Ελληνικά (Ελλάδα) English (United States) Türkçe (Türkiye)


Καταγράψτε εδώ τη δική σας Συνταγή / Πληροφορία


ForumFORUM Χώρος Συζήτησης











Newsletter
*

Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
Κούρρη Π. και Λαζάρου Σ. (επιμ.) (2007), Παραδοσιακές συνταγές του χωριού Κυπερούντα (αδημοσίευτα στοιχεία).


  • Σχετική Βιβλιογραφία


Σχετική Βιβλιογραφία

Φωτογραφίες


Συνημμένα




Περισσότερα


Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές
αβκά ξιδάτα,τα
Τα αβγά ξιδάτα σερβίρονται συνήθως ως ορεκτικό. 
αβκά στον φούρνο,τα
Εύκολος και υγιεινός τρόπος μαγειρέματος των αβγών. Μετά το αλάτισμα, ακολουθεί το ψήσιμο στον φούρνο.
αβκά τηανητά με χαλλούμιν,τα
Είδος ομελέτας με τυρί. Κατά προτίμηση τρώγεται με λεμόνι, για καλύτερη γεύση.
αμπελοπούλ(λ)ια ξιδάτα,τα
Αγαπημένο έδεσμα του παρελθόντος. Σερβίρονταν συνήθως ξιδάτα ή βραστά.** Τα αμπελοπούλια είναι αυστηρά προστατευόμενο είδος άγριων πτηνών στην Κύπρο.Η θανάτωση/το κυνήγι και η κατοχή/κατανάλωσή τους απαγορεύονται.
αφέλια,τα
Τα αφέλια αποτελούν χαρακτηριστικό κυπριακό έδεσμα χοιρινού κρέατος. Σερβίρονται συχνά με πατάτες αντιναχτές ή πιλάφι πλιγούρι με γιαούρτι.
βαζάνια γιαχνίν,τα
"Βάζουμε το λάδι να ζεσταθεί και ρίχνουμε λίγα-λίγα τα βαζάνια [βαζάνιν,το = η μελιτζάνα] μέχρι να ροδοκοκκινίσουν [...] Τα βάζουμε σε καθαρή κατσαρόλα, τους ρίχνουμε τον ντοματοχυμό, το σκόρδο, την κανέλα και το πιπέρι και αφήνουμε μέχρι να καταστηθούν [καταστήννω = βράζω κάτι μέχρι να απορροφηθεί ή εξατμιστεί το νερό του]" (Προφ. μαρτυρία: Σωτηρούλα Κυριάκου, 56 ετών, Δύμες - Λεμεσός, στις Κουρρή και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).
βαζάνια με πατάτες,τα
Μετά το τηγάνισμά τους, οι μελιτζάνες και οι πατάτες ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας (γιαχνί).
γαλοπούλα βραστή με χοιρομέρι,η
"Όταν βράσει η γαλοπούλα, βάζουμε τη γέμιση μέσα και τη ράβουμε. Τη βάζουμε στον φούρνο να ψηθεί διαφοροποιώντας τον χρόνο, ανάλογα με το πόσο σκληρή ή μαλακή θέλουμε να γίνει" (Προφ. μαρτυρία: Χαράλαμπος Ρωσσίδη Χατζηχαραλάμπους, 77 ετών, Κυπερούντα - Λεμεσός, στις Κουρρή και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).
Γλυκό αχλάδι
"Ξεφλουδίζουμε τα αχλάδια χωρίς να κόψουμε το κοτσανάκι τους. Βάζουμε το τηγάνι στη φωτιά, προσθέτουμε τα αχλάδια στο σιρόπι και τα γυρίζουμε δύο φορές." (Ελευθερία Βαλανίδου, Αγρίδια)
Γλυκό καρυδάκι
"...βάζουμε σε κάθε καρυδάκι μια κούννα καβουρδισμένη. Ετοιμάζουμε το σιρόπι και βάζουμε μέσα τα καρυδάκια να κοχλάσουν. Κοχλάζουμε τα καρυδάκια και τις τρεις επόμενες μέρες μέχρι να δέσει το σιρόπι."(Κυπερούντα, Κούρρη και Λαζάρου 2007)
Γλυκό κολοκούι
Το γλυκό αυτό έχει συνήθως το χαρακτηριστικό σχήμα σούστας (ελατηρίου), που δημιουργείται με τη χρήση ειδικού εργαλείου κατά το κόψιμο του κολοκυθιού.
Γλυκό κυδώνι
"Καθαρίζεις τα κυδώνια με το μαχαίρι. Καθαρίζεις τη φλούδα και τα κουκούτσια για να μεν μείνει σκληρό τζιαι να μεν τρώεται. Σε μια λεκάνη βάλλεις νερό και λεμόνι και τα βάζεις μέσα για να μην μαυροκοκκινήσουν, να μείνουν άσπρα." (Πέπα Φρίξου, Πάχνα Λεμεσού)
Γλυκό μήλο
Ιδιαίτερα γνωστή για την παραγωγή γλυκών του κουταλιού και άλλων προϊόντων από μήλα είναι η Κυπερούντα. Η συνταγή για το γλυκό μήλου από το χωριό αυτό προαπαιτεί μήλα όχι πολύ μικρά, και αν είναι δυνατόν του ίδιου μεγέθους.
Γλυκό παττίχα
Εποχικής παρασκευής γλυκό του κουταλιού. Παρασκευάζεται το καλοκαίρι από τη φλούδα ενός ιδιαίτερα αγαπημένου, δροσιστικού φρούτου της εποχής.
