επιφάνεια, τα βγάζουμε και τα ρίχνουμε σε παγωμένο νερό με το 1 φλιτζανάκι χυμό λεμονιού (λεμονάδα) όπου τα αφήνουμε για 2 ώρες.
Τα στραγγίζουμε και τα βάζουμε μέσα σε ταψί ή ανοικτή κατσαρόλα το ένα δίπλα στο άλλο (μόνο σε μια σειρά). Τους ραντίζουμε το σιρόπι και τα βράζουμε για 5-10 λεπτά.
Την επόμενη μέρα ρίχνουμε το κιούλι και τα βράζουμε σε δυνατή φωτιά μέχρι να "καταστηθούν" καλά. Λίγο πριν δέσει το γλυκό προσθέτουμε μια κουταλιά χυμό λεμονιού.
Γεμίζουμε τα βάζα όταν το γλυκό κρυώσει, τα κλείνουμε και τα αποθηκεύουμε.
(ΥΓΦΠΠ 2009, 15)

Εκδοχή Β΄
Καθαρίζουμε πρώτα με μια βελόνα τα κουκούτσια. 
Βάζουμε τα χρυσόμηλα σε νερό και λίγο άσβεστη για 2-3 ώρες. 
Μετά τα πλένουμε πολύ καλά και τα βάζουμε πάνω σε μια πετσέτα να στραγγίσουν. 
Αφού στραγγίσουν καλά, βάζουμε τη ζάχαρη, το νερό και το λεμόνι να γίνουν σιρόπι και το αφήνουμε να κρυώσει. 
Μετά βάζουμε το χρυσόμηλο σε πλατιά κατσαρόλα και ρίχνουμε από πάνω το σιρόπι. Βράζουμε το γλυκό σε δυνατή φωτιά μέχρι να δέσει. 
Προσθέτουμε τη βανίλια και μια κουταλιά λεμόνι και τα αφήνουμε ακόμη ένα λεπτό. 
Μετά το κατεβάζουμε από τη φωτιά και το σκεπάζουμε με μια πετσέτα για μια νύχτα. 
Την άλλη μέρα, αν έχει κατεβάσει νερό, το ξαναβάζουμε στη φωτιά μέχρι να δέσει. Όταν κρυώσει το βάζουμε σε μπουκάλια για 2-3 μέρες στον ήλιο.
(Μελανθια Χαρίτου, 68 ετών, Κυπερούντα)

Μέθοδος Μαγειρέματος

Βράσιμο - Δέσιμο με σιρόπι.

Σχόλια Συνταγής

Σερβίρεται καλύτερα παγωμένο (ΥΓΦΠΠ 2009, 15).

Functional Role

Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων

Εορταστικές Περιστάσεις

Συμβολικές Χρήσεις

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Additional information & references

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Το γλυκό καϊσί γίνεται ακριβώς με τον ίδο τρόπο που γίνεται το γλυκό χρυσόμηλο (ΥΓΦΠΠ 2009, 16).

Βιβλιογραφικές Αναφορές

Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωργίας (2009). Παραδοσιακά γλυκά κουταλιού και μαρμελάδες, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Λευκωσία.

Προφορική μαρτυρία:
Μελανθια Χαρίτου, 68 ετών, Κυπερούντα (βλ. Κούρρη, Π. και Λαζάρου, Σ. (επιμ.) (2007). Παραδοσιακές συνταγές του χωριού Κυπερούντα, Αδημοσίευτα στοιχεία).

Ερευνητής / Καταχωρητής

Βαρβάρα Γιάγκου, Στάλω Λαζάρου

Photographs

Foods

Traditional recipes

Ratio - Lunches

Production areas

Production methods

Traditional utensils and tools

Bibliography

Food museums tour

Food ads

Education

Food industries history of Cyprus

Title
Γλυκό χρυσόμηλο

Photographs

Attachments

Title Γλυκό χρυσόμηλο

Photographs

Attachments

Title
Γλυκό χρυσόμηλο