Τεκμήρια

Title
δάχτυλα ή δάχτυλα κυριών,τα

Έχουν σχήμα λεπτό και μακρύ, όπως και τα δάχτυλα, γι' αυτό και ονομάζονται δάχτυλα κυριών. Επίσης, παλαιότερα σερβίρονταν στα σπίτια των κυριών.

Δείτε εδώ την παρασκευή των δαχτύλων σε βίντεο.

Name - Recipe
Functional Role
Additional information & references

Name - Recipe

Κυπριακή Ονομασία Εδέσματος

Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή

Πρόκειται για φύλλο ζύμης σιροπιασμένο, γεμιστό με αμύγδαλα κοπανισμένα, κανέλα και ανθόνερο, σε σχήμα δακτύλου χεριών. Λέγονται και δάκτυλα κυριών (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Δάκτυλα, 40).

Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις

Έχουν σχήμα λεπτό και μακρύ, όπως και τα δάχτυλα, και γι' αυτό ονομάζονται δάχτυλα κυριών. Επίσης, παλαιότερα σερβίρονταν στα σπίτια των κυριών.

Υλικά Συνταγής

Εκδοχή Α΄:
Για τη ζύμη:
2 φλιτζάνια αλεύρι
½ κ.γ. αλάτι
3 κ.σ. φυστικέλαιο (ηλιέλαιο)
χλιαρό νερό
8-10 κ.σ. φυστικέλαιο για το τηγάνισμα

Για τη γέμιση:
1 φλιτζάνι αμύγδαλα ψιλοκοπανισμένα
1-2 κ.σ. ζάχαρη
½ κ.γ. κανέλα
1 κ.σ. ανθόνερο

Για το σιρόπι:
2 φλιτζάνια ζάχαρη
2 φλιτζάνια νερό
2-3 γαρίφαλα
1 ξυλάκι κανέλα
1 κ.σ. χυμό λεμόνι


Εκδοχή Β΄:
Για τη ζύμη:
8 φλιτζάνια αλεύρι (4 χωριάτικο και 4 φαρίνα)
1 φλιτζάνι λάδι
2½ φλιτζάνια νερό 
λίγο αλάτι

Για τη γέμιση:
400 γρ. αμυγδαλόψιχα κοπανισμένη
κανέλα
λίγη ζάχαρη
3-4 κ.σ. ανθόνερο

Για το σιρόπι:
4 φλιτζάνια ζάχαρη
3 φλιτζάνια νερό
λίγο χυμό λεμονιού
1 κομμάτι κανέλα
3-4 γαρίφαλα
ανθόνερο


Εκδοχή Γ΄:
Για τη ζύμη:
7 ποτήρια αλεύρι 
1 ποτήρι λάδι
3 ποτήρια νερό χλιαρό
λάδι για τηγάνισμα 

Για τη γέμιση: 
2 ποτήρια κούννες αμυγδάλου αλεσμένες
2 κουταλιές σούπας ζάχαρη
λίγη κανέλα αλεσμένη
λίγο ροδόσταγμα

Για το σιρόπι:
2 ποτήρια ζάχαρη
1 ποτήρι νερό
λίγα κλωναράκια κανέλα
2 κόκκους μοσχοκάρυδο
κομμάτια φλούδας λεμονιού
λίγες σταγόνες λεμονιού

Εκτέλεση Συνταγής

Εκδοχή Α΄:
Ανοίγουμε φύλλο λεπτό. 
Κόβουμε ορθογώνια σχήματα. 
Τοποθετούμε στο κάθε κομμάτι ζύμης 1 κ.γ. γέμιση.
Τυλίγουμε ρολό, πιέζουμε τις 2 άκρες με πηρούνι και τηγανίζουμε. 
Τα στραγγίζουμε βγάζοντάς τα με τρυπητή κουτάλα και τα ρίχνουμε σε χλιαρό σιρόπι. 
Τα στραγγίζουμε και τα σερβίρουμε κρύα (Αθανασιάδου 1985, 86).

Εκδοχή Β΄:
Ρυζ̆ιάζουμε το αλεύρι με το λάδι.
Προσθέτουμε το αλάτι, το νερό και ζυμώνουμε καλά τη ζύμη.
Τη σκεπάζουμε και την αφήνουμε για ½-1 ώρα περίπου.
Ανοίγουμε φύλλο λεπτό και το κόβουμε σε μικρά κομμάτια 8 x 12 εκ. περίπου. 
Βάζουμε λίγη γέμιση στην άκρη και τα τυλίγουμε. Με ένα πιρούνι πιέζουμε τις άκρες.
Τα τηγανίζουμε σε καυτό λάδι ελαφρά και στη συνέχεια τα ρίχνουμε σε κρύο σιρόπι για λίγο και τα βάζουμε σε τρυπητό για να στραγγίσουν (Υπουργείο Γεωργίας 2006, Κυπριακά παραδοσιακά παρασκευάσματα, 54-55).

