Sign In
Home
Project
Vision
Goals
Benefits
Target group
Integration
Deliverables
Future plans
Publications
Logo
Partners
Research team
Partners - Researchers
Other partners
Contribution
Main supporters
Supporters
Grants
News
Connections
Sitemap
Contact
Foods
Traditional recipes
Ratio - Lunches
Production areas
Production methods
Traditional utensils and tools
Bibliography
Food museums tour
Food ads
Education
Food industries history of Cyprus
Newsletter
newsletter
Κατάλογος ενημέρωσης
Updated list 30 09 14
Updated list 30 09 14b
DIAITOLOGOI
MASS MEDIA
LIST updated 22.1014
Συνέδριο Κυπρίων Γεύσεις
ΣΥΝΕΔΡΙΟ "ΚΥΠΡΙΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ"
23.10.14 xls
mme2test
Schools 25 10 14
TEST3
τεστ
TEST 10 1 17
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 11 10 17
SXOLEIA MESH & TEXNIKHS
em@il
*
Τεκμήρια
Title
Κουτσιά
Name - Origin
Functional Role
Additional information & references
Name - Origin
Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου
Ελληνική ονομασία - Περιγραφή
Κουκκιά
Γλωσσικές Παρατηρήσεις
Τα κουκιά ανήκουν στην οικογένεια Vicia faba. Τα ξερά κουκιά ονομάζονται κούννες. Στη Πιτσιλιά τα φρέσκα κουκιά τα ονόμαζαν πουμπουρούθκια.
Μέθοδος Εξασφάλισης
Συλλογή
Μέθοδος Επεξεργασίας
Στη Μεσαορία τα όσπρια καλλιεργούνταν τον Φεβρουάριο ενώ συλλέγονταν τους μήνες Απρίλιο και Μάιο. Η συλλογή των οσπρίων γινόταν συνήθως από τις γυναίκες τις πρωινές ώρες που είχε ομίχλη και νοτιά. Μετά τη συλλογή των οσπρίων, οι Κύπριοι τα άπλωναν στο δώμα για να λιαστούν και στη συνέχεια τα κοσκίνιζαν και τα αποθήκευαν (ΥΓΦΠΠ, 2009)
Functional Role
Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων
Τα κουκιά ήταν το πιο διαδεδομένο είδος οσπρίων που καταναλωνόταν από του Κύπριους. Η φράση «κουτσιά που το πωρνόν, κουτσιά το μεσημέριν, να κουτσωθή που τα γιωρκά τζαι που τα μαειρεύεκει», μάλλον αυτό αποδεικνύει (Χατζηιωνάς Σ, 1971). Παρόλα αυτά, οι Κύπριοι εκθείαζαν τη γεύση τους λέγοντας πως ήταν «γλυκά σαν μέλι». Οι χωρικοί λάμβαναν το μεσημεριανό γεύμα στο χωράφι και συνήθως περιλάμβανε ψωμί, ελιές, κρεμμύδι και χλωρά φύλλα κουκιάς (Χατζηιωνάς Σ, 1971). Οι νοικοκυρές μαγείρευαν ολόκληρο το καρπό των χλωρών κουκιών με το εξωτερικό φύλλο (Αρχ. Χατζηώστας Λ, 1986). Ακόμα συνήθιζαν να τα παρασκευάζουν τηγανιτά με αυγά ή να τα βράζουν με χόρτα όπως λάχανα (σέσκουλα), παντζαρόφυλλα, κολοκύθι και να τα σερβίρουν με λάδι και λεμόνι ή ξύδι (ΥΓΦΠΠ, 2009). Στη περιοχή της Πιτσιλιάς τα βρασμένα φρέσκα κουκιά με ξίδι ονομάζονταν πουμπουρούθκια (Αρχ. Χατζηώστας Λ, 1986). Οι γυναίκες της Πιτσιλιάς μαγείρευαν τα πουμπουρούθκια μαγειρεύονταν με χυλό από αλεύρι και σκόρδο. Άλλοτε οι νοικοκυρές παρασκεύαζαν τα φρέσκα κουκιά γιαχνί με τριμμένη τομάτα, ενώ τις Κυριακές πρόσθεταν κρέας. Τα ξερά κουκιά,τις κούννες, όπως τα αποκαλούσαν οι Κύπριοι, τα έβραζαν με χόρτα όπως λάχανα (σέσκουλα) και μάγκαλους και τα έτρωγαν με λάδι και ξύδι. Τα σέρβιραν με κρεμμύδι, ψωμί και κουτσοτσάρτελλα (κονσέρβα ψαριού) ή ρέγγα. Επίσης οι ενήλικες κατανάλωνα τα ξερά κουκιά νωπά, κοκκαλιστά (άψητα) ή τα μούλιαζαν σε νερό. Επιπλέον συνήθιζαν να τα μαγειρεύουν με κολοκάσι λέγοντας «κουτσιά τζαι κολοκάσιν, ένα τόπον εννά πάσιν». Τέλος τα πρώτα φύλλα των κουκιών, που άνθιζαν το πρώτο μήνα μετά την σπορά τους, οι Κύπριοι τα έτρωγαν ωμά με ψωμί και ελιές ως προσφάι ή σαλάτα με λεμόνι και λάδι (Αρχ. Χατζηώστας Λ, 1986). Η νηστεία και η οικονομική κατάσταση των φτωχών Κυπρίων έκανε τη κατανάλωση των κουκιών συχνή, περίπου 3-4 φορές την εβδομάδα (Αρχ. Χατζηώστας Λ, 1986).
Εορταστικές Περιστάσεις
Τη Καθαρά Δευτέρα και τη Μεγάλη Πέμπτη οι νοικοκυρές παρασκεύαζαν τη σούπα κουτσιοζούμιν, που ήταν σούπα κουκιών αλάδωτη, με ξύδι.
Συμβολικές Χρήσεις
Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες
Ηλικιωμένοι, Θηλάζουσες, Παιδιά, Χειρωνάκτες
Additional information & references
Χρονολογία
Συμπληρωματικά Στοιχεία
Ο Α. Σακελλάριος αναφέρει πως τα καλύτερα όσπρια παράγονταν στο χωριό Φλαμούδι, μεταξύ Ακανθού και Λευκονοίκου (Σακελλαρίου ΑΑ, 1855).
Βιβλιογραφία
Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος (2009) Η καλλιέργεια του λουβιού. Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Λευκωσία. Χατζιωνάς Σ. (1971) Το φαγητό στην Άλωνα. Λαογραφική Κύπρος, 1(3), σελ. 118-121. Αρχιμανδρίτης Χατζηκώστας Λ.(1986) Τα κουκιά στη δίαιτα και την παράδοση του λαού μας. Λαογραφική Κύπρος, 16(36), σελ. 103-107. Σακελλάριος ΑΑ. (1855) Τα Κυπριακά τόμος 1. Εκδόσεις ΙΩ Αγγελόπλου, Αθήνα.
Ερευνητής / Καταχωρητής
Δημητρίου Δήμητρα
Photographs
Attachments
More
Subject
Body
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΔΕΣΜΗ 2008 χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ε.Ε.
Πνευματικά Δικαιώματα
© 2010 - Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής
GNOMON Pliroforiki (Cyprus) Ltd