Γλυκό περγαμόντ
"Τυλίγουμε τα κομμάτια της φλούδας σε ρολό και τα δένουμε με κλωστή ή τα στερεώνουμε με οδοντογλυφίδες. Τα βάζουμε σε νερό για 3-4 μέρες και τα βράζουμε μια φορά τη μέρα αλλάζοντάς τους το νερό." (Αγνή Ελευθέριου, Κυπερούντα)
Γλυκό σύκο
"Πιάνεις τα σύκα, τα τρυπάς και βάλλεις μέσα την κούvνα. Μεσ' στη λεμονάδα προσθέτεις τρία σακούλια ζάχαρη και βάζεις την κατσαρόλα στη φωτιά. Την αφήνεις να καταστηθεί για δύο ώρες και είναι έτοιμο." (Πέπα Φρίξου, Πάχνα Λεμεσού)Δείτε τη διαδικασία παρασκευής του γλυκού σε βίντεο.Μέρος Α, Μέρος Β, Μέρος Γ, Μέρος Δ.
Γλυκό τριαντάφυλλο
Παρασκευάζεται κυρίως στην περιοχή Αγρού-Κυπερούντας από μυρωδάτα, ανοιξιάτικα ροδοπέταλα του Απρίλη και του Μάη. Δείτε σε βίντεο την διαδικασία παρασκευής του γλυκού:Μέρος Α, Μέρος Β.
Γλυκό χρυσόμηλο
"..βάζουμε το χρυσόμηλο σε πλατιά κατσαρόλα και ρίχνουμε από πάνω το σιρόπι. Βράζουμε το γλυκό σε δυνατή φωτιά μέχρι να δέσει. Προσθέτουμε τη βανίλια και μια κουταλιά λεμόνι και τα αφήνουμε ακόμη ένα λεπτό." (Μελανθια Χαρίτου, Κυπερούντα)
δάχτυλα ή δάχτυλα κυριών,τα
Έχουν σχήμα λεπτό και μακρύ, όπως και τα δάχτυλα, γι' αυτό και ονομάζονται δάχτυλα κυριών. Επίσης, παλαιότερα σερβίρονταν στα σπίτια των κυριών.Δείτε εδώ την παρασκευή των δαχτύλων σε βίντεο.
ελιές μαύρες,οι
"... τις αλατίζουμε και τις αφήνουμε στη λεκάνη. Τις ανακατεύουμε μέχρι να λιώσει το αλάτι και είναι έτοιμες" (Προφ. μαρτυρία: Παναγιώτα Χαραλάμπους, 50 ετών, Κυπερούντα - Λεμεσός, στις Κουρρή και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).
ελιές ξιδάτες,οι
"Κλείνουμε το δοχείο και τις αφήνουμε 40 μέρες, αλλά τις ανακατεύουμε καθημερινά. Μετά από 40 ημέρες, αν οι ελιές έχουν πολύ νερό, το αδειάζουμε. Προσθέτουμε το ελαιόλαδο και το ξίδι" (Προφ. μαρτυρία: Ελένη Φιλίππου, 63 ετών, Κυπερούντα - Λεμεσός, στις Κουρρή και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).
ελιές πράσινες τσακκιστές,οι
"Σπάζουμε τις ελιές. Τις ρίχνουμε σε ένα δοχείο με νερό. Βάζουμε το νερό, το αλάτι, το λεμόνι και φτιάχνουμε ένα μείγμα. Βάζουμε τις ελιές σε μπουκάλες και γεμίζουμε με το μείγμα που ετοιμάσαμε" (Προφ. μαρτυρία: Γεωργία Νεοκλέους, 60 ετών, Κυπερούντα - Λεμεσός, στις Κουρρή και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).
Ελιόπιττες ή ελιωτές
Συχνά οι ελιόπιττες έχουν τη μορφή μικρής στρογγυλής πίτας και περιέχουν ολόκληρες ελιές. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να είναι ζυμωμένες με κομμάτια ελιών, κρεμμύδι και κόλιανδρο/δυόσμο, ή να είναι τυλιχτές πίτες με γέμιση από τα πιο πάνω συστατικά.
Έψημα
Παχύρευστο σιρόπι-μέλι με μαύρο χρώμα και γλυκόξινη γεύση. Παρασκευάζεται από το μούστο των σταφυλιών με παρατεταμένο βράσιμο, χωρίς προηγούμενη ζύμωση, μέχρι να γίνει σκούρο και σιροπιαστό.Χρησιμοποιείται ως αντικατάστατο της ζάχαρης σε πολλά παραδοσιακά γλυκά.
ζαλατίνα,η
Παραδοσιακά η ζαλατίνα στην Κύπρο φτιαχνόταν μετά τη σφαγή του καλοαναθρεμμένου χοίρου, του οποίου χρησιμοποιούσαν συνήθως την κεφαλή και τα πόδια. Το κρέας βραζόταν καλά και αρτυζόταν με αλάτι, πιπέρι, κομμάτια κόκκινης καυτερής πιπεριάς και δενδρολίβανο. Προσέθεταν επίσης ξίδι, χυμό από νεράντζια και λεμόνια.
Καουρμάς με κοτόπουλο
Παραλλαγή της συνταγής για καβουρμά, στην οποία χρησιμοποιείται κοτόπουλο αντί κόκκινου κρέατος.
