Sign In
Home
Project
Vision
Goals
Benefits
Target group
Integration
Deliverables
Future plans
Publications
Logo
Partners
Research team
Partners - Researchers
Other partners
Contribution
Main supporters
Supporters
Grants
News
Connections
Sitemap
Contact
Foods
Traditional recipes
Ratio - Lunches
Production areas
Production methods
Traditional utensils and tools
Bibliography
Food museums tour
Food ads
Education
Food industries history of Cyprus
Newsletter
newsletter
Κατάλογος ενημέρωσης
Updated list 30 09 14
Updated list 30 09 14b
DIAITOLOGOI
MASS MEDIA
LIST updated 22.1014
Συνέδριο Κυπρίων Γεύσεις
ΣΥΝΕΔΡΙΟ "ΚΥΠΡΙΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ"
23.10.14 xls
mme2test
Schools 25 10 14
TEST3
τεστ
TEST 10 1 17
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 11 10 17
SXOLEIA MESH & TEXNIKHS
em@il
*
Τεκμήρια
Title
μήλλιαρος - μηλιάρισσος - πιτσικλιάντρος,ο
Το άγριο γλυκάνισο.
Name - Origin
Functional Role
Additional information & references
Name - Origin
Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου
Ελληνική ονομασία - Περιγραφή
Πρόκειται για το άγριο γλυκάνισο. Ο Κωνσταντίνος Γ. Γιαγκουλλής το ερμηνεύει ως ζιζάνιο (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα μελισ̆σ̆ιάτος - μερισ̆σ̆ιάτος - μερισ̆ιάγκος - μελισ̆(σ̆)ιάντρος,ο, 280). Η Παναγιώτα Ψιλλίτα-Ιωάννου, στο βιβλίο της «Παλαιχώρι: Ιστορία και Πολιτισμός», αναφέρει πως μελίσαντρος ή μηλιάρισσος ή γουλιά είναι το φυτό Tordylium aegyptiacum, εδώδιμο άγριο χόρτο (Ψιλλίτα Ιωάννου 2010, 92). Ο Ξενοφών Π. Φαρμακίδης στο Γλωσσάριό του σημειώνει πως μηλλιάρισσος είναι είδος άγριου χόρτου, του οποίου τα σπέρματα είναι γλυκά και περιζήτητα από τα χωρικόπαιδα. Είναι αυτοφυές και φυτρώνει στα σπαρμένα χωράφια (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα μηλλιάρισσος,ο, 80).
Γλωσσικές Παρατηρήσεις
Επιστημονική ονομασία: Γορδύλιο το συριακό (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα μελισ̆σ̆ιάτος - μερισ̆σ̆ιάτος - μερισ̆ιάγκος - μελισ̆(σ̆)ιάντρος,ο, 280) / tordylium aegyptiacum Ο Φαρμακίδης αναφέρει πως, ενώ σε όλη την Κύπρο χρησιμοποιείται η λέξη μήλλιαρος, στην Καρπασία, και συγκεκριμένα στην Κώμα του Γιαλού, το συγκεκριμένο φυτό το ονομάζουν μελισσιάτο (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα μελισ̆σ̆ιάτοι,οι, 480). μηλλιάρισσος - πληθ. μηλιάρισσοι (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα μηλλιάρισσος,ο, 80) Ο Γεώργιος Λουκάς στο Γλωσσάριό του σημειώνει πως το εν λόγω φυτό οι Παφίτες και οι Μορφίτες το ονομάζουν μηλιάρισσο, ενώ οι Κοιλανιώτες αρκογλυκάνισο, αγριογλυκάνισο δηλαδή (Κυπρή 1979 [2002²], λήμμα μηλιάρισσος,ο, 309).
Μέθοδος Εξασφάλισης
Συλλογή
Μέθοδος Επεξεργασίας
Στο Παλαιχώρι έβραζαν τον μελίσαντρο και πρόσθεταν λίγο λάδι και αλεύρι. Τον έβαζαν επίσης στα όσπρια (Ψιλλίτα Ιωάννου 2010, 59). Οι βλαστοί του τρώγονται και φρέσκοι (Ψιλλίτα Ιωάννου 2010, 92).
Functional Role
Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων
Όλο το φυτό χρησιμοποιείται για φαρμακευτικούς σκοπούς. Περιέχει αιθέριο λάδι, φλαβονοειδή γλυκόσιδα, φουρανοκουμαρίνες και άλλα συστατικά. Ο καρπός του είναι διουρητικός και βοηθά στη θεραπεία του ίκτερου, του βήχα και της δυσπεψίας. Είναι από τα λίγα φυτά που οι σπόροι του σε μεγάλη ποσότητα προκαλούν αποβολή στις έγκυες γυναίκες (Καντζηλάρης 2007, 264).
Εορταστικές Περιστάσεις
Συμβολικές Χρήσεις
Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες
Αθλούμενοι, Άλλη Ομάδα, Ασθενείς, Βρέφη, Εγκυες, Ηλικιωμένοι, Θηλάζουσες, Παιδιά, Χειρωνάκτες
Additional information & references
Χρονολογία
Συμπληρωματικά Στοιχεία
Μαζεύεται από τον Μάρτιο ως τον Μάιο. Οι καρποί του φυτού τρώγονται και από τα αιγοπρόβατα (Ψιλλίτα Ιωάννου 2010, 92).
Βιβλιογραφία
Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία. Καντζηλάρης Γ. (2007), Το Καϊμακλί μέσα από το πέρασμα του χρόνου, Έκδοση Νέας Συνεργατικής Πιστωτικής Εταιρείας Καϊμακλίου, Λευκωσία. Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1979 [2002²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Α΄, Γλωσσάριον Γεωργίου Λουκά, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLI, Λευκωσία. Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία. Ψιλλίτα-Ιωάννου Π. (2010), Παλαιχώρι: Ιστορία και Πολιτισμός, Πλατύπους Εκδοτική, Αθήνα. Πηγή φωτογραφίας: «Μηλιάρισσος» (Καντζηλάρης 2007, 274)
Ερευνητής / Καταχωρητής
Ελένη Χρίστου, Σάββας Πολυβίου, Αργυρώ Ξενοφώντος
Photographs
Attachments
More
Subject
Body
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΔΕΣΜΗ 2008 χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ε.Ε.
Πνευματικά Δικαιώματα
© 2010 - Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής
GNOMON Pliroforiki (Cyprus) Ltd