Σύνδεση
Αρχική
Έργο
Όραμα
Στόχοι
Οφέλη
Σε ποιους απευθύνεται
Πρόοδος έργου
Παραδοτέα
Μελλοντικά σχέδια
Δημοσιεύσεις
Λογότυπο Έργου
Συνεργάτες
Ερευνητική ομάδα
Συνεργάτες - Ερευνητές
Άλλοι συνεργάτες
Πρόσκληση σε συνεισφορά
Κύριοι Υποστηρικτές
Υποστηρικτές
Κατηγορίες Επιχορηγήσεων
Νέα
Συνδέσεις
Χάρτης Πύλης
Επικοινωνία
Τρόφιμα
Παραδοσιακές Συνταγές
Σιτηρέσιο - Γεύματα
Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης
Τεχνικές Παραγωγής
Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία
Βιβλιογραφία
Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής
Διαφημίσεις Τροφίμων
Εκπαιδευτικές Εφαρμογές
Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων
Newsletter
λίστα
Κατάλογος ενημέρωσης
Updated list 30 09 14
Updated list 30 09 14b
DIAITOLOGOI
MASS MEDIA
LIST updated 22.1014
Συνέδριο Κυπρίων Γεύσεις
ΣΥΝΕΔΡΙΟ "ΚΥΠΡΙΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ"
23.10.14 xls
mme2test
Schools 25 10 14
TEST3
τεστ
TEST 10 1 17
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 11 10 17
SXOLEIA MESH & TEXNIKHS
em@il
*
Αναζήτηση Τεκμηρίων
Τίτλος
Παστελλάκι φιστικιού
Παραδοσιακό γλυκό από αγνά και θρεπτικά υλικά της κυπριακής κουζίνας. Το παστελλάκι ήταν ένα από τα χαρακτηριστικά εδέσματα που αγοράζονταν από τις υπαίθριες αγορές των πανηγυριών.
Ονομασία - Συνταγή
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Ονομασία - Συνταγή
Κυπριακή Ονομασία Εδέσματος
Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή
Παστέλι φιστικιού.
Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις
Υλικά Συνταγής
Εκδοχή Α΄ 2 φλιτζάνια σησάμι 2 φλιτζάνια φιστίκια 1 φλιτζάνι του καφέ ζάχαρη 2 κουταλιές της σούπας μέλι 2 κουταλιές της σούπας άσπρο ξίδι Εκδοχή Β΄ Ξηροί καρποί φιστικιού χωρίς φλούδα Σησάμι 1 κουταλιά μέλι 1 ποτήρι ζάχαρη άσπρη
Εκτέλεση Συνταγής
Εκδοχή Α΄ Καβουρδίζουμε ("κασσιανίζουμε") τα φιστίκια στον φούρνο, τα βάζουμε μετά στο μίξερ και τα κτυπούμε με το εξάρτημα για το κτύπημα των αυγών έτσι ώστε να φύγει η φλούδα τους. Για να φύγει εντελώς η φλούδα τους παίρνουμε ένα πιστολάκι για τα μαλλιά και τους φυσούμε αέρα (έξω από το σπίτι). Έχουμε ήδη καβουρδίσει στο φούρνο το σησάμι, για να πάρει, όπως και τα φιστίκια, ένα ροδαλό χρώμα χωρίς να μαυρίσει. Βάζουμε το μέλι σε αντικολλητική κατσαρόλα μαζί με τη ζάχαρη και το ξίδι. Όταν διαλυθούν και γίνουν ένα σώμα όλα, προσθέτουμε τα καβουρδισμένα φιστίκια και το σησάμι σε αυτό το μείγμα και τα ανακατεύουμε συνεχώς για 8 λεπτά με το ξύλινο κουτάλι. Αφού το ανακατώσουμε, βουτυρώνουμε ελαφρά με φυτικό βούτυρο ένα πλαστικό ταψί και απλώνουμε το μείγμα έτσι ώστε να έχει το ίδιο πλάτος παντού. Τότε βουτυρώνουμε και τον πλάστη ("μαδράτζι") μας και κάνουμε επίπεδο το μείγμα μέσα στο ταψί, και γίνεται έτσι μια ομοιόμορφη πλάκα. Μετά βάζουμε χάρακα, βουτυρώνουμε και το μαχαίρι μας ή τον τροχό που κόβουμε την πίτσα και το κόβουμε τετράγωνα. Το βουτύρωμα είναι βασικό. (Στέλλα Μαλλούππα) Εκδοχή Β΄ Βάζουμε το μέλι και τη ζάχαρη σε κατσαρόλα να καβουρδιστούν να γίνουν καραμελέ. Ρίχνουμε τους καβουρδισμένους καρπούς του φιστικιού και το σησάμι. Τα ανακατεύουμε και μετά απλώνουμε το παστελάκι σε μια κόλλα (φύλλο αντικολλητικό) για να κρυώσει. Το κόβουμε σε όποιο σχήμα θέλουμε. (Χαραλάμπους 2006, 304)
Μέθοδος Μαγειρέματος
Καβούρδισμα σε φούρνο. Δέσιμο με μέλι και ζάχαρη.
