Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
μακαρόνια τρυπητά,τα

«Μακαρόνια τρυπητά» <br/> Πηγή: Δήμητρα Δημητρίου, 2010

Ονομασία - Προέλευση
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Ονομασία - Προέλευση

Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου

Ελληνική ονομασία - Περιγραφή

Πρόκειται για μακαρόνια που στη μέση είχαν τρύπα.

Γλωσσικές Παρατηρήσεις

Ονομάζονταν επίσης μακαρόνια της σμίλας, σμιλωτά και μακαρόνια ροβανάτα (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 262).

Μέθοδος Εξασφάλισης

Άλλο

Μέθοδος Επεξεργασίας

Για τη παρασκευή των τρυπητών μακαρονιών, οι γυναίκες τα τύλιγαν σε σμίλα ή σε σκλινίτζ̆ια, τα έτριβαν για να γίνουν λεπτά και, αφού αφαιρούσαν τη σμίλα, τα έκοβαν σε μικρότερα κομμάτια μήκους πέντε εκατοστών. Τα άφηναν να αποξηρανθούν στον ήλιο μέσα σε τσέστους (Κυπριανού 1992, 69; Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 262).


** Για τη συνταγή του συγκεκριμένου είδος μακαρονιών, βλ. λήμμα μακαρόνια τρυπητά (με σκλινίτζ̆ιν),τα στην κατηγορία Παραδοσιακές Συνταγές.

Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος

Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων

Τα μακαρόνια τα παρασκεύαζαν κυρίως τους θερινούς μήνες, κατά τη διάρκεια του θερισμού. Συνήθως, η διαδικασία αυτή λάμβανε χώρα τα βράδια σε φιλικές ή συγγενικές συγκεντρώσεις των γυναικών με κουβεντούλα (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 260). Συνήθιζαν να τα  βράζουν σε ζωμό κότας και να τα σερβίρουν με τριμμένο χαλλούμιν ή αναρή (Κυθρεώτης 1978, 15). Στο χωριό Περιστερωνοπηγή τα παρασκεύαζαν κοκκινιστά με περιστέρια, ενώ στο χωριό Λύση τα εβραζαν σε μέλι ή χαρουπόμελο (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 260). 

Ακόμα, την περίοδο του θερισμού, τις Κυριακές και τις γιορτινές ημέρες, οι θεριστές έτρωγαν για μεσημεριανό μακαρόνια τρυπητά που παρασκεύαζε η γυναίκα του εργοδότη με τη βοήθεια των εργατριών. Τις μέρες αυτές, οι εργάτριες πήγαιναν στο σπίτι του μάστρου και έφτιαχναν τα μακαρόνια για να τα μαγειρέψει η μαστόρισσα (γυναίκα του) την επόμενη ημέρα. Σύμφωνα με μαρτυρίες από το Παλαίκυθρο τα μακαρόνια θεωρούνταν επίσημο φαγητό για τους εργάτες που ήταν σαφώς διαφοροποιημένο από το καθημερινό πιλάφι πλιγούρι (Κυπριανού 1992, 69).

Εορταστικές Περιστάσεις

Τα τρυπητά μακαρονια ηταν ιδιαίτερο έδεσμα που παρασκευαζόταν και στον γάμο. Σε πολλά χωριά τα τρυπητά μακαρόνια βράζονταν την Τρίτη μετά τον γάμο, ενώ σε άλλα την Κυριακή, την ημέρα του γάμου. Ακόμα, άλλοτε τα μακαρόνια τα έφτιαχνε η νύφη, άλλοτε η μητέρα της και άλλοτε οι φιλενάδες της νύφης (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 220-222).

Συμβολικές Χρήσεις

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Ηλικιωμένοι, Θηλάζουσες, Παιδιά, Χειρωνάκτες

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Βιβλιογραφία

Κυθρεώτης Ι. (1978), «Κυπριακά Ζυμαρικά», Λαογραφική Κύπρος 8,22, 15-16.

Κυπρή Θ. - Πρωτοπαπά Κ. Α. (2003), Παραδοσιακά ζυμώματα της Κύπρου. Η χρήση και η σημασία τους στην εθιμική ζωή, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧVIII, Λευκωσία.

Κυπριανού Π. Χρ. (1992), «Λαογραφικά του Παλαίκυθρου», Λαογραφική Κύπρος 42 (παράρτημα), 1-101. 


Πηγή φωτογραφίας: 

«Μακαρόνια τρυπητά» (Δήμητρα Δημητρίου, 2010)

Ερευνητής / Καταχωρητής

Δήμητρα Δημητρίου, Αργυρώ Ξενοφώντος

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Σκεύη - εργαλεία

τσέστος,ο - τσέστα,η - τσέστον,το
Είδος πανεριού.

Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές

καττούες του φούρνου,οι
Συνταγή των νεότερων χρόνων από το Κούρδαλι της ορεινής επαρχίας Λευκωσίας. Αφού βράσουν ελαφρά σε κατσαρόλα, τα μακαρόνια ψήνονται στον φούρνο, σε μείγμα με αβγά, γάλα, χαλλούμιν και δυόσμο.