Καππάρι κουτρούβι ξιδάτο
Το έδεσμα αυτό είναι δημοφιλές ορεκτικό ή συνοδευτικό άλλων πιάτων στο κυπριακό τραπέζι. 
Καραόλοι με λαδολέμονο
Πολύ απλή, εύκολη και γρήγορη συνταγή για το μαγείρεμα σαλιγκαριών. Το ελαιόλαδο και το λεμόνι συνοδεύουν άριστα και νοστιμεύουν τα βρασμένα σε νερό σαλιγκάρια. 
Κεφτέδες με στρουθκιά
"Μέσα στις πατάτες βάζουμε τα στρουθκιά, το αλάτι, το πιπέρι, την κανέλα, το αλεύρι, την καπήρα και τα ζυμώνουμε. Μετά τα πλάθουμε ένα ένα και τα τηγανίζουμε." (Μαρία Παπαχριστοδούλου, Κυπερούντα)
κκιοφτέρκα,τα
"Τα κκιοφτέρια παρασκευάζονται ακριβώς όπως ο ππαλουζές [ππαλουζές,ο = χυλός μουσταλευριάς (από άσπρο σταφύλι)]. Όταν ο ππαλουζές στεγνώσει στα πιάτα ή στα σινούδκια [σινού(δ)ιν,το = μικρό ταψί], τον κόβουμε σε μικρά τετράγωνα ή στενόμακρα κομμάτια τα οποία τοποθετούμε σε σκιερό, δροσερό μέρος για να στεγνώσουν" (Προφ. μαρτυρία: Αντρούλλα Χρίστου, Αγρίδια - Λεμεσός).
Κλέφτικον αρνίσιο
"Παίρνουμε έτοιμα κομμάτια κρέατος κομμένα σε μερίδες, τα βάζουμε σε ένα ταψί, τα αλατίζουμε, τα ραντίζουμε με το κονιάκ και βάζουμε τα φύλλα της δάφνης." (Σωτήρα Ελευθερίου, Κυπερούντα)
Κόλλυφα
"... όταν στεγνώσει το σιτάρι το βάζουμε μαζί με όλα τα υπόλοιπα άλλα υλικά στο πανέρι (κούννες, ρόδια, σταφίδες, σουσάμι και γλυκάνισο), τα ανακατεύουμε καλά και είναι έτοιμα για την εκκλησία." (Αντρέας Ιωάννου, Παναγιώτα Ιωάννου, Κυπερούντα)
Κολοκάσι γιαχνί με χοιρινό
"Βάζουμε το κολοκάσι σε μια λεκάνη και σφίγγουμε το μισό λεμόνι πάνω. Κόβουμε το κρέας σε μικρά κομμάτια, [...] και το βάζουμε στην κατσαρόλα μέχρι να ροδοκοκκινίσει. Μετά προσθέτουμε το κρεμμύδι, το σέλινο και την ντομάτα και το αφήνουμε μέχρι να ψηθεί."(Άντρη Δημητρίου, Κυπερούντα)
Κολοκάσι καουρμάς
".. αφήνουμε (το κολοκάσι) να βράσει, καθαρίζουμε τις πατάτες και τις βάζουμε στην κατσαρόλα. Προσθέτουμε το χυμό της ντομάτας, το σέλινο, το αλάτι και το πιπέρι και το αφήνουμε μέχρι να ψηθεί." (Άντρη Δημητρίου, Κυπερούντα)
Κολοκούθκια με κυδώνι
"Κόβουμε τα κολοκυθάκια σε μικρά κομμάτια και τα βάζουμε στην κατσαρόλα. Χύνουμε το ντοματοχυμό, το νερό, το αλάτι και κόβουμε τα κυδώνια κύβους μέσα στην κατσαρόλα." (Γεωργία Νεοκλέους και Ραφαέλλα Παπαοδυσσέως, Κυπερούντα)
κολοκωτές,οι
Συνήθως, η παρασκευή κολοκοτών συνδεόταν και συνδέεται ακόμη με τις περιόδους νηστείας των Χριστουγέννων και του Πάσχα, αφού αποτελούν ένα νόστιμο, νηστίσιμο έδεσμα. Δείτε εδώ σε βίντεο την εκτέλεση της συνταγής για τις κολοκοτές. 
Κομπόστο κκεράζι
"Βάζουμε σε μικρά μπουκαλάκια το κομπόστο κεράσι μαζί με το σιρόπι και τα κλείνουμε καλά. Βάζουμε τα μπουκάλια πάλι στην κατσαρόλα με το νερό και τα αφήνουμε για 15 λεπτά να βράσουν." (Κυπερούντα)
Κομπόστο μήλο
"Φτιάχνουμε το σιρόπι με 1 ποτήρι ζάχαρη και 2 ποτήρια νερό. Το ρίχνουμε στις μπουκάλες. Κλείνουμε τις μπουκάλες αεροστεγώς και τις βάζουμε σε βραστήρα να κοχλάσουν για 10 λεπτά." (Ελένη Σάββα, Κυπερούντα)
Κομπόστο ροδάκινο
Το κομπόστο ροδάκινο παρασκευάζεται με τον ίδιο τρόπο, όπως και το κομπόστο μήλου και κερασιού.
Κομπόστο χρυσόμηλο
"Πλένουμε τα χρυσόμηλα και αφαιρούμε τα κουκούτσια. Ετοιμάζουμε τη λεμονάδα (1 κουτάλι λεμόνι και 1 ποτήρι νερό). Βάζουμε μέσα τα χρυσόμηλα για να μη μαυρίσουν, μέχρι να τελειώσει το γλυκό." (Κυπερούντα)
Κότα βραστή
Πολύ απλή, εύκολη και υγιεινή συνταγή για κοτόπουλο. Βράζεται σε νερό και στη συνέχεια σερβίρεται με λεμόνι.
