Σύνδεση
Αρχική
Έργο
Όραμα
Στόχοι
Οφέλη
Σε ποιους απευθύνεται
Πρόοδος έργου
Παραδοτέα
Μελλοντικά σχέδια
Δημοσιεύσεις
Λογότυπο Έργου
Συνεργάτες
Ερευνητική ομάδα
Συνεργάτες - Ερευνητές
Άλλοι συνεργάτες
Πρόσκληση σε συνεισφορά
Κύριοι Υποστηρικτές
Υποστηρικτές
Κατηγορίες Επιχορηγήσεων
Νέα
Συνδέσεις
Χάρτης Πύλης
Επικοινωνία
Τρόφιμα
Παραδοσιακές Συνταγές
Σιτηρέσιο - Γεύματα
Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης
Τεχνικές Παραγωγής
Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία
Βιβλιογραφία
Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής
Διαφημίσεις Τροφίμων
Εκπαιδευτικές Εφαρμογές
Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων
Newsletter
λίστα
Κατάλογος ενημέρωσης
Updated list 30 09 14
Updated list 30 09 14b
DIAITOLOGOI
MASS MEDIA
LIST updated 22.1014
Συνέδριο Κυπρίων Γεύσεις
ΣΥΝΕΔΡΙΟ "ΚΥΠΡΙΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ"
23.10.14 xls
mme2test
Schools 25 10 14
TEST3
τεστ
TEST 10 1 17
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 11 10 17
SXOLEIA MESH & TEXNIKHS
em@il
*
Αναζήτηση Τεκμηρίων
Τίτλος
Γέλερμασι
Είδος γλυκιάς πατάτας. Το γέλερμασι καταναλωνόταν νωπό. Επίσης το μαγείρευαν όπως τις πατάτες τις αντιναχτές, δηλαδή τηγανιτό και ψημένο σε κρασί.
Ονομασία - Προέλευση
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Ονομασία - Προέλευση
Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου
Ελληνική ονομασία - Περιγραφή
Είδος γλυκιάς πατάτας, μικρού μεγέθους με ακανόνιστο σχήμα. Ο κόνδυλος ανήκει στο είδος Helianthus tuberosus.
Γλωσσικές Παρατηρήσεις
Η προέλευση της λέξης γέλερμασι είναι τούρκικη (Πετάσης 1992, 256). Οι βολβοί του φυτού ονομάζονταν κόμποι (Πετάσης 1992, 256).
Μέθοδος Εξασφάλισης
Συστηματική καλλιέργεια
Μέθοδος Επεξεργασίας
Το γέλερμασι καταναλωνόταν νωπό από τους κατοίκους της Κυθρέας. Επίσης το παρασκεύαζαν όπως τις πατάτες τις αντιναχτές. Συγκεκριμένα τηγάνιζαν ολόκληρους τους βολβούς, που ονομάζονταν κόμποι, και στη συνέχεια προσέθεταν κρασί και συνέχιζαν το βράσιμο σε σιγανή φωτιά. Κατά τη διάρκεια του ψησίματος δεν ανακάτευαν με κουτάλα, αλλά κρατούσαν την κατσαρόλα και την ανακινουσαν. Γι' αυτό και ο συγκεκριμένος τρόπος ψησίματος ονομαζόταν αντιναχτός (Πετάσης 1992, 256). Το γέλερμασι ήταν παραγωγή της Λαπήθου. Το έπλεναν για να φύγουν τα χώματα, το χάραζαν στη μέση ή το μοίραζαν στα δύο, το αλάτιζαν και το τηγάνιζαν. Η γεύση του ήταν γλυκιά και τρωγόταν με χυμό λεμονιού (βλ. ιστοσελίδα: Λάπηθος αναμνήσεις - Κυρίως φαγητά, http://goo.gl/EOj8tT)
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων
Εορταστικές Περιστάσεις
Συμβολικές Χρήσεις
Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Χρονολογία
Συμπληρωματικά Στοιχεία
Βιβλιογραφία
Πετάσης, Γ. (1992). Η κωμόπολη της Κυθρέας: ιστορική, αρχαιολογική, πολιτιστική και λαογραφική επισκόπηση, Στέλιος Λειβαδιώτης Λτδ., Λευκωσία. Διαδικτυακή πηγή: Ιστοσελίδα: Λάπηθος αναμνήσεις - Κυρίως φαγητά, http://goo.gl/EOj8tT (ημερομ. πρόσβασης 8.7.2016).