Σχόλια Συνταγής
Για το καβούρδισμα, αν έχουμε φούρνο - ξυλόφουρνο - τον θερμαίνουμε ("πυρώνουμε") καλά, βάζουμε τα φιστίκια και το σησάμι και τα ανακατεύουμε συνεχώς για να τα φέρουμε στο χρώμα που θέλουμε. Αυτό γίνεται για μεγάλες ποσότητες. Το παστελλάκι φυλάσσεται σε δροσερό μέρος και μακριά από έντομα, σε γυάλινο ή stainless steel δοχείο, και σε χώρο που δεν θα έχει μυρωδιές. Το καλοκαίρι χαλά ("ταγγεύει"). (Στέλλα Μαλλούππα)
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων
Το παστελλάκι χρησιμοποιείται σήμερα και στη διαιτολογία για να αποτρέπει αυτόν που κάνει δίαιτα να τρώει πολλή ζάχαρη. Του κόβει την όρεξη για περαιτέρω γλυκό.
Εορταστικές Περιστάσεις
Το πωλούσαν ιδιαίτερα στα πανηγύρια.
Συμβολικές Χρήσεις
Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Χρονολογία
Συμπληρωματικά Στοιχεία
Βιβλιογραφικές Αναφορές
Χαραλάμπους, Π. (2006). Επτακώμη: από τα πανάρχαια χρόνια μέχρι σήμερα, Λάρνακα. Προφορική μαρτυρία: Στέλλα Μαλλούππα. Καταγραφή: Στέφανη Χρίστου.
Ερευνητής / Καταχωρητής
Στέφανη Χρίστου, Ελένη Χρίστου / Πετρούλα Χατζηττοφή
Φωτογραφίες
Συνημμένα
Περισσότερα
Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές
Αναρόκρεμα με μέλι και καρύδια
Επιδόρπιο των νεότερων χρόνων, βασισμένο στην κυπριακή εκδοχή του τυριού μυζήθρα.
Διπλόπιττες με κορνιώτικο μέλι
"Κρατώντας το ρολό από τις δύο άκρες, το στρίβουμε. Στη συνέχεια τυλίγουμε τις δύο άκρες αντίστροφα σε σχήμα σαλιγκαριού και στο τέλος γυρίζουμε τον ένα σαλίγκαρο πάνω στον άλλο." (Θεογνωσία Ανδρέου, Κόρνος)
Έψημα
Παχύρευστο σιρόπι-μέλι με μαύρο χρώμα και γλυκόξινη γεύση. Παρασκευάζεται από το μούστο των σταφυλιών με παρατεταμένο βράσιμο, χωρίς προηγούμενη ζύμωση, μέχρι να γίνει σκούρο και σιροπιαστό.Χρησιμοποιείται ως αντικατάστατο της ζάχαρης σε πολλά παραδοσιακά γλυκά.
Λουλλούθκια
Ριζοκαρπασίτικη εκδοχή μιας διαδεδομένης κυπριακής συνταγής για "τερτζελλούθκια" ή "κουλλουρούθκια με το μέλι". Τα τερτζελλούθκια ψήνονταν είτε σε τερατσόμελο (χαρουπόμελο), όπως και τα λουλλούθκια, ή σε έψημα (πετιμέζι).
Μπισκοτάκια νηστίσιμα με μέλι και πορτοκάλι
Αγνές πρώτες ύλες, όπως χυμός και το ξύσμα πορτοκαλιού, καθώς και το μέλι, κάνουν τα νηστίσιμα αυτά μπισκότα ιδιαίτερα νόστμα.
Ξεροτήανα
"Όταν ροδοκοκκινίσουν τα βγάζουμε με τρυπητή κουτάλα, για να στραγγίσει το λάδι. Τα βάζουμε σε πιατέλα και τους βάζουμε τη ζάχαρη. Μια άλλη προτίμηση είναι να τα βουτήξουμε μέσα στο μέλι ή στο έψημα." (Σωτηρούλα Κυριάκου, Κυπερούντα)
Ξεροτήανα ταραχτά
Ριζοκαρπασίτικη συνταγή. Τα ταραχτά ξεροτήανα σερβίρονται με ζάχαρη ή μέλι, ενώ προαιρετικά προστίθενται και σταφιδάκια.
