Sign In
Home
Project
Vision
Goals
Benefits
Target group
Integration
Deliverables
Future plans
Publications
Logo
Partners
Research team
Partners - Researchers
Other partners
Contribution
Main supporters
Supporters
Grants
News
Connections
Sitemap
Contact
Foods
Traditional recipes
Ratio - Lunches
Production areas
Production methods
Traditional utensils and tools
Bibliography
Food museums tour
Food ads
Education
Food industries history of Cyprus
Newsletter
newsletter
Κατάλογος ενημέρωσης
Updated list 30 09 14
Updated list 30 09 14b
DIAITOLOGOI
MASS MEDIA
LIST updated 22.1014
Συνέδριο Κυπρίων Γεύσεις
ΣΥΝΕΔΡΙΟ "ΚΥΠΡΙΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ"
23.10.14 xls
mme2test
Schools 25 10 14
TEST3
τεστ
TEST 10 1 17
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 11 10 17
SXOLEIA MESH & TEXNIKHS
em@il
*
Τεκμήρια
Title
Πασχαλινά έθιμα (μελέτη Ε. Ηγουμενίδου)
Description
Additional information & references
Description
Περιγραφή Σιτηρεσίου
Απόσπασμα από τη μελέτη της Ε. Ηγουμενίδου( βλ. Βιβλιογραφία στην επισυναπτόμενη μελέτη): Ετοιμάζονταν τα παραδοσιακά πασχαλινά εδέσματα, κυρίως ζυμώματα, τα περισσότερα από τα οποία γίνονται μέχρι σήμερα. Τη Μ. Πέμπτη ζύμωναν ψωμιά και κουλούρια με σησάμι, τα «σησαμωτά», ενώ σε ορισμένες περιοχές, κυρίως στην Πάφο, έφτιαχναν κουλούρια ζυμωμένα με ζάχαρη και γάλα, τα «γαλένα». Με το πρώτο ζυμάρι έφτιαχναν το πιο χαρακτηριστικό κουλούρι της πασχαλιάς, το «σταυροκούλουρο», κυκλικού σχήματος με σταυρό στη μέση. Τις 4 άκρες του σταυρού που εξείχαν στην περιφέρεια του κουλουριού, τις έκοβαν και τις άνοιγαν για να σχηματίσουν τα δάκτυλα του Χριστού. Το έκαναν παξιμάδι με το ψήσιμο και το κρεμούσαν στον τοίχο από την Ανάσταση μέχρι την Ανάληψη. Πίστευαν ότι έπρεπε να το φάνε τον Μάη για να μην τους δαγκώσει το γαϊδούρι (Michalopoulou – Charalambous 1998, 491). Εκτός από τα «σταυροκούλουρα» ή «κουλούρια του Μάη», σε σουσαμένια κουλούρια του Πάσχα δίνονταν σχήματα σχετικά με τα πάθη του Χριστού. Στα παρασκευάσματα του Πάσχα συγκαταλέγονται και οι «αυκωτές» κουλούρια με σουσάμι σε διάφορα σχήματα, συνήθως καλαθιού που περιείχε κόκκινο αυγό. Το κατ΄ εξοχήν, όμως, πασχαλινό κυπριακό έδεσμα είναι οι «φλαούνες» που φτιάχνονται το Μ. Σάββατο μέχρι σήμερα. Η λέξη θεωρείται ότι προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό παλάθη – flado > flaon > φλαούνα (η παλάθη ήταν παρασκεύασμα με ξηρά φρούτα, fruit cake: Hadjioannou 1979, 56-65). Από την παραμονή ετοιμάζεται η γέμιση, ο «φουκός», από τριμμένο ειδικό τυρί που γίνεται αυτή την εποχή του χρόνου, προζύμι, πολλά αυγά, σταφίδες και διάφορα μυρωδικά, όπως μέχλεπι, μαστίχα, δυόσμο, κανέλα. Για κάθε «φλαούνα», ορισμένη ποσότητα γέμισης τοποθετείται σε φύλλο ζύμης, ανοιγμένο σε μικρή πίτα, που διπλώνεται στα πλευρά σε τετράγωνο, τρίγωνο ή στρογγυλό