Ερευνητής / Καταχωρητής
Δήμητρα Δημητρίου / Πετρούλα Χατζηττοφή
Φωτογραφίες
Συνημμένα
Περισσότερα
Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές
απόχτιν με πατάτες,το
Το απόχτιν και οι πατάτες ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας με μπόλικα μικρά κρεμμύδια (κοννάρι). Αφού ψηθεί, το φαγητό τοποθετείται σε κούζα [πήλινο δοχείο], για να μείνει μαλακό. Η συνταγή προέρχεται από τον Αγρό της ορεινής επαρχίας Λεμεσού, όπου και εξακολουθεί να φτιάχνεται μέχρι σήμερα.
Αρνίσια φιλετάκια με πούλλες λεμονάτες και κόλιαντρο
Στη σύγχρονη αυτή συνταγή, τα φιλετάκια αρνιού συνοδεύονται με πούλλες που παρασκευάζονται κατά τον συνήθη παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή τηγανητές λεμονάτες με κόλιανδρο. Ο συνδυασμός κρέατος με κολοκάσι συνηθίζεται στην τοπική παραδοσιακή κουζίνα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα πιάτου τον καππαμά.
βαζάνια με πατάτες,τα
Μετά το τηγάνισμά τους, οι μελιτζάνες και οι πατάτες ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας (γιαχνί).
Καππαμάς για χορτοφάγους
Το κουνουπίδι, το κολοκάσι και οι πατάτες μαρινάρονται και ψήνονται σε κρασί και χυμό νεραντζιού. Η συνταγή προέρχεται από τη Δερύνεια της επαρχίας Αμμοχώστου, και σε αυτήν αξιοποιούνται τα προϊόντα της τοπικής γεωργικής παραγωγής.
Καππαμάς καππάκι
Πιάτο που συνηθίζεται στα Κοκκινοχώρια. Παλαιότερα το έφτιαχναν στα οικογενειακά τραπέζια τα Χριστούγεννα αλλά και γενικότερα κατά το χειμώνα, εποχή παραγωγής του κολοκασιού. Η συνταγή προέρχεται από την κατεχόμενη Βαρίσια της περιοχής Μόρφου (επαρχία Λευκωσίας).
Κολοκάσι γιαχνί με χοιρινό
"Βάζουμε το κολοκάσι σε μια λεκάνη και σφίγγουμε το μισό λεμόνι πάνω. Κόβουμε το κρέας σε μικρά κομμάτια, [...] και το βάζουμε στην κατσαρόλα μέχρι να ροδοκοκκινίσει. Μετά προσθέτουμε το κρεμμύδι, το σέλινο και την ντομάτα και το αφήνουμε μέχρι να ψηθεί."(Άντρη Δημητρίου, Κυπερούντα)
Κολοκάσι καουρμάς
".. αφήνουμε (το κολοκάσι) να βράσει, καθαρίζουμε τις πατάτες και τις βάζουμε στην κατσαρόλα. Προσθέτουμε το χυμό της ντομάτας, το σέλινο, το αλάτι και το πιπέρι και το αφήνουμε μέχρι να ψηθεί." (Άντρη Δημητρίου, Κυπερούντα)
Κολοκάσι καππαμάς Μηλιάς Μεσαορίας
Στο πιάτο αυτό, το κολοκάσι συνδυάζεται με το αρνίσιο κρέας. Και τα δύο υλικά μαρινάρονται προηγουμένως σε κρασί, ενώ το περίσσευμα της μαρινάδας χρησιμοποιείται για το σβήσιμο του φαγητού.
Κολοκάσι με κουπέπια
Αφού τσιγαριστεί το κολοκάσι, προστίθενται από πάνω τα κουπέπια. Ακολουθεί το ταυτόχρονο ψήσιμό τους σε σάλτσα ντομάτας.
Κοτόπουλο και πατάτες καππαμάς
Αφού τσιγαριστούν, το κοτόπουλο και οι πατάτες ψήνονται σε κρασί. Η συνταγή προέρχεται από την κατεχόμενη Άσσια της περιοχής Μεσαορίας (επαρχία Αμμοχώστου).
Κουνέλι με αρωματικά στον φούρνο μαζί με πουρέ κολοκασιού, κολοκύθα βραστή και σάλτσα ροδιού
Πρωτότυπη μαγειρική σύλληψη, βασισμένη στο πάντρεμα γνωστών πρώτων υλών της κυπριακής κουζίνας. Ξεχωρίζει η σάλτσα ροδιού με κρασί, αρωματικά βουνού και χαρουπόμελο, που ντύνει υπέροχα το πιάτο.