Εκδοχή Γ΄:
Φτιάχνουμε το σιρόπι. Βάζουμε το νερό, τη ζάχαρη, την κανέλα, το μοσχοκάρυδο και τη φλούδα λεμονιού σε μια κατσαρόλα και τα ανακατεύουμε μέχρι να λειώσει η ζάχαρη.
Όταν αρχίζει να κοχλάζει το αφήνουμε για 5΄ και όταν το σβήσουμε βάζουμε τις σταγόνες από το λεμόνι. 
Το βάζουμε σε δροσερό μέρος να κρυώσει.
Προχωρούμε με την παρασκευή της ζύμης. Βάζουμε το αλεύρι σε μια λεκάνη και έπειτα προσθέτουμε το αλάτι και το ρυζιάζουμε.
Στη συνέχεια, προσθέτουμε το νερό και ζυμώνουμε μέχρι να γίνει μια ζύμη που θα πλάθεται.
Την αφήνουμε για 30΄να ξεκουραστεί.
Για τη γέμιση, αναμειγνύουμε τις κούννες με την κανέλα, τη ζάχαρη και λίγο ροδόσταγμα.
Όταν είναι έτοιμη η ζύμη, ανοίγουμε φύλλο και το κόβουμε σε λωρίδες περίπου 6 cm πλάτος. 
Τοποθετούμε τη γέμιση, περίπου ένα κουταλάκι, και του δίνουμε ένα σχήμα δάκτυλου.
Το πιέζουμε με ένα πηρούνι στα δύο άκρα.
Έπειτα, αφού τα τελειώσουμε, τα τηγανίζουμε και τα βάζουμε σε κρύο σιρόπι (Κούρρη και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοχεία).

Μέθοδος Μαγειρέματος

τηγάνισμα
τοποθέτηση σε σιρόπι

Σχόλια Συνταγής

Σημείωση: Σε κάποιες συνταγές το λάδι που χρησιμοποιείται είναι ελαιόλαδο.

Functional Role

Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων

Εορταστικές Περιστάσεις

Συμβολικές Χρήσεις

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Αστοί, Γυναίκες, Θεριστάδες, Ιερωμένοι, Μαθητές, Μοναχοί, Ναυτικοί, Πλούσιοι, Ταχυδρόμοι, Ψήστες

Additional information & references

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Βιβλιογραφικές Αναφορές

Αθανασιάδου Α. (1985), «Συνταγές ζυμαρικών από κατεχόμενα χωριά της Κύπρου», Λαογραφική Κύπρος 15,35, 82-93.

Κούρρη Π. και Λαζάρου Σ. (επιμ.) (2007), Παραδοσιακές συνταγές του χωριού Κυπερούντα, Αδημοσίευτα στοιχεία. 

Λεοντίου Ν. (επιμ.) (1983), Άσσια. Ζωντανές μνήμες, βαθιές ρίζες, μηνύματα επιστροφής, Πολιτιστικός Σύνδεσμος «Η Άσσια», Λευκωσία.

Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία.

Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωργίας (2010), Κυπριακά παραδοσιακά παρασκευάσματα, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Λευκωσία.


Πηγή φωτογραφίας: 

«Δάχτυλα» (Αρ. Παπαδοπούλου)

Ερευνητής / Καταχωρητής

Δήμητρα Δημητρίου, Ελένη Χρίστου, Στάλω Λαζάρου, Βαρβάρα Γιάγκου, Τόνια Ιωακείμ, Αργυρώ Ξενοφώντος

Photographs

Attachments

One record found.1

Title
Διατροφική ανάλυση της συνταγής για τα δάχτυλα κυριών (Χ. Τσιάκλα)

Foods

Traditional recipes

Ratio - Lunches

Production areas

Production methods

Traditional utensils and tools

Bibliography

Food museums tour

Food ads

Education

Food industries history of Cyprus

Title
δάχτυλα ή δάχτυλα κυριών,τα

Photographs

Attachments

Title δάχτυλα ή δάχτυλα κυριών,τα

Photographs

Attachments

Title
δάχτυλα ή δάχτυλα κυριών,τα