παστέλλιν χαρουπιού,το
Η παρασκευή παστελλιού από χαρούπια ήταν μια διαδικασία με πολλά στάδια και μακρά διάρκεια. Εξακολουθεί και σήμερα να εφαρμόζεται στο χωριό Ανώγυρα, το μοναδικό χωριό όπου συνεχίζει ακόμη να παρασκευάζεται με τον παραδοσιακό τρόπο το χαρουπόμελο και το παστέλλιν.
Τερτζιελλούθκια ή κουλλουρούθκια με το μέλι (τερατσόμελο)
Σε περιοχές, στις οποίες δεν υπήρχαν αμπελοκαλλιέργειες και συνεπώς δεν παραγόταν έψημα, τα τερτζιελλούθκια ψήνονταν συνήθως σε χαρουπόμελο.
Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία
Αποστολίδου-Ορφανίδου Ε. (1991), «Το παστέλλιν της Ανώγυρας», Λαογραφική Κύπρος 21,41, 95-99.
Κοινοτικό Συμβούλιο Ανώγυρας, «Παστέλι», http://www.anogyra.org/pasteli.shtm.
Χαραλάμπους, Π. (2006). Επτακώμη: από τα πανάρχαια χρόνια μέχρι σήμερα, Λάρνακα.
Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα
Κυπριακά Γλυκά
Τα περισσότερα γλυκά ή «γλυτζιστικά» όπως τα αποκαλούσαν οι Κύπριοι, αυτά που εμείς θεωρούμε μέχρι σήμερα παραδοσιακά, έλκουν την καταγωγή τους από την αρχαιότητα και από το Βυζάντιο, όπως μαρτυρούν εύγλωττα, τις περισσότερες φορές, οι ίδιες οι ονομασίες τους. Αναφέρω ενδεικτικά τα λαλάγκια, λαλαγκούθκια, λαγκόπιττεςτης Καρπασίας, τα ξεροτήανα, τον καϊγκανά τον οποίο συναντούμε και στην Καισάρεια της Καππαδοκίας, παστέλλι,το οποίο συναντούμε στα βυζαντινά κείμενα και έγγραφα της Ενετοκρατίας, τι...
μέλι,το
Το μέλι για τους Κυπρίους της οθωμανικής και νεότερης περιόδου εθεωρείτο συστατικό γλυκών και όχι άλλων φαγητών. Η ιδέα αυτή απαντάται στο λαϊκό παραμύθι «Ο Ακίνητος». Το παραμύθι «Ο Ακίνητος» διηγείται την ιστορία της βασιλοπούλας Ευγενίας. Όταν ο πατέρας της κάλεσε τις κόρες του να του πουν πόσο τον αγαπούν, οι δύο πρώτες είπαν ότι τον αγαπούν σαν το μέλι και σαν τη ζάχαρη (Κληρίδης 1960, 80).
παστέλλιν,το
πισ̆ί(δ)ες (πισί(δ)ες),οι
Οι πισ̆ίες σερβίρονταν με ζάχαρη, με μέλι ή με χαρουπόμελο. Ήταν ένα συνηθισμένο παρασκεύασμα από ζυμάρι που παρασκευαζόταν σε πολλές περιστάσεις. Παρασκευάζονταν ως δώρο προς τη λεχώνα μετά τον τοκετό αλλά και σαν δώρο της λεχώνας προς τους φίλους και τους συγγενείς που της ευχήθηκαν για το νεογέννητο (Λεοντίου 1983, 176; Κυπρή - Πρωτόπαπα 2003, 167). Ακόμα οι πισ̆ίες ήταν μέρος των γλυτζ̆ιστών που παρασκευάζονταν στη βάφτιση του νεογέννητου και στον γάμο (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 169, 175...
Χαρουπόμελο και παστέλι Ανώγυρας (γαστρονομικός χάρτης)
Αναφορές για το χαρουπόμελο υπάρχουν από παλαιοτάτων χρόνων. “Εκ τούτων δε (δηλ. των χαρουπιών) και εξ αυτών έτι των αγρίων εκβάλλουσιν εν τη νήσω το κεράτιον μέλι, κοινώς τερατσόμελον καλούμενο” (Σακελλάριος, 1885).
Θέμα
Περιεχόμενο
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΔΕΣΜΗ 2008 χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ε.Ε
.
Πνευματικά Δικαιώματα
© 2010 - Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής