Sign In
Home
Project
Vision
Goals
Benefits
Target group
Integration
Deliverables
Future plans
Publications
Logo
Partners
Research team
Partners - Researchers
Other partners
Contribution
Main supporters
Supporters
Grants
News
Connections
Sitemap
Contact
Foods
Traditional recipes
Ratio - Lunches
Production areas
Production methods
Traditional utensils and tools
Bibliography
Food museums tour
Food ads
Education
Food industries history of Cyprus
Newsletter
newsletter
Κατάλογος ενημέρωσης
Updated list 30 09 14
Updated list 30 09 14b
DIAITOLOGOI
MASS MEDIA
LIST updated 22.1014
Συνέδριο Κυπρίων Γεύσεις
ΣΥΝΕΔΡΙΟ "ΚΥΠΡΙΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ"
23.10.14 xls
mme2test
Schools 25 10 14
TEST3
τεστ
TEST 10 1 17
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 11 10 17
SXOLEIA MESH & TEXNIKHS
em@il
*
Τεκμήρια
Title
Έθιμα Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς στο Μιτσερό
Name - Origin
Functional Role
Additional information & references
Name - Origin
Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου
Ελληνική ονομασία - Περιγραφή
Γλωσσικές Παρατηρήσεις
Μέθοδος Εξασφάλισης
Οικιακός κήπος, Οικιακή κτηνοτροφία, Συστηματική καλλιέργεια, Κτηνοτροφία
Μέθοδος Επεξεργασίας
Functional Role
Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων
Εορταστικές Περιστάσεις
Συνήθως στο Πάσχα των Γεννών (Χριστούγεννα) έσφαζαν τους χοίρους. Μέσω των χοιροσφαγών (σιοιροσφαές) η κάθε οικογένεια εξασφάλιζε το κρέας της χρονιάς. Ζύμωναν τις 'γεννόπητες' και τα κουλούρια. Την νύχτα των Χριστουγέννων πήγαιναν στην εκκλησία η ώρα τρεις το πρωί. Το τραπέζι ετοιμαζόταν λίγο πριν τον εσπερινό. Έμπαινε το καλό τραπεζομάντιλο, συνήθως ταϊστόν (είδος κεντήματος). Μέσα σ’ ένα πιάτο έβαζαν κόλλυβα (ψημένο σιτάρι) ανακατεμένα με ρόδι, σισάμι, σταφίδα και κούννες αθασιού (αμυγδαλόψιχα) και από πάνω το στόλισμα με τους ίδιους καρπούς. Έβαζαν το πιάτο με τα κόλλυβα, το κολότζι (κολοκύθα επεξεργασμένη κατάλληλα για να χρησιμοποιείται ως σκεύος για κρασί και νερό) με το κρασί έναν ποτήρι και κοντά το πουντζίν (το πορτοφόλι του νοικοκύρη) και ένα κερί. Την νύχτα θα ερχόταν ο άγιος να φάει από τα κόλλυβα να πιει κρασί, να ευλογήσει τους καρπούς και το πουγκί στο φώς του κεριού (να του φέξει το κερί). Το πρωί, τα περιεχόμενα του πιάτου οι νοικοκυρές τα διαμοίραζαν ανάλογα. Το σιτάρι ήταν για τα σπαρμένα χωράφια, ώστε να δώσουν καλή σοδειά. Τα ρόδια και οι άλλοι καρποί για τα καρποφόρα δέντρα. Από το ψωμί και τα κόλλυβα έτρωγαν οι όρνιθες, τα αιγοπρόβατα και προπάντων οι αγαπημένοι βοηθοί του γεωργού τα βόδια. Την παραμονή της πρωτοχρονιάς, την ώρα που χτυπούσε η καμπάνα για τον εσπερινό, έβαζαν κλωνιά ελιάς πάνω στην εξώπορτα του σπιτιού για να εμποδίζονται οι σκαλαπούνταροι (καλικάντζαροι) να μπουν μέσα στο σπίτι. Το βράδυ της Πρωτοχρονιάς κάθονταν μπροστά στην εστία και έπαιζαν χρησιμοποιώντας τα φύλλα της ελιάς. Έλεγαν το ακόλουθο: Άη Βασίλη Βασιλιά ( Άγιες Βασίλειε βασιλιά) Έφκα πάνω στην ελιά (βγες πάνω στην ελιά) Κόψε φύλλα τζιαι κλωνιά (κόψε φύλλα και κλαδιά) Τζιαι δείξε τζιαι φανέρωσε (και δείξε και φανέρωσε) τζιαι τραππηοκόπα (και πήδα ψηλά) Αν μ’ αγαπά…….. ο τάδε Αν η ελιά εστριφογύριζε πάνω στα κάρβουνα και εχοροπηδούσε τότε το πρόσωπο τους αγαπούσε. Αν το φύλλο καιγόταν τότε η απάντηση ήταν αρνητική. (Μούδουρου (200?) 13)
Συμβολικές Χρήσεις
Το άλλο έθιμο ήταν το στόλισμα του τραπεζιού για την υποδοχή του ‘Αη Βασίλη. 0 Άγιος Βασίλης ήταν ψωμί το οποίο ετοιμαζόταν από τα Χριστούγεννα, και το φύλαγαν μέχρι την Πρωτοχρονιά. Αυτό ήταν στρογγυλό και είχε ένα σταυρό που έφτανε στις τέσσερις άκρες. Στο μέσο του σταυρού τοποθετείτο ένα στρογγυλό μικρό ψωμάκι. Ήταν πασπαλισμένο με σισάμι και στα ενδιάμεσα του σταυρού είχε διακόσμηση που γινόταν με την άκρη ενός πιρουνιού. Το ψωμί ήταν το σώμα του Άη Βασίλη, ο σταυρός υποδήλωνε τα χέρια και τα πόδια του, και το σφαιρικό ζυμάρι στο κέντρο το κεφάλι του. Το στόλισμα με το πιρούνι ήταν τα γένια του Άη Βασίλη.(Μούδουρου (200?) 13)
Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες
Additional information & references
Χρονολογία
Συμπληρωματικά Στοιχεία
Βιβλιογραφία
Αθηνούλα Παρπέρη Μούδουρου(200?) Μιτσερό.
Ερευνητής / Καταχωρητής
Ελένη Χρίστου
Photographs
Attachments
More
Subject
Body
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΔΕΣΜΗ 2008 χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ε.Ε.
Πνευματικά Δικαιώματα
© 2010 - Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής
GNOMON Pliroforiki (Cyprus) Ltd