Κρέας, κολοκούι, πατάτα γιαχνί
Το χοιρινό κρέας, τα κολοκυθάκια και οι πατάτες τηγανίζονται ξεχωριστά, και στη συνέχεια ψήνονται μαζί σε σάλτσα ντομάτας με κρεμμύδι. Συνταγή από τη Χοιροκοιτία της επαρχίας Λάρνακας.
Μουσακάς με πατάτες
Κυπριακή εκδοχή του μουσακά, που φτιαχνόταν από παλιά. Ήταν απλό φαγητό, αφού παρασκευαζόταν μόνο με πατάτες και κιμά, χωρίς μπεσαμέλ. Σερβιριζόταν συνήθως στους γάμους. Σήμερα, ορισμένες γυναίκες εξακολουθούν να φτιάχνουν τη συνταγή αυτή.
Πατάτες αντιναχτές
Οι αντιναχτές πατάτες σερβίρονται κυρίως ως συνοδευτικό για κρέας. Πολύ συχνός είναι ο συνδυασμός τους με τα αφέλια, κρασάτα κομματάκια χοιρινού. Δείτε εδώ την εκτέλεση της συνταγής για τις πατάτες αντιναχτές, βήμα με βήμα.
Πατάτες αντιναχτές με λουκάνικα στην κατσαρόλλα
Η νεότερη αυτή συνταγή, που διασκευάζει με ένα πολύ ιδιαίτερο τρόπο τη γνωστή συνταγή για πατάτες αντιναχτές, προέρχεται από τα Χανδριά της περιοχής Πιτσιλιάς (ορεινή επαρχία Λεμεσού). Το συγκεκριμένο φαγητό φτιαχνόταν την Κυριακή μετά την εκκλησία, για το οικογενειακό γεύμα της ημέρας.
Πατάτες αντιναχτές με τη λούντζα
Φαγητό βασισμένο στο διαδεδομένο γευστικό και αρωματικό συνδυασμό κρασιού και κόλιανδρου. Η συνταγή διασκευάζει τις κλασικές συνταγές για πατάτες αντιναχτές, με βασική διαφοροποίηση την προσθήκη της λούντζας.
Πατάτες γιαχνί
Οι πατάτες τηγανίζονται ελαφρά μαζί με κρεμμύδι, και στη συνέχεια ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας.
Πατάτες γιαχνί Κλήρου
Σ' αυτή την ιδιαίτερη παραλλαγή της συνταγής για πατάτες γιαχνί, οι πατάτες ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας μαζί με ρύζι. Το φαγητό αρωματίζουν αρτυσιά (κύμινο) και κανέλα.
Πατάτες γιαχνί με καροτζέφαλα
"... προσθέτουμε τις πατάτες κομμένες, νερό και πάστα ντομάτας. Βάζουμε και κομμάτια από καροτζέφαλα και τα αφήνουμε να βράσουν, μέχρι να ψηθούν οι πατάτες." (Μαρούλλα Οικονομίδου, Πεδουλάς)
Πατάτες γιαχνί με κολοκυθάκια και μάραθο
"Ρίχνουμε το κρεμμύδι, το σέλινο και το μάραθο να τηγανιστούν ελαφρά. Διαλύουμε τη σάλτσα με ένα ποτήρι νερό και τη ρίχνουμε επάνω από τις πατάτες." (Κυπερούντα)
Πατάτες γιαχνί χωρίς ντομάτα, με σπιτικό φιδέ
Οι πατάτες κόβονται σε κύβους και βράζονται σε ζωμό κότας, μαζί με τον σπιτικό φιδέ και τσιγαρισμένο κρεμμύδι. Η συνταγή προέρχεται από το Λιοπέτρι της επαρχίας Αμμοχώστου. Σε σπίτια γεωργών φτιαχνόταν πολύ συχνά, λόγω της μεγάλης παραγωγής πατατών και κρεμμυδιών στην περιοχή.
Πατάτες με αγκινάρες
Οι πατάτες και οι αγκινάρες ψήνονται μαζί με κρεμμύδια στο φούρνο. Προστίθενται ελαιόλαδο και λεμόνι.
Πατάτες με κρεμμύδια
Για τη συνταγή αυτή χρησιμοποιούνται φρέσκα κρεμμυδάκια, χοντροκομμένα. Τηγανίζονται μαζί με τις πατάτες.
Πατάτες με νερό
Αφού τηγανιστούν με τη φλούδα, οι πατάτες ψήνονται σε νερό. Η συνταγή προέρχεται από τον Κάτω Μύλο της περιοχής Πιτσιλιάς.