Κοτόπουλο κρασάτο
"Το βάζουμε στο φούρνο μέχρι να κοκκινίσει. Όταν κοκκινίσει, βάζουμε κρασί και το αφήνουμε να ψηθεί καλά." (Χαράλαμπος Ρωσσίδη Χατζηχαραλάμπους, Κυπερούντα)
Κοτόπουλο με φασολάκι
Πιάτο γιαχνί. Τα λαχανικά και το κρέας ψήνονται μαζί σε σάλτσα ντομάτας.
Κοτόπουλο στο φούρνο
Φαγητό που συνηθίζεται στο κυριακάτικο τραπέζι.
Κοτόπουλο τηγανητό
"Βάζουμε λάδι στο τηγάνι να κάψει και τηγανίζουμε τα κομμάτια μέχρι να ροδοκοκκινίσουν και από τις δύο πλευρές." (Κυπερούντα)
Κουνέλι ψητό
Το κουνέλι μαρινάρεται πρώτα σε σάλτσα από κρασί, ξίδι και μυρωδικά, και στη συνέχεια ψήνεται στο φούρνο.
Κουπέπια με τους ανθούς
Στη συνταγή αυτή το ίδιο μείγμα από κιμά και ρύζι, που χρησιμοποιείται για την παρασκευή των κουπεπιών, τοποθετείται σε ανθούς κολοκυθιάς. Τα κουπέπια με τους ανθούς αποτελούν αγαπημένη εκδοχή κυπριακών γεμιστών.
Κουπέπια νηστίσιμα
Για την παρασκευή της νηστίσιμης γέμισης, μαζί με το ρύζι χρησιμοποιούνται διάφορα λαχανικά όπως καρότα, κολοκυθάκια, ντομάτες και κρεμμύδια, ή ακόμη και μανιταράκια.
Κουτσιά ξερά με σκόρδο
Τηγανίζουμε το σκόρδο με ελαιόλαδο. Αφού ψηθούν καλά τα κουκιά, προσθέτουμε τον τηγανισμένο σκόρδο. (Ουρανία Χριστοδούλου, Κυπερούντα)
Κρασί
"Αφήνουμε το κρασί στο βαρέλι για σαράντα μέρες και το ξαναπερνούμε από το σουρωτήρι σε ξύλινο βαρέλι ή πιθάρι. Θα μείνει εκεί για τρεις ακόμα περίπου μήνες, οπότε είναι έτοιμο για κατανάλωση. Για καλύτερη ποιότητα κρασιού, ο χώρος που φυλάγεται πρέπει να είναι υγρός και σκοτεινός.(Δημήτρης Παπανεοφύτου, Λάσα Πάφου)
Κρεμμύδια γεμιστά
Για την παρασκευή των γεμιστών κρεμμυδιών, είτε χρησιμοποιείται η ίδια γέμιση με βάση τον κιμά και το ρύζι, όπως και στα κουπέπια, ή παραλείπεται το ρύζι.
Κριθαράκι με κιμά
Το κριθαράκι οφείλει την ονομασία του στο σχήμα του, που μοιάζει με καρπό κριθαριού. Συνήθως συνδυάζεται με κιμά, και σερβίρεται με τριμμένο χαλλούμι.
Λαγός ξιδάτος
Το κρέας του λαγού βράζεται, και στη συνέχεια τοποθετείται σε ξίδι για να διατηρηθεί.
Λαγός ξιθκιά
"Τηγανίζουμε το λαγό σε σιγανή φωτιά. Μετά καθαρίζουμε και τηγανίζουμε τα κρεμμύδια. Προσθέτουμε στο λαγό το κρασί, αλάτι, πιπέρι και τη δάφνη. Το αφήνουμε για λίγο μέχρι να τραβήσει το κρασί." (Φρόσω Κάσινου, Δύμες)
λοκμάδες,οι
"Κόβουμε τους λουκουμάδες με ένα μικρό κουταλάκι και τους ρίχνουμε στο καυτό λάδι. Αφού ροδοκοκκινίσουν, τους βάζουμε να στραγγίσουν σε ένα τρυπητό και τους ρίχνουμε στο κρύο σιρόπι"  (Προφ. μαρτυρία: Γεωργία Νεοκλέους, Κυπερούντα - Λεμεσός, στις Κουρρή και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).
Λουβάνα σούπα
" ... προσθέτουμε το σέλινο ψιλοκομμένο, μαζί με το ρύζι και το αλάτι. Αμέσως μετά ψιλοκόβουμε το κρεμμύδι και το τηγανίζουμε σε μπόλικο ελαιόλαδο. Όταν είναι έτοιμο το βάζουμε στη σούπα." (Φρόσω Κάσινου, Δύμες)
Λουβί με γλίντους
"Τοποθετούμε σε μια κατσαρόλα το λουβί, τους γλίντους, το λάδι και το αλάτι. Τα αφήνουμε να ψηθούν. Τα σερβίρουμε προσθέτοντας λίγο ξίδι ή λεμόνι." (Χαρίτος Χαρίτου, Κυπερουντα)
Λουβκιά με λαψάνες
Πολύ απλή συνταγή, που βασίζεται στο βράσιμο των υλικών σε νερό. Αφού ψηθούν, τα λουβκιά με λαψάνες σερβίρονται με ελαιόλαδο και λεμόνι.
Μανιτάρια άγρια, βραστά
Για τη συνταγή αυτή χρησιμοποιούνται μανιτάρια του βουνού, κόκκινα ή άσπρα. Τα βραστά μανιτάρια σερβίρονται με ελαιόλαδο, ξίδι και αλάτι.
Μανιτάρια ξιδάτα
Τα μανιτάρια, όπως και διάφορα άλλα χόρτα και λαχανικά, διατηρούνται σε ξίδι και σερβίρονται στο κυπριακό τραπέζι ως ορεκτικά ή συνοδευτικά άλλων πιάτων.
Μανιτάρια οφτά
Τα οφτά μανιτάρια σερβίρονται με ελαιόλαδο και λίγη ρίγανη.
Μανιτάρια του βουνού κόκκινα, με κρεμμύδι
"Βάζουμε το λάδι να βράσει και τηγανίζουμε λίγα-λίγα τα μανιτάρια. Προσθέτουμε το κρεμμύδι ψιλοκομμένο να τηγανιστεί ελαφρά και τέλος το αλάτι, την κανέλα και το πιπέρι." (Κυπερούντα)
Μαρμελάδα κυδώνι
Βάζουμε τις φλούδες μέσα σε μια κατσαρόλα, τις σκεπάζουμε με νερό και τις βάζουμε στη φωτιά να ψηθούν. Όταν κατεβάσουν τον χυμό τους, τις περνούμε από το σουρωτήρι. Ανάλογα με το χυμό βάζουμε ίση ποσότητα ζάχαρης." (Σωτήρα Ελευθερίου, Κυπερούντα)
Μαρμελάδα μαραπέλλα
"Για κάθε ποτήρι πολτού βάζουμε 1 ποτήρι ζάχαρη. Το βάζουμε σε σιγανή φωτιά και ανακατεύουμε καλά συνεχώς μέχρι η μαρμελάδα να αρχίζει να πήζει." (Σωτήρα Κυριάκου, Κυπερούντα)
Μαρμελάδα μόσφιλο
"Παίρνουμε τα μόσφιλα, τα πλένουμε και τα βάζουμε σε βαθουλή κατσαρόλα με μπόλικο νερό να κοχλάσουν και να μαλακώσουν. Μετά τα στραγγίζουμε και παίρνουμε μόνο το ζουμί..." (Σωτήρα Κυριάκου, Κυπερούντα)
Μαρμελάδα ροδάκινο
"Παίρνουμε τα ροδάκινα (ή και γιαρμάδες), τα πλένουμε και τα ξεφλουδίζουμε. Τα κόβουμε σε φέτες και τα βάζουμε σε μια κατσαρόλα με μισό ποτήρι νερό. Αφού βράσουν για δέκα λεπτά, προσθέτουμε και τη ζάχαρη. (Σωτήρα Κυριάκου, Κυπερούντα)
Μαρμελάδα σύκο
"Πλένουμε, καθαρίζουμε τα σύκα και τα βάζουμε σε βαθιά κατσαρόλα με τη ζάχαρη. Πιέζουμε με την παλάμη να γίνουν μια μάζα. " (Σωτήρα Κυριάκου, Κυπερούντα) 
Μαρμελάδα χρυσόμηλο
"Πλένουμε και καθαρίζουμε τα χρυσόμηλα από τα κουκούτσια και τα βάζουμε σε κατσαρόλα με νερό να ψηθούν. Όταν μαλακώσουν πολύ τα βάζουμε στο μίξερ να γίνουν πολτός." (Σωτήρα Ελευθερίου, Κυπερούντα)
Μηλόπιττα
Γλυκιά πίτα με γέμιση από μήλα, κανέλα, ζάχαρη και ροδόσταγμα.
Μολόσιες με αυγόξιδο
Αφού τσιγαριστούν ελαφρά, οι μολόσιες ψήνονται σε μείγμα από κτυπημένα αυγά και λίγο ξίδι.
Μολόσιες με ρύζι
"Τηγανίζουμε ελαφρά το κρεμμύδι στο λάδι. Ρίχνουμε το νερό, τις μολόχες, το αλάτι και την σάρζα." (Μέλανη Μιχαηλίδη, Ασγάτα, Λεμεσός)
Μούγκρα
Ένα ανέντακτο και εξεζητημένο τουρσί. "Λιώνουμε το προζύμι μας με νερό κρύο να γίνει σαν πολτός και αφού κρυώσει το κουνουπίδι το βάζουμε σε μπουκάλα και το περιχύνουμε με τον πολτό του προζυμιού να σκεπαστεί καλά." (Κυπερούντα)
Μουστάρι
Το μουστάρι χρησιμοποιείται για την παρακευή παραδοσιακών γλυκών εδεσμάτων, όπως ο ππαλουζές, ο σιουσιούκκος, ο πολτός και τα κκιοφτέρκα. "Πιο παλιά το μουστάρι το βάλλαμε στα πιθάρια τζιαι στις κούμνες για καμιά δεκαρκά ημέρες." (Αντρούλλα Χρίστου, Αγρίλια Λεμεσού)
Μπιζέλι με αγκινάρες
Φαγητό γιαχνί. Τα μπιζέλια και οι αγκινάρες τηγανίζονται, και στη συνέχεια ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας.
