Τεκμήρια

Title
κουμανταρκά - κουμανταρία,η

Η κουμανδαρία (ή κουμανταρία) είναι ένα γλυκό επιδόρπιο κρασί, που παράγεται στη περιοχή Κουμανδαρίας της Κύπρου, στους πρόποδες της οροσειράς Τροόδους. Έχει κατοχυρωθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως προϊόν ελεγχόμενης ονομασίας προέλευσης.

Κουμανδαρία <br/> Πηγή: http://www.hellenica.de/Griechenland/Zypern/LX/GR/Koumandaria.html

Name - Origin
Functional Role
Additional information & references

Name - Origin

Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου

Ελληνική ονομασία - Περιγραφή

κουμανδαρία: είδος μαύρου, γλυκού κρασιού

Η κουμανδαρία (ή κουμανταρία) είναι ένα γλυκό επιδόρπιο κρασί, που παράγεται στη περιοχή Κουμανδαρίας της Κύπρου, στους πρόποδες της οροσειράς Τροόδους. Έχει κατοχυρωθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως προϊόν ελεγχόμενης ονομασίας προέλευσης (Βικιπαίδεια. Η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια, «Κουμανδαρία»).

Γλωσσικές Παρατηρήσεις

ΕΤΥΜ. Ονομάσθηκε κουμανδαρία, διότι μόνον οι «κομαντάρηδες» [κυβερνήτες] του νησιού, επί ενετοκρατίας έπιναν από αυτό το κρασί. Η λέξη παράγεται από το ουσ. κουμάντα (η), εξού και το ρήμα κουμαντάρω, το οποίο πολλές φορές προσλαμβάνει τη συνήθη κατάληξη της κυπριακής διαλέκτου -ισκω και σχηματίζεται ο τύπος κουμανταρίσκω (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα κουμανταρκά,η, 72).
/ Από τη λατινική λέξη commendaria. Όνομα που δόθηκε στα διαιρεμένα υποστατικά της διοίκησης του τάγματος των Ιωαννιτών στην Κύπρο, όπου παραγόταν η κουμανταρία la commenderie (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Κουμανταρία, 68).

Μέθοδος Εξασφάλισης

Συστηματική καλλιέργεια

Μέθοδος Επεξεργασίας

Παράγεται από λιαστά σταφύλια. 
Η ποιότητα της κουμανδρίας γίνεται καλύτερη όσον αυτή παλαιώνει.
Όταν φυλαχθεί για πολλά έτη, το κρασί αυτό ημιπήγνυται και για να χρησιμοποιηθεί θα πρέπει να διαλυθεί με νερό (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα κουμανταρκά,η, 72).

Η διαδικασία του τρύγου πραγματοποιείτο το μήνα Αύγουστο, όταν οι καρποί ήταν γυαλιστεροί και είχαν διάφανο χρώμα. Μετά το τρύγισμα, τα σταφύλια απλώνονταν για 8 έως 15 ημέρες στον ήλιο για να αφυδατωθούν και, στη συνέχεια, οι οινοποιοί τα σύνθλιβαν στον λινό, πιεστήρι, για να παραχθεί ο μούστος. Ο μούστος μεταγγιζόταν σε πιθάρι και αφηνόταν για να γίνει η ζύμωση (Ιωνάς 2001, 91, 97-99).

Functional Role

Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων

Η κουμανταρία καταναλωνόταν με διάφορους μεζέδες από τους Κύπριους. Επίσης προσφερόταν σε γιορτές και σε ειδικές περιστάσεις, όπως τον γάμο.
Ακόμα, πολλές νοικοκυρές για να παρασκευάσουν τα ξιδάτα αμπελοπούλια αναμίγνυαν ξίδι με κουμανταρία, για να αποκτήσουν καλύτερη γεύση και άρωμα (Ξιούτας 1978, 223).

Εορταστικές Περιστάσεις

Σχεδόν σε όλες τις εορταστικές περιστάσεις καταναλωνόταν κουμανταρία.

Συμβολικές Χρήσεις

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Παιδιά

Additional information & references

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Η παραγωγή κουμανδαρίας τεκμηριώνεται στην Κύπρο από το 800 π.Χ.
(Βικιπαίδεια. Η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια, «Κουμανδαρία»).

Λέγεται ότι η Κύπρος εκατακτήθηκε από τους Τούρκους (1571), διότι αυτοί ήθελαν να έχουν τον έλεγχο της παραγωγής της κουμανδαρίας (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα κουμανταρκά,η, 72).

Κατά την τέλεση του γάμου στην εκκλησία, οι συγγενείς έπαιρναν μαζί τους κουμανταρία. Από αυτήν ο ιερέας έδινε στο ζευγάρι να πιει από τρεις γουλιές. Από την κουμανταρία που έμενε, αφού έπινε ο γαμπρός και η νύφη, μπορούσε να πιει όποιος ήθελε, και μάλιστα πίστευαν ότι θεράπευε το κεφάλι τους από τη ζάλη (Μαυροκορδάτος 2003, 333).

Μπορείτε να βρείτε πληροφορίες αναφορικά με την Ταυτοποίηση των χαρακτηριστικών του κυπριακού κρασιού Κουμανδαρία στη διεύθυνση: http://www.cyprusfoodndrinks.com/cgibin/hweb?-A=1901&-V=news

Βιβλιογραφία

Ιωνάς Ι. (2001), Τα παραδοσιακά επαγγέλματα της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧΧΧVΙΙ, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία. 

Μαυροκορδάτος Γ. Ι. (2003), Δίκωμο: Το χθες και το σήμερα, Λευκωσία.

Ξιούτας Π. (1978), Κυπριακή λαογραφία των ζώων, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XXXVIII, Λευκωσία.

Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους. Λέξεις και ιστορίες από τον κόσμο της γεύσης, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία.


Διαδικτυακή πηγή:

Βικιπαίδεια. Η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια, «Κουμανδαρία», http://el.wikipedia.org/wiki/Κουμανδαρία.

Ερευνητής / Καταχωρητής

Στάλω Λαζάρου, Δημητρίου Δήμητρα, Σάββας Πολυβίου, Αργυρώ Ξενοφώντος, Τόνια Ιωακείμ

Photographs

Attachments

One record found.1

Title
Κουμανδαρία: Πηγή Κρασιού , Πηγή: Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού

Foods

Traditional recipes

Ratio - Lunches

Production areas

Production methods

Traditional utensils and tools

Bibliography

Food museums tour

Food ads

Education

Food industries history of Cyprus

Title
κουμανταρκά - κουμανταρία,η

Photographs

Attachments

Title κουμανταρκά - κουμανταρία,η

Photographs

Attachments

Title
κουμανταρκά - κουμανταρία,η