σχήμα. Οι «φλαούνες» αλείφονται με αυγό και σουσάμι και ψήνονται στο φούρνο. Τρώγονται μετά την Ανάσταση το Μεγάλο Σάββατο. Σε χωριά της Πάφου, μαζί με τις «φλαούνες» και από την ίδια ζύμη γίνονται και οι «πασκιές», που πήραν το όνομά τους από το Πάσχα. Η γέμισή τους αποτελείται από μικρά κομμάτια τηγανισμένου κρέατος, αρνιού ή εριφιού, με κανέλα, πιπέρι και κρεμμύδια, ανακατεμένου με «φουκό» (γέμιση) των «φλαούνων» (Lambrou 1981, 140; Για όλα τα ζυμώματα του Πάσχα βλ. Kypri et Protopapa 2003, 123-139). Τη Μ. Πέμπτη η εκκλησία ντύνεται στα μαύρα, και το βράδυ γίνεται αναπαράσταση της Σταύρωσης. Ο ιερέας συνοδευόμενος από τους ψάλτες περιφέρει τον Εσταυρωμένο και τον τοποθετεί στο κέντρο του ναού. Οι εκκλησιαζόμενοι έβαζαν κάτω από το αναλόγιο φιάλες με νερό για να αγιαστεί την ώρα που ο παπάς διάβαζε τα 12 ευαγγέλια. Το νερό αυτό χρησίμευε για αγιασμό και για το προζύμι των πασχαλινών άρτων. Το προζύμι αυτό το χρησιμοποιούσαν για ζύμωμα όλο το χρόνο, και αν χρειαζόταν να δανειστεί από αυτό άλλη οικογένεια, δεν έπρεπε να το δει ούτε ξένος ούτε ο ήλιος. Τη Μ. Παρασκευή εις ανάμνησιν του όξους που έδωσαν στον Χριστό όταν είπε «διψώ» πάνω στον σταυρό, συνηθίζουν να μαγειρεύουν φακές με ξύδι (Papacharalambous 1965, 184; Roussounides 1997, 318; Michalopoulou – Charalambous 1998, 491). Την Κυριακή του Πάσχα έτρωγαν κρέας, ψητό αρνί, το οποίο θεωρούνταν απαραίτητο στο πασχαλινό τραπέζι. Ηταν έδεσμα σπάνιο τον υπόλοιπο χρόνο, προορισμένο μόνο για εξαιρετικές περιπτώσεις και μεγάλες γιορτές. Ο αμνός (αρνί) είναι χριστιανικό σύμβολο. Ο ίδιος ο Χριστός ονομάζεται «ο Αμνός του Θεού».
Διαφοροποίηση ανάλογα με το δημογραφικό προφίλ
Additional information & references
Χρονολογία
Συμπληρωματικά Στοιχεία
Επισυνάπτεται μελέτη της Ε. Ηγουμενίδου. Αναφέρεται στη Νηστεία, στα έθιμα της Μεγάλης Βδομάδας, στην Κυριακή του Πάσχα κ.α.
Βιβλιογραφικές αναφορές
Euphrosyne Rizopoulou-Egoumenidou, “Les rites de la Semaine Pascale en Chypre”, under publication in “Les rites de la Semaine Pascale: Mort et Resurrection”, Proceedings of the XXII Atelier EURETHNO, Calabre, Lamezia Terme 6-8 Septembre 2008, 10 pages. Για τις λοιπές βιβλιογραφικές αναφορές δες την επισυναπτόμενη μελέτη.
Ερευνητής / Καταχωρητής
Ελένη Χρίστου
Photographs
Attachments
One record found.
1
Title
Μελέτης της Ευφροσύνης Ριζοπούλου Ηγουμενίδου, “Les rites de la Semaine Pascale en Chypre”, under publication in “Les rites de la Semaine Pascale: Mort et Resurrection”, Proceedings of the XXII Atelier EURETHNO, Calabre, Lamezia Terme 6-8 Septembre 2008, 10 pages.
More
Subject
Body
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΔΕΣΜΗ 2008 χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ε.Ε.
Πνευματικά Δικαιώματα
© 2010 - Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής
GNOMON Pliroforiki (Cyprus) Ltd