Ντομάτες με τ' αυγά ή πομηλοροτηανιά
"Πλένουμε τις ντομάτες και τις τρίβουμε. Αφαιρούμε τη φλούδα και ρίχνουμε το ζουμί στο τηγάνι." (Κυπερούντα)
Ντομάτες παστές
"Κόβουμε τις ντομάτες σε φέτες, τις πασπαλίζουμε με αλάτι και τις απλώνουμε στον ήλιο να ξεράνουν." (Δέσποινα Κυριάκου, Κυπερούντα)
Ξεροτήανα
"Όταν ροδοκοκκινίσουν τα βγάζουμε με τρυπητή κουτάλα, για να στραγγίσει το λάδι. Τα βάζουμε σε πιατέλα και τους βάζουμε τη ζάχαρη. Μια άλλη προτίμηση είναι να τα βουτήξουμε μέσα στο μέλι ή στο έψημα." (Σωτηρούλα Κυριάκου, Κυπερούντα)
Όσπρια (φασολάκι παστό) με κυδώνια
"Βάζουμε στη φωτιά τα φασολάκια με νερό να βράσουν και προς το τέλος βάζουμε και τα κυδώνια." (Παναγιώτα Ιωάννου, Κυπερούντα)
Πάγκαλλοι γιαχνί
"Βάζουμε σε κατσαρόλα λίγο ελαιόλαδο να κάψει, ρίχνουμε το κρεμμύδι και το σωτάρουμε. Προσθέτουμε τους πάγκαλλους με τις ψιλοκομμένες ντομάτες και σιγοψήνουμε..." (Δέσποινα Κυριάκου, Κυπερούντα)
Παΐδια του χοίρου
"Βάζουμε σε κατσαρόλα και τηγανίζουμε τα παΐδια μέχρι να κοκκινίσουν. Ρίχνουμε σε μια άλλη κατσαρόλα το ντοματοχυμό, το πιπέρι, το αλάτι, το κρέας και τις πατάτες και τα αφήνουμε να καταστηθούν καλά." (Ουρανία Χριστόδουλου, Κυπερούντα)
Παντζάρια (γιαχνί) με χοιρινό
Το πιάτο έχει το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα του παντζαριού, με το οποίο βάφονται και όλα τα υπόλοιπα υλικά. Συνήθιζαν να το μαγειρεύουν με κρεμμύδι και σέλινο στους γάμους στην περιοχή της Πιτσιλιάς.
Πατάτες αντιναχτές
Οι αντιναχτές πατάτες σερβίρονται κυρίως ως συνοδευτικό για κρέας. Πολύ συχνός είναι ο συνδυασμός τους με τα αφέλια, κρασάτα κομματάκια χοιρινού. Δείτε εδώ την εκτέλεση της συνταγής για τις πατάτες αντιναχτές, βήμα με βήμα.
Πατάτες γιαχνί με κολοκυθάκια και μάραθο
"Ρίχνουμε το κρεμμύδι, το σέλινο και το μάραθο να τηγανιστούν ελαφρά. Διαλύουμε τη σάλτσα με ένα ποτήρι νερό και τη ρίχνουμε επάνω από τις πατάτες." (Κυπερούντα)
Πατάτες με αγκινάρες
Οι πατάτες και οι αγκινάρες ψήνονται μαζί με κρεμμύδια στο φούρνο. Προστίθενται ελαιόλαδο και λεμόνι.
Πατάτες στα κάρβουνα
Απλή μέθοδος παρασκευής πατατών. Τυλίγονται σε ασημόχαρτο και ψήνονται μέχρι να μαλακώσουν.
Πέρδικες γεμιστές
"Τρίβουμε το χαλούμι και ανακατεύουμε με τα αυγά. Γεμίζουμε τις πέρδικες με το μείγμα και ράβουμε την κοιλιά." (Ιφιγένεια Ελευθερίου, Κυπερούντα)
Πιπέρια ξιδάτα
"Πλένουμε τα πιπέρια και τα βάζουμε σε ένα μπουκάλι. Σ’ ένα δοχείο βάζουμε 2/3 ξίδι, 1/3 νερό και αλάτι αναλόγως των πιπεριών που έχουμε." (Κυπερούντα)
πορτός,ο
"Βάζουμε το μουστάρι στη φωτιά μαζί με το σιτάρι και το αφήνουμε σε σιγανή φωτιά να καταστηθεί [καταστήννω = βράζω κάτι μέχρι να απορροφηθεί ή να εξατμιστεί το νερό του]" (Προφ. μαρτυρία: Μαρίνα Κοιλιάρη, Κυπερούντα - Λεμεσός, στις Κουρρή και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).
Πούλλες ή πούλλες αντιναχτές
Το κολοκάσι τηγανίζεται, και στη συνέχεια σβήνεται με χυμό λεμονιού και αρωματίζεται με ξηρό κόλιανδρο.
Ππαλουζές
"Όταν γύρουμε λίγο ππαλουζέ σε ένα πιάτο και δούμε ότι δεν απλώνει σημαίνει ότι είναι έτοιμος. Τον βάλλουμε σε πιάτα βαθουλά η σε σινούθκια και του σπάζουμε λίγες κούννες του αμυγδάλου ή καρυδιού που πάνω για διακόσμηση." (Αντρούλλα Χρίστου, Αγρίλια Λεμεσού)
Ρεβίθια με σπανάxι
Φαγητό γιαχνί. Τα ρεβίθια και το σπανάχι ψήνονται μαζί με κρεμμύδι σε χυμό ντομάτας, ενώ στη συνταγή μπορεί να προστεθούν επίσης καρότα ή και πατάτες.