Πατάτες με τσίππα
"Το φαγητό αυτό το φτιάχναμε τον χειμώνα που είχαμε τσίππα από το γάλα του προβάτου. [...] Από τον Γενάρη και για 4 μήνες που μπορούσαμε να φτιάξουμε τσίππα, τρώγαμε το φαγητό αυτό μέχρι και 2 φορές τη βδομάδα. Η τσίππα φτιάχνεται από το γάλα του προβάτου που το παίρναμε τη νύχτα και το βάζαμε σε μια μεγάλη λεκάνη στο περβάζι του παραθύρου. Το πρωί τη μαζεύαμε με τρυπητή κουτάλα, εφόσον ήταν στην επιφάνεια, και τη βάζαμε σε πήλινο δοχείο." (Ευγνωμία Αριστείδου, Μαραθόβουνος Αμμοχώστου)
Πατάτες ολόκληρες στο φούρνο, με τη φλούδα
Αφού ψηθούν στο φούρνο, οι πατάτες σερβίρονται με βούτυρο και μαϊντανό. Συνήθως αποτελούν συνοδευτικό πιάτων με κρεας.
Πατάτες στα κάρβουνα
Απλή μέθοδος παρασκευής πατατών. Τυλίγονται σε ασημόχαρτο και ψήνονται μέχρι να μαλακώσουν.
Πατατοσαλάτα
Οι βρασμένες πατάτες συνδυάζονται με μαϊντανό και φρέσκο κρεμμυδάκι, ενώ τη σαλάτα νοστιμίζει το κλασικό λαδολέμονο. Η συνταγή προέρχεται από το Παλαιχώρι της επαρχίας Λευκωσίας.
Πατατοσαλάτα με αυγά
Οι πατάτες βράζονται με τη φλούδα τους. Όταν κρυώσουν, κόβονται σε κομμάτια και αναμειγνύονται με τα επίσης βρασμένα αυγά και τα υπόλοιπα υλικά της σαλάτας.
Πούλλες ή πούλλες αντιναχτές
Το κολοκάσι τηγανίζεται, και στη συνέχεια σβήνεται με χυμό λεμονιού και αρωματίζεται με ξηρό κόλιανδρο.
Τταβάς με πατάτες
Η εκδοχή αυτή του τταβά προέρχεται από το χωριό Βάσα Κοιλανίου. Οι γυναίκες του χωριού βάζουν στο φαγητό πατάτες, αρνίσιο κρέας, αρτυσιά και πάπρικα. Ο τταβάς σερβίρεται συνήθως στο κυριακάτικο τραπέζι.
Χοιρινό καππαμάς με κολοκάσι και κουνουπίδι
Η συνταγή προέρχεται από το Λευκόνοικο της επαρχίας Αμμοχώστου. Ο καππαμάς ήταν φαγητό, το οποίο παρασκεύαζαν στην περιοχή Αμμοχώστου κυρίως τα σαββατοκύριακα ή τις αργίες, καθώς ήταν έδεσμα που περιείχε κρέας.
Ψητό με πατάτες
Το ψητό είναι το πλέον διαδεδομένο κυπριακό φαγητό με κοτόπουλο ή άλλο κρέας, ψημένο στο φούρνο. Συνδέεται κατεξοχήν με το οικογενειακό γεύμα της Κυριακής.
Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία
Πετάσης Γ. (1992), Η κωμόπολη της Κυθρέας: ιστορική, αρχαιολογική, πολιτιστική και λαογραφική επισκόπηση, Στέλιος Λειβαδιώτης Λτδ., Λευκωσία.
Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα
κολοκάσιν,το
Η παλαιότερη αναφορά στο κολοκάσιν της Κύπρου ανάγεται στο 1191 μ.Χ., σύμφωνα με την οποία σερβιρίστηκε σε δείπνο για τον εορτασμό του γάμου του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου με τη Βερεγγάρια στο Κάστρο Λεμεσού (Jeffery 1926).
Κολοκασούδιν, γλυκοκολόκασον
Ο κόνδυλος του ηλιανθούς φυτού Helianthus tuberosus
Κυπριακή πατάτα 'κοκκινογής'
Διακρίνεται εύκολα από το κοκκινωπό της χρώμα που αποκτάται από το εύφορο κόκκινο χώμα των Κοκκινοχωριών όπου κυρίως καλλιεργείται.
Παραγωγή και διαθεσιμότητα κολοκασίου και πατατών κατά τον 19ον αιώνα
Πατάτες
πατάτες (σπαστές) αντιναχτές,οι
Μικρές διαλεχτές πατάτες που πλένονται και τηγανίζονται ακαθάριστες.
Θέμα
Περιεχόμενο
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΔΕΣΜΗ 2008 χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ε.Ε
.
Πνευματικά Δικαιώματα
© 2010 - Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής