Sign In
Home
Project
Vision
Goals
Benefits
Target group
Integration
Deliverables
Future plans
Publications
Logo
Partners
Research team
Partners - Researchers
Other partners
Contribution
Main supporters
Supporters
Grants
News
Connections
Sitemap
Contact
Foods
Traditional recipes
Ratio - Lunches
Production areas
Production methods
Traditional utensils and tools
Bibliography
Food museums tour
Food ads
Education
Food industries history of Cyprus
Newsletter
newsletter
Κατάλογος ενημέρωσης
Updated list 30 09 14
Updated list 30 09 14b
DIAITOLOGOI
MASS MEDIA
LIST updated 22.1014
Συνέδριο Κυπρίων Γεύσεις
ΣΥΝΕΔΡΙΟ "ΚΥΠΡΙΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ"
23.10.14 xls
mme2test
Schools 25 10 14
TEST3
τεστ
TEST 10 1 17
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 11 10 17
SXOLEIA MESH & TEXNIKHS
em@il
*
Τεκμήρια
Title
αποστολιτζ̆ές (αποστολιτζές) ελιές,οι
Είδος ελαιόδεντρων μεταξύ ήμερης και άγριας ελιάς.
Name - Origin
Functional Role
Additional information & references
Name - Origin
Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου
Ελληνική ονομασία - Περιγραφή
Πρόκειται για είδος ελαιόδεντρων μεταξύ ήμερης και άγριας ελιάς. Ο καρπός τους είναι πικρός αλλά εδώδιμος (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 2, λήμμα αποστολιτζ΄ιές ελιές, 254).
Γλωσσικές Παρατηρήσεις
Σύμφωνα με τον Γεώργιο Λουκά στο Γλωσσάριό του, αποστολική είναι το ελαιόδεντρο, ο καλής ποιότητας καρπός της ελιάς, από την οποία εξάγεται το πολύ καλό λάδι. Αντίθετα, η δρούππα είναι η ελιά από την οποία εξάγεται λιγοστό λάδι. Η λέξη ίσως προέρχεται από την αποστολή δώρων (ως εκλεκτών) από τους Κύπριους από το είδος αυτό (Κυπρή 1979 [2002²], λήμμα αποστολική,η, 56). Κατά τον Ξενοφών Π. Φαρμακίδη, αποστολιτζ̆ή ονομάζεται η ανεμβολίαστη ελιά. Πήρε το όνομά της, όπως φαίνεται, ως ανόθευτη που είναι, όπως η (Ορθόδοξος) Εκκλησία ονομάζεται αποστολική, καθώς τηρεί τη διδασκαλία των Αποστόλων. Πήρε το όνομα αποστολιτζ̆ή λοιπόν, καθώς δεν είναι νοθευμένη με εμβολιασμό (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα αποστολιτζ̆ή,η, 247). Ο Κωνσταντίνος Γ. Γιαγκουλλής, επίσης, σημειώνει ότι αποστολική ή αλλιώς κουντούρα είναι είδος άγριας, δηλαδή μη εμβολιασμένης και κατ' επέκταση μη νοθευμένης χαρουπιάς/ελιάς στην Κύπρο (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα αποστολικός,ο, 71). Στην Κύπρο εντοπίζονται σε δύο περιοχές ελιές με αυτό το όνομα: στην Άλωνα της Πιτσιλιάς και στο χωριό Βρέτσια της επαρχίας Πάφου. Αναφέρονται δύο λαϊκές παραδόσεις σχετικά με την ονομασία τους, προερχόμενες από το χωριό Βρέτσια της Πάφου: «Η τοπική παράδοση αναφέρει ότι φύτρωσαν από κουκούτσια ελιών που πέταξαν εκεί οι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας κατά την πρώτη περιοδεία τους στην Κύπρο την άνοιξη του 45 μ.Χ., όταν σταμάτησαν στο μέρος εκείνο για αν ξεκουραστούν και να φάνε καθ’ οδόν προς την Πάφο. Πρόκειται βέβαια για μεταγενέστερη παράδοση, η οποία προσπαθεί να συνδέσει τα δέντρα αυτά με τους δύο αποστόλους. Πρέπει όμως να ληφθεί υπόψιν ότι ο όρος αποστόλικος-αποστόλιτζ΄οι σήμαινε στην Κύπρο και τους λινοβάμβακους (κρυπτοχριστιανούς), ίσως κατ’ επίδραση των αιρετικών αποστολικών της δυτικής Ευρώπης. Οι τελευταίοι συγκρούστηκαν με την Καθολική Εκκλησία, γιατί υποστήριζαν κι ακολουθούσαν τη vita apostolica, δηλαδή την αγνή ζωή του αρχέγονου Χριστιανού. Η παρουσία ελιών αποστολικών κοντά στο λινοβαμβακικό χωριό Βρέτσια, δυνατόν ν’ αναφέρεται βασικά στον λινοβαμβακικό χαρακτήρα της περιοχής, απ’ όπου επεκτάθηκε, και παρέμεινε, στις ελιές» (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 2, λήμμα αποστολιτζ΄ιές ελιές, 254).
Μέθοδος Εξασφάλισης
Κυνήγι
Μέθοδος Επεξεργασίας
Functional Role
Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων
Εορταστικές Περιστάσεις
Συμβολικές Χρήσεις
Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες
Additional information & references
Χρονολογία
Συμπληρωματικά Στοιχεία
Βιβλιογραφία
Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία. Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1979 [2002²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Α΄, Γλωσσάριον Γεωργίου Λουκά, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLI, Λευκωσία. Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία. Παυλίδης Α. (επιμ.) (1984-1991), Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 1-15, Φιλόκυπρος, Λευκωσία.
Ερευνητής / Καταχωρητής
Κυριακή Παντελή, Αργυρώ Ξενοφώντος
Photographs
Attachments
More
Subject
Body
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΔΕΣΜΗ 2008 χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ε.Ε.
Πνευματικά Δικαιώματα
© 2010 - Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής
GNOMON Pliroforiki (Cyprus) Ltd