Ρεβιθοκεφτέδες (φελάφελ)
Νηστίσιμοι κεφτέδες με άρωμα Ανατολής. Σερβίρονται με ταχίνι και μαϊντανό ή πράσινη σαλάτα.
ρέσιν,το
Παραδοσιακό έδεσμα σαν πιλάφι, από σιτάρι ψημένο σε ζωμό κρέατος. Το ρέσι συνδέεται άμεσα με τον κυπριακό γάμο, αφού προσφερόταν στους προσκεκλημένους κατά το εορταστικό τραπέζι που ακολουθούσε την τέλεση του γάμου.
Ρίφι με κουνουπίδι
"Αλευρώνουμε το κουνουπίδι και το τηγανίζουμε. Βάζουμε το ρίφι στην κατσαρόλα και από πάνω το κουνουπίδι." (Μαρίνα Κοιλιάρη, Κυπερούντα)
Σαλάτα με παγκαλλούθκια
"... τα βάζουμε σε βραστό νερό και τα ψήνουμε για 5 λεπτά. Τα βγάζουμε από την κατσαρόλα, τα στεγνώνουμε και μετά τα σερβίρουμε με λάδι και λεμόνι." (Αιμιλία Κουππή, Κυπερούντα)
Σπανάχι με τ' αυγά
"Σε μια λεκάνη σπάζουμε τα αυγά και τα χτυπάμε αρκετά καλά. Όταν το σπανάχι έχει απορροφήσει όλο το νερό του, το αλατίζουμε και προσθέτουμε τα αυγά." (Γιώτα Κυριακίδου, Κυπερούντα)
Σταφιδόψωμο
Συνταγή για μια πιο γλυκιά παραλλαγή του κανονικού ψωμιού. "Ζυμώνουμε μέχρι να γίνει το ζυμάρι μας. Έπειτα βάζουμε μέσα τις σταφίδες." (Αθηνά Καμιντζή, Κυπερούντα)
Σταφίθκια
"Βράζουμε το νερό, ρίχνουμε τη σόδα μέσα και λίγο λάδι για να γυαλίσει η σταφίδα. Όταν βράσει το νερό, ρίχνουμε τη σταφίδα μέσα..." (Μαρίνα Κοιλιάρη, Κυπερούντα)
Στρουθκιά με αυγά
"Βάζουμε λάδι σε ένα τηγάνι να βράσει και ρίχνουμε τα στρουθκιά μέσα. Τα αφήνουμε να ψηθούν και υστέρα προσθέτουμε τα αυγά..." (Κυπερούντα)
Συκόπιττα
Μικρή πίτα, φτιαγμένη με μείγμα από πολτό σύκου, αμύγδαλα, γλυκάνισο και ροδόσταγμα.
Συκώτι τηγανητό
Πολύ απλό πιάτο με συκώτι. Τηγανίζεται και αρωματίζεται με κανέλα, πιπέρι και λίγο ξίδι ή λεμόνι.
τιτσιρ(ιδ)όπιττες,οι
Πρόκειται για πίτες με τιτσιρίδες, τηγανητά, δηλαδή, κομμάτια χοιρινού λίπους.
τιτσιρί(δ)ες,οι
"Κόβουμε το λίπος του χοίρου σε μικρά κομμάτια. Τα τηγανίζουμε μέχρι να σουρώσουν καλά" (Προφ. μαρτυρία: Παναγιώτα Μικκελή, 41 ετών, Κυπερουντα - Λεμεσός, στις Κουρρή και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).
Τιτσιρί(δ)ες σουβλάκια
"Τηγανίζουμε τις τιτσιρίδες και μετά βάζουμε μαϊντανό και λεμόνι. Τις βάζουμε πάνω στα ξυλάκια και τις τρώμε σαν σουβλάκι. (Ιφιγένεια Ελευθερίου, Κυπερούντα)
Τραχανάς σούπα
Προς το τέλος του ψησίματος συνήθως προστίθενται κομματάκια χαλούμι.
Τριμιθθόπιττες
Οι λεπτές αυτές πίτες είναι τραγανές σαν παξιμάδια. Εκτός από τα τρεμίθια, μπορεί να περιέχουν και σταφιδάκια.
Τριμιθιές ξιδάτες
"... τις βράζουμε και τις αφήνουμε να κρυώσουν. Τις βάζουμε σε μία μπουκάλα με ξίδι, νερό και αλάτι." (Παναγιώτα Μικκελή, Κυπερούντα)
Τριμιθιές τηγανητές με αυγά
Οι βλαστοί τριμιθιάς βράζονται και τρώγονται σαν χόρτα. Μαζί με τα αυγά σχηματίζουν μια ωραία και πρωτότυπη κυπριακή ομελέτα.
Τσαμαρέλλα
Παλαιότερα έβαζαν την τσαμαρέλλα σε «αρμαρόλες», ντουλαπάκια καμωμένα με ξύλινο σκελετό και δικτυωτό σύρμα που επέτρεπαν στα τρόφιμα μέσα να αερίζονται και τα προστάτευαν από τα διάφορα έντομα.
Τταβάς με κουνέλι
Ιδιότυπη παραλλαγή τταβά στην κατσαρόλα, από την Κυπερούντα. Το κουνέλι τηγανίζεται μαζί με κρεμμύδι, και στη συνέχεια το φαγητό σβήνεται με κρασί.
