Sign In
Home
Project
Vision
Goals
Benefits
Target group
Integration
Deliverables
Future plans
Publications
Logo
Partners
Research team
Partners - Researchers
Other partners
Contribution
Main supporters
Supporters
Grants
News
Connections
Sitemap
Contact
Foods
Traditional recipes
Ratio - Lunches
Production areas
Production methods
Traditional utensils and tools
Bibliography
Food museums tour
Food ads
Education
Food industries history of Cyprus
Newsletter
newsletter
Κατάλογος ενημέρωσης
Updated list 30 09 14b
DIAITOLOGOI
MASS MEDIA
LIST updated 22.1014
Συνέδριο Κυπρίων Γεύσεις
23.10.14 xls
mme2test
Schools 25 10 14
TEST3
τεστ
TEST 10 1 17
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 11 10 17
SXOLEIA MESH & TEXNIKHS
em@il
*
Τεκμήρια
Title
κουρτουλλόπορτος,ο
Είδος νηστήσιμης σούπας.
Name - Origin
Functional Role
Additional information & references
Name - Origin
Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου
Ελληνική ονομασία - Περιγραφή
Πρόκειται για είδος νηστήσιμης τροφής (σούπας), κοινώς τριφτάριν (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα κουρτουλλοπορτός - κουρτουλόπορτος,ο - κουρτουλλοπορτού,η, 234). Ο Ξενοφών Π. Φαρμακίδης στο Γλωσσάριό του επισημαίνει πως είναι έδεσμα με σφαιρίδια από ζυμάρι, που ψήνεται σαν σούπα (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα κουρτουλλόπορτος,ο, 394).
Γλωσσικές Παρατηρήσεις
ΕΤΥΜ. < κουρτούλλιν + πορτός (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα κουρτουλλοπορτός - κουρτουλόπορτος,ο - κουρτουλλοπορτού,η, 234; Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα κουρτουλλόπορτος,ο, 394), αντί πολτός, δηλ. πολτός από κουρτούλλια. Κουρτούλλια σημαίνει σφαιρίδια όμοια με σπυριά (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα κουρτουλλόπορτος,ο, 394). < αρχ. κορδύλι [σπυρί + πολτός] (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Κουρτουλόπορτος, 70) Η ονομασία κουρτουλλόπορτος αποδίδει ακριβώς το είδος του παρασκευάσματος. Το πρώτο συνθετικό είναι η αρχαία λέξη κορδύλη, που σημαίνει το εξόγκωμα, και το δεύτερο συνθετικό είναι η λέξη πολτός (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 268). Σε μερικά χωριά έλεγαν το παρασκεύασμα κουρδουλόγρουτας και σε άλλα, όπως το Λευκόνοικο και την Άσσια, τα κουβαρούδκια τα έλεγαν γρούταν. Σε χωριά της Πάφου, όπως την Ίνια, το είδος αυτό του ζυμαρικού το έλεγαν τριφτάριν. Σε χωριά της Λεμεσού τα κουβαρούδκια που σχηματίζονταν από το αλεύρι ονομάζονταν κορκότζ̆ια (Κυπρή - Πρωτοπαπά, 269).
Μέθοδος Εξασφάλισης
Άλλο
Μέθοδος Επεξεργασίας
Ψηνόταν ως σούπα, αφού τηγάνιζαν λεπτοτριμμένο ψωμί και ψιλοκομμένο κρεμμύδι (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα κουρτουλλόπορτος,ο, 394). Το συνήθιζαν στην Καρπασία: έκαναν τηγάνιση με κρεμμύδια και ζυμάρι σε βώλους, νερό και ζωμό από κοτόπουλο (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα κουρτουλλοπορτός - κουρτουλόπορτος,ο - κουρτουλλοπορτού,η, 234). Ράντιζαν το αλεύρι με λίγο νερό και τις μικρές μπάλες που σχηματίζονταν τις έβραζαν με νερό. Στη συνέχεια, τηγάνιζαν κομμάτια ψωμιού και τα πρόσθεταν. Στο Ριζοκάρπασο έψηναν τον κουρτουλλόπορτον και μέσα στο γάλα αντί σε νερό, προσθέτοντας και πάλι τηγανισμένα κομμάτια ψωμιού. Σε άλλα χωριά, όπως στην Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας, τα κουβαρούδκια ήταν κάτι διαφορετικό. Ζύμωναν αλεύρι, πλιγούρι και μάραθο, τα έπλαθαν και τα έβραζαν σε νερό (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 268-269). ** Για τη συνταγή του κουρτουλλόπορτου, βλ. λήμμα κουρτουλλόπορτος,ο στην κατηγορία Παραδοσιακές Συνταγές.
Functional Role
Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων
Ο κουρτουλοπορτός συνηθιζόταν κυρίως σε περιόδους νηστείας. Στη περιοχή του Ριζοκαρπάσου σε περιόδους μη νηστείας έβραζαν το μείγμα σε κατσικίσιο γάλα και το σέρβιραν με χαλλούμιν (Σαμαράς 1992, 84).
Εορταστικές Περιστάσεις
Ο κουρτουλοπορτός ήταν ένα πρόχειρο παρασκευάσμα, γι΄αυτό και δεν συνηθιζόταν η κατανάλωση του σε εορταστικές περιστάσεις.
Συμβολικές Χρήσεις
Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες
Παιδιά, Χειρωνάκτες
Additional information & references
Χρονολογία
Συμπληρωματικά Στοιχεία
Βιβλιογραφία
Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία. Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία. Κυπρή Θ. - Πρωτοπαπά Κ. Α. (2003), Παραδοσιακά ζυμώματα της Κύπρου. Η χρήση και η σημασία τους στην εθιμική ζωή, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧVIII, Λευκωσία. Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους. Λέξεις και ιστορίες από τον κόσμο της γεύσης, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία. Σαμαράς Π. Μ. (1992), «Παραδοσιακές τροφές από ζυμάρι», Λαογραφική Κύπρος 22,42, 83-86.
Ερευνητής / Καταχωρητής
Στάλω Λαζάρου, Βαρβάρα Γιάγκου, Δήμητρα Δημητρίου, Αργυρώ Ξενοφώντος, Τόνια Ιωακείμ
Photographs
Attachments
More
Subject
Body
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΔΕΣΜΗ 2008 χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ε.Ε.
Πνευματικά Δικαιώματα
© 2010 - Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής
GNOMON Pliroforiki (Cyprus) Ltd