κουρτουλλόπορτος,ο
Συνταγή από το Ριζοκάρπασο. Ο κουρτουλλόπορτος παρασκευάζεται από αλεύρι ζυμωμένο με νερό. Ψήνεται σε μείγμα από νερό και αλάτι, οπότε και προστίθενται στο φαγητό τηγανισμένα ψωμάκια. Εναλλακτικά, ο κουρτουλλόπορτος μπορεί επίσης να ψηθεί σε γάλα κατσίκας, με λίγη ζάχαρη.

Κριθαράκι με κιμά
Το κριθαράκι οφείλει την ονομασία του στο σχήμα του, που μοιάζει με καρπό κριθαριού. Συνήθως συνδυάζεται με κιμά, και σερβίρεται με τριμμένο χαλλούμι.

Μακαρόνια του σιερκού
"Όταν είναι έτοιμο το ζυμάρι μας, κόβουμε ένα κομμάτι μικρό και το τρίβουμε με τα χέρια μας, έτσι ώστε να βγουν μικρά κομματάκια (μακριά και λεπτά)." (Χριστιάνα Σταύρου, Αγία Φύλα)

μακαρόνια του φούρνου,τα
"Μέσα στο ταψί βάζουμε τα μακαρόνια και από πάνω τον κιμά. Στο τέλος, προσθέτουμε την κρέμα. Από πάνω ρίχνουμε λίγη αναρή τριμμένη" (Προφ. μαρτυρια: Παναγιώτα Σάββα, Άγιος Ιωάννης Αγρού - Λεμεσός).

μακαρόνια τρυπητά (με σκλινίτζ̆ιν),τα
Το σκλινίτζιν είναι λεπτό καλαμοειδές άκρο από τοπικούς θάμνους και στη συγκεκριμένη συνταγή χρησιμοποιείται για την παρασκευή μακαρονιών με τρύπα στη μέση.

μακαρόνια χωρκάτικα με αρνί,τα
Το αρνί τσιγαρίζεται ελαφρά και ψήνεται με βράσιμο σε νερό. Στη συνέχεια, τα χωριάτικα μακαρόνια ψήνονται στον ζωμό του.

ραβ(κ)ιόλες κορνιώτικες με αναρή,οι
Σ' αυτή την τοπική παραλλαγή της συνταγής για ραβιόλες, η αναρή αντικαθιστά το χαλούμι ως βάση της γέμισης, ενώ η ζάχαρη δίνει στα ζυμαρικά ελαφρά γλυκιά γεύση.

ραβιόλες,οι
Πολύ εύγευστα ζυμαρικά, που ψήνονται σε ζωμό κοτόπουλου και σερβίρονται με μπόλικο τρίμμα χαλλουμιού και δυόσμου.

Ρεβίθια με ζυμαρικά
Φαγητό που συνδυάζει δημιουργικά όσπρια και ζυμαρικά, με πλούσια αρώματα από την προσθήκη μαϊντανού, ρίγανης και δεντρολίβανου.

Τουμάτσια
Κυπριακή εκδοχή για λαζάνια. Τα τουμάτσια ψήνονται σε ζωμό κότας και σερβίρονται με τρίμμα από αναρή (μυζήθρα) ή χαλλούμι. Εναλλακτικά, βράζονται σε νερό και σερβίρονται σαν σούπα, αφού προστεθούν στο ζουμί μικροί κύβοι τηγανισμένου ψωμιού.

Τριν - Γαλότριν
Όσοι το επιθυμούν μπορούν να προσθέσουν ζάχαρη, κανέλα και ροδόσταγμα.

Φασόλια με κοφτό μακαρονάκι
Ο συνδυασμός ζυμαρικών και οσπρίων δεν είναι ασυνήθιστος για την κυπριακή κουζίνα, και η συνταγή αυτή αποτελεί ένα καλό παράδειγμα!

φιδές στο σ̆έριν (σέριν),το
"Παίρνουμε λίγο-λίγο ζυμάρι και το πλάθουμε με το χέρι μας μέχρι να γίνει λεπτό. Το κόβουμε σε μικρά κομματάκια" (Προφ. μαρτυρία: Αθηνά Καμίντζη, 45 ετών, Κυπερούντα - Λεμεσός, στις Κουρρή και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).

Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία

Κυθρεώτης Ι. (1978), «Κυπριακά Ζυμαρικά», Λαογραφική Κύπρος 8,22, 15-16.

Κυπρή Θ. - Πρωτοπαπά Κ. Α. (2003), Παραδοσιακά ζυμώματα της Κύπρου. Η χρήση και η σημασία τους στην εθιμική ζωή, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧVIII, Λευκωσία.

Κυπριανού Π. Χρ. (1992), «Λαογραφικά του Παλαίκυθρου», Λαογραφική Κύπρος 42 (παράρτημα), 1-101.

Σχετικό Περιεχόμενο - Τεχνικές παρασκευής τροφίμων

Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα

αλεύριν,το
Το αλεύρι αποτελεί διαχρονικά τη βασική πρώτη ύλη για την παρασκευή των διαφόρων ζυμωμάτων, με κυριότερο το ψωμί.

Τουμάτσια
Τα συγκεκριμένα ζυμαρικά τα διέκριναν σε μεγάλα τετράγωνα κομμάτια, τα τουμάτσια ή λαζάνια, και σε μικρότερα τετράγωνα, οπότε τα έλεγαν τουμακκούθκια ή λαζανούθκια.

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
μακαρόνια τρυπητά,τα

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος μακαρόνια τρυπητά,τα

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
μακαρόνια τρυπητά,τα