Sign In
Home
Project
Vision
Goals
Benefits
Target group
Integration
Deliverables
Future plans
Publications
Logo
Partners
Research team
Partners - Researchers
Other partners
Contribution
Main supporters
Supporters
Grants
News
Connections
Sitemap
Contact
Foods
Traditional recipes
Ratio - Lunches
Production areas
Production methods
Traditional utensils and tools
Bibliography
Food museums tour
Food ads
Education
Food industries history of Cyprus
Newsletter
newsletter
Κατάλογος ενημέρωσης
Updated list 30 09 14
Updated list 30 09 14b
DIAITOLOGOI
MASS MEDIA
LIST updated 22.1014
Συνέδριο Κυπρίων Γεύσεις
ΣΥΝΕΔΡΙΟ "ΚΥΠΡΙΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ"
23.10.14 xls
mme2test
Schools 25 10 14
TEST3
τεστ
TEST 10 1 17
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 11 10 17
SXOLEIA MESH & TEXNIKHS
em@il
*
Τεκμήρια
Title
λαγγόπιττες,οι
Πίτες από χυλό.
Name - Origin
Functional Role
Additional information & references
Name - Origin
Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου
Ελληνική ονομασία - Περιγραφή
Πρόκειται για πίτες που φτιάχνονται με αραιή ζύμη σαν χυλό, χωρίς λάδι ή λίπος που ψήνονται σε κεραμίδι (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα λαγγόπιττα - λαλαγγόπιττα,η, 245; Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα κουκκοῦνα,η, 469), ζεστό βράχο ή πλάκα (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Λαγγόπιττες, 75).
Γλωσσικές Παρατηρήσεις
ΕΤΥΜ. Η ονομασία τους προέρχεται από τη λέξη λαγαρός, δηλ. χαλαρός, και μάλλον οφείλεται στη χαλαρή ζύμη με την οποία παρασκευάζονταν (Σαμαράς 1992, 83). < λάγανον (Ανδριώτης)· κατά Καραποτόσογλου, από μτγν. λαλάγγη < περσ. lalang (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα λαγγόπιττα - λαλαγγόπιττα,η, 245) Ο Ξενοφών Π. Φαρμακίδης ορθογραφεί τη λέξη με γκ (λαγκόπιττες) και όχι γγ (λαγγόπιττες), όπως και ο Παρασκευάς Μ. Σαμαράς στο άρθρο του «Παραδοσιακές τροφές από ζυμάρι» στο περιοδικό Λαογραφική Κύπρος (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα κουκκοῦνα,η, 469; Σαμαράς 1992, 83). Ο Φαρμακίδης επισημαίνει πως λαγγόπιττες καλούνται στην Τηλλυρία, ενώ στην Πάφο κουκκούνες (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα κουκκοῦνα,η, 469).
Μέθοδος Εξασφάλισης
Άλλο
Μέθοδος Επεξεργασίας
Οι λαγγόπιττες παρασκευάζονταν με αραιή ζύμη σαν χυλό και ψήνονταν στη σάτζ̆η, αφού την άλειφαν με λάδι (Σαμαράς 1992, 83). Σύμφωνα με τον Φαρμακίδη οι συγκεκριμένες πίττες φτιάχνονταν στην Τηλλυρία. Η μέθοδος που ακολουθούνταν ήταν η εξής: Παρασκεύαζαν παχύρρευστο χυλό, τον οποίο τοποθετούσαν σε θερμή γάστρα, σε μέτρια φωτιά. Έβαζαν τόση ποσότητα χυλού, ώστε αφού απλώσει μέσα στο σκεύος, να λάβει πάχος μισού δάκτυλου. Ψηνόμενος, σχημάτιζε μικρές τρύπες. Την πίτα, αφού ψηνόταν από τη μια πλευρά, την έστρεφαν και από την άλλη (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα κουκκοῦνα,η, 469).
Functional Role
Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων
Οι πίτες όταν ψήνονταν έκαναν τρύπες, γι’ αυτό λέγονταν και τρυπητές. Στο χωρίο Αγία Μαρίνα της Σκυλλούρας, οι νοικοκυρές προσέθεταν στον χυλό μυρωδικά όπως μπαχάρια. Με τον ίδιο τρόπο ψήνονταν οι λαγγόπιττες στην πλάκα ή στη γάστρα. Οι νοικοκυρές παρασκεύαζαν χυλό από ζυμάρι και, αφού ζέσταιναν την πλάκα και την άλειφαν με λάδι, άπλωναν πάνω τον χυλό. Ο χυλός για τις τρυπητές πίττες γινόταν με μπατόν ζυμάρι. Στην περιοχή Μόρφου στον χυλό για τις λαγγόπιττες προσέθεταν σταφίδες και ζάχαρη και ψήνονταν στη γάστρα. Οι λαγγόπιττες ήταν ελαστικές και το εσωτερικό τους έμοιαζε με κηρήθρα. Σερβίρονταν με μέλι (Κυπρή - Πρωτόπαπα 2003, 150).
Εορταστικές Περιστάσεις
Στο χωρίο Άγιος Μερκούριος της επαρχίας Πάφου παρασκευάζονταν στην εορτή της Αγίας Κατερίνας, ενώ στο χωρίο Νικήτα στη περιοχή της Μόρφου, στην εορτή του Αγίου Νικολάου. Συνηθίζονταν στο χωριό Ριζοκάρπασο, σε περιόδους νηστείας, κυρίως στις εορτές του Ιωάννη του Προδρόμου (29 Αυγούστου) και στην Ύψωση του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτέμβρη) (Κυπρή - Πρωτόπαπα 2003, 150-151, 153).
Συμβολικές Χρήσεις
Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες
Additional information & references
Χρονολογία
Συμπληρωματικά Στοιχεία
Βιβλιογραφία
Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία. Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία. Κυπρή Θ. - Πρωτοπαπά Κ. Α. (2003), Παραδοσιακά ζυμώματα της Κύπρου. Η χρήση και η σημασία τους στην εθιμική ζωή, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧVIII, Λευκωσία. Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους. Λέξεις και ιστορίες από τον κόσμο της γεύσης, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία. Σαμαράς Π. Μ. (1992), «Παραδοσιακές τροφές από ζυμάρι», Λαογραφική Κύπρος 22,42, 83-86.
Ερευνητής / Καταχωρητής
Δήμητρα Δημητρίου, Αργυρώ Ξενοφώντος, Τόνια Ιωακείμ
Photographs
Attachments
More
Subject
Body
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΔΕΣΜΗ 2008 χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ε.Ε.
Πνευματικά Δικαιώματα
© 2010 - Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής
GNOMON Pliroforiki (Cyprus) Ltd