Τυλιxτά με αναρή
"... βάζουμε στην άκρη του φύλλου ένα κουτάλι γέμιση περίπου. Τυλίγουμε σε ρολό αφού διπλώσουμε τις άκρες για να μη βγαίνει η γέμιση έξω..." (Σωτήρα Ελευθερίου, Κυπερούντα)
Τυλιχτά με κούννες
Την αμυγδαλόψιχα της γέμισης αρωματίζουν μπόλικη κανέλα και λίγο ροδόσταγμα.
Φακές σούπα
Πολύ απλή συνταγή για σούπα οσπρίων. Στις φακές προστίθενται ρύζι και κρεμμύδι.
Φακές σούπα ξιδάτη
Οι φακές βράζονται σε νερό μαζί με ρύζι ή διάφορα χόρτα και λαχανικά. Προς το τέλος του ψησίματος, στη σούπα προστίθενται ελαιόλαδο και ξίδι.
Φασολάκι ξιδάτο
"Καθαρίζουμε και πλένουμε το φασολάκι. Το κόβουμε στην μέση και το βάζουμε στο ξίδι." (Κυπερούντα)
Φασόλια με γλίντους
"Τοποθετούμε σε μια κατσαρόλα τα φασόλια και τους γλιντούς. Προσθέτουμε νερό, λάδι και αλάτι. Τα αφήνουμε να ψηθούν." (Χαρίτος Χαρίτου, Κυπερούντα)
Φασόλια με κιμά
Γευσάτο φαγητό, που μπορεί να ψηθεί τόσο στην κατσαρόλα όσο και στο φούρνο. Ο κιμάς και τα φασόλια μαγειρεύονται σε πλούσια σάλτσα ντομάτας.
Φασόλια με κολοκύθι
Το γλυκό κολοκύθι δένει ωραία με τα βραστά φασόλια. Συνήθης στην κυπριακή κουζίνα είναι και ο συνδυασμός κολοκυθιού με φασόλια μαυρομάτικα (λουβιά).
φιδές στο σ̆έριν (σέριν),το
"Παίρνουμε λίγο-λίγο ζυμάρι και το πλάθουμε με το χέρι μας μέχρι να γίνει λεπτό. Το κόβουμε σε μικρά κομματάκια" (Προφ. μαρτυρία: Αθηνά Καμίντζη, 45 ετών, Κυπερούντα - Λεμεσός, στις Κουρρή και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).
Χαλλουμωτή (κέικ χαλλουμιού)
Το κέικ χαλουμιού είναι μια νεότερη εκδοχή της χαλλουμωτής που δεν διαφέρει πολύ από τα γνωστά κέικ τυρόπιτα, αλλά αξιοποιεί τις ντόπιες κυπριακές γεύσεις. Το χαλλούμι προστίθεται σε ζύμη με αυγά, και η χαλλουμωτή ψήνεται σε φόρμα στο φούρνο.
Χαλουβάς (κατσαρόλλας)
Το έδεσμα αυτό είναι ίσως το πιο αγαπημένο και χαρακτηριστικό γλυκό της περιόδου των νηστειών.
Ψωμί κριθαρένιο
Σε περίπτωση που μια οικογένεια δεν είχε σιτάρι, έπαιρνε τους καρπούς του κριθαριού και παρασκεύαζε αλεύρι, το οποίο χρησιμοποιούσε για να φτιάξει ψωμιά.
Ψωμί με προζύμι
Για την ετοιμασία του προζυμιού χρησιμοποιείται ο Αγιασμός του Τιμίου Σταυρού που γίνεται στις 14 Σεπτεμβρίου. Με το Αγίασμα αυτό και λίγο αλεύρι φτιάχνεται μέρος του προζυμιού, το οποίο είναι έτοιμο εννιά μέρες μετά και διατηρείται ολόχρονα για την παρασκευή ψωμιών και άλλων ζυμωμάτων.
Ψωμί σιταρένιο
"...  σιγά σιγά παίρνουμε όλο το αλεύρι προσθέτοντας το νερό, όταν χρειάζεται, και το ζυμώνουμε καλά. Όταν το ζυμώσουμε, το σκεπάζουμε για λίγο να ξεκουραστεί." (Σωτήρα Κυριάκου, Κυπερούντα)
Σχετικό Περιεχόμενο - Τεχνικές παρασκευής τροφίμων
ζαλατίνα,η
Παραδοσιακά η ζαλατίνα στην Κύπρο φτιαχνόταν μετά τη σφαγή του καλοαναθρεμμένου χοίρου, του οποίου χρησιμοποιούσαν συνήθως την κεφαλή και τα πόδια. Το κρέας βραζόταν καλά και αρτυζόταν με αλάτι, πιπέρι, κομμάτια κόκκινης καυτερής πιπεριάς και δενδρολίβανο. Προσέθεταν επίσης ξίδι, χυμό από νεράντζια και λεμόνια.
Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα
ζαλατίνα,η
Παραδοσιακά η ζαλατίνα στην Κύπρο φτιαχνόταν μετά τη σφαγή του καλοαναθρεμμένου χοίρου, του οποίου χρησιμοποιούσαν συνήθως την κεφαλή και τα πόδια. Το κρέας βραζόταν καλά και αρτυζόταν με αλάτι, πιπέρι, κομμάτια κόκκινης καυτερής πιπεριάς και δενδρολίβανο. Προσέθεταν επίσης ξίδι, χυμό από νεράντζια και λεμόνια.


Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΔΕΣΜΗ 2008 χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ε.Ε.
Πνευματικά Δικαιώματα © 2010 - Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής