Sign In
Home
Project
Vision
Goals
Benefits
Target group
Integration
Deliverables
Future plans
Publications
Logo
Partners
Research team
Partners - Researchers
Other partners
Contribution
Main supporters
Supporters
Grants
News
Connections
Sitemap
Contact
Foods
Traditional recipes
Ratio - Lunches
Production areas
Production methods
Traditional utensils and tools
Bibliography
Food museums tour
Food ads
Education
Food industries history of Cyprus
Newsletter
newsletter
Κατάλογος ενημέρωσης
Updated list 30 09 14
Updated list 30 09 14b
DIAITOLOGOI
MASS MEDIA
LIST updated 22.1014
Συνέδριο Κυπρίων Γεύσεις
ΣΥΝΕΔΡΙΟ "ΚΥΠΡΙΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ"
23.10.14 xls
mme2test
Schools 25 10 14
TEST3
τεστ
TEST 10 1 17
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 11 10 17
SXOLEIA MESH & TEXNIKHS
em@il
*
Τεκμήρια
Title
τσέστος,ο - τσέστα,η - τσέστον,το
Είδος πανεριού.
Name - Usage
Additional information & references
Name - Usage
Περιγραφή Σκεύους / Εργαλείου
Σύμφωνα με τον Γεώργιο Λουκά, πρόκειται για στρογγυλό πλέγμα σιτοκαλάμων (Κυπρή 1979 [2002²], λήμμα τσέστος,ο, 484). Οι τσέστοι είναι ένα από τα είδη της λαϊκής χειροτεχνίας, πολύ χρήσιμο για κάθε νοικοκυριό και διαδεδομένο σε όλη την Κύπρο. Η κατασκευή τους εξελίχθηκε με το πέρασμα του χρόνου σε κλάδο της καλαθοπλεκτικής. Χρησιμοποιούσαν τους τσέστους για να κόβουν και να ξηραίνουν πάνω σ’ αυτούς τον φιδέ, τα μακαρόνια, τον τραχανά. Τοποθετούσαν σ’ αυτούς τα κουλούρια και τις φλαούνες προ και μετά το φούρνισμα. Έβαζαν μέσα σ΄ αυτούς τα κόλλυβα και το πεντάρτι (τέσσερα πρόσφορα και ένα μεγαλύτερο άρτο) για την εκκλησία. Τους κρέμαζαν στους τοίχους για διακόσμηση. Στους τσέστους τοποθετούσαν και καθάριζαν από τις πέτρες και τους χαλασμένους σπόρους όλα τα γεωργικά προϊόντα (τα γεννήματα) που προορίζονταν για τη διατροφή τους, όπως λουβάνα, λουβί, κουκιά, φασόλια, ρεβίθια, σιτάρι κ.ά. Ο τσέστος όμως είχε και την τιμητική του χρήση. Μετέφεραν σ’ αυτόν τα στέφανα των μελλονύμφων στην εκκλησία, το κρασί, το ψωμί, τα στέφανα των μελλονύμφων στην εκκλησία, το κρασί, το ψωμί, τις αρραβώνες, τις κουφέτες του γάμου και τις κορδέλες για τους κουμπάρους και τις κουμέρες. Έβαζαν μέσα σ’ αυτούς και χόρευαν την παραμονή του γάμου τα μεταξωτά προικιά της νύφης ή πλούμιζαν μέσα σ’ αυτούς τους βιολάρηδες [μουσικούς] (Καντζηλάρης 2007, 195-196). Χρησιμοποιούνταν επίσης για να παίρνουν τα προιτζιά στο σπίτι του γαμπρού (Μαυροκορδάτος 2003, 303).
Κυπριακή Ονομασία
Ελληνική Ονομασία
Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις
ΕΤΥΜ. < ιταλ. cesta - ενετ. zsésta (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα τζέστα - τσέστα,η - τσέστος,ο, 470). υποκ. τσεστίν (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα τσέστον,το, 42)
Τρόπος Χρήσης
Παρασκευή Τροφίμων
Additional information & references
Χρονολογία Χρήσης
Συμπληρωματικά Στοιχεία
Ένας καλός τσέστος προκαλούσε τον θαυμασμό και την περιέργεια των άλλων. Τότε οι κάτοχοί του έβρισκαν την ευκαιρία να αναφερθούν και να επαινέσουν τη νέα που τον είχε κατασκευάσει και ήταν ένας έμμεσος τρόπος αναφοράς και αφορμή για προξενιό. Ο τσέστος ήταν ένα απαραίτητο συμπλήρωμα για την προίκα της νέας, ανεξάρτητα αν αυτή θα παντρευόταν ρεσπιέρη [γεωργό] ή γραμματιζούμενο, έμπορο ή ιερέα (Καντζηλάρης 2007, 196). Ο Φωκάς Φωκαῒδης στο βιβλίο του «Λάπηθος. Ιστορία και παράδοσις» σημειώνει πως χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός ότι τους τσέστους τούς χρησιμοποιούσαν και σαν τραπέζια τα καλοκαίρια, τοποθετώντας τους πάνω σε σκαμνί (Φωκαϊδη 1982, 218). Το ίδιο αναφέρει και ο Ξενοφών Π. Φαρμακίδης στο Γλωσσάριό του (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα τσέστον,το, 42).
Βιβλιογραφικές Αναφορές
Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία. Καντζηλάρης Γ. (2007), Το Καϊμακλί μέσα από το πέρασμα του χρόνου, Έκδοση Νέας Συνεργατικής Πιστωτικής Εταιρείας Καϊμακλίου, Λευκωσία. Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1979 [2002²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Α΄, Γλωσσάριον Γεωργίου Λουκά, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLI, Λευκωσία. Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία. Μαυροκορδάτος Γ. Ι. (2003), Δίκωμο: Το χθες και το σήμερα, Λευκωσία. Ταουσιάνης Χ. (1988), Το Ριζοκάρπασο στο φακό: λεύκωμα, Λευκωσία. Φωκαϊδη Ν. Φ. (1982), Λάπηθος. Ιστορία και παράδοσις, Έκδοση Δήμου Κερύνειας (Παγκύπριος Έκθεσις Ανθέων Κερύνειας), Λευκωσία.
Ερευνητής / Καταχωρητής
Ελένη Χρίστου, Σάββας Πολυβίου, Αργυρώ Ξενοφώντος
Photographs
Attachments
More
Subject
Body
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΔΕΣΜΗ 2008 χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ε.Ε.
Πνευματικά Δικαιώματα
© 2010 - Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής
GNOMON Pliroforiki (Cyprus) Ltd