Σύνδεση
Αρχική
Έργο
Όραμα
Στόχοι
Οφέλη
Σε ποιους απευθύνεται
Πρόοδος έργου
Παραδοτέα
Μελλοντικά σχέδια
Δημοσιεύσεις
Λογότυπο Έργου
Συνεργάτες
Ερευνητική ομάδα
Συνεργάτες - Ερευνητές
Άλλοι συνεργάτες
Πρόσκληση σε συνεισφορά
Κύριοι Υποστηρικτές
Υποστηρικτές
Κατηγορίες Επιχορηγήσεων
Νέα
Συνδέσεις
Χάρτης Πύλης
Επικοινωνία
Τρόφιμα
Παραδοσιακές Συνταγές
Σιτηρέσιο - Γεύματα
Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης
Τεχνικές Παραγωγής
Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία
Βιβλιογραφία
Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής
Διαφημίσεις Τροφίμων
Εκπαιδευτικές Εφαρμογές
Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων
Newsletter
λίστα
Κατάλογος ενημέρωσης
Updated list 30 09 14
Updated list 30 09 14b
DIAITOLOGOI
MASS MEDIA
LIST updated 22.1014
Συνέδριο Κυπρίων Γεύσεις
ΣΥΝΕΔΡΙΟ "ΚΥΠΡΙΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ"
23.10.14 xls
mme2test
Schools 25 10 14
TEST3
τεστ
TEST 10 1 17
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 11 10 17
SXOLEIA MESH & TEXNIKHS
em@il
*
Αναζήτηση Τεκμηρίων
Τίτλος
Καϊκανάς
Το είδος αυτό τηγανίτας, με βάση το αυγό, παρασκευαζόταν συχνά στα κυπριακά νοικοκυριά, αφού αποτελούσε εύκολο και χορταστικό επιδόρπιο. Συνηθιζόταν ιδιαίτερα στα χωριά της Πιτσιλιάς.
Ονομασία - Συνταγή
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Ονομασία - Συνταγή
Κυπριακή Ονομασία Εδέσματος
Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή
Κομμάτια τηγανητής ζύμης, σερβιρισμένα με σιρόπι σταφυλιών (έψημα, πετιμέζι). Είδος πλούσιας τηγανίτας που περιέχει αυγά, γάλα και αλεύρι και συναντάται σε διάφορες περιοχές του Τροόδους (Κυθραιώτου 2013, 45).
Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις
Υλικά Συνταγής
Εκδοχή Α΄ 3 φλιτζάνια χαλούμι τριμμένο 4 αυγά 1 φλιτζάνι έψημα Ξηρό δυόσμο Λάδι για το τηγάνισμα Εκδοχή Β΄ 3 φλιτζάνια αλεύρι χωριάτικο 5 αυγά 2 φλιτζάνια νερό, χλιαρό προς ζεστό 2 φλιτζάνια έψημα Μισό κουταλάκι αλάτι Ελαιόλαδο για το τηγάνισμα (Αν θέλουμε να είναι πιο αφράτο το μείγμα μας προσθέτουμε 1 ½ κουταλάκι μπέηκιν πάουντερ).
Εκτέλεση Συνταγής
Εκδοχή Α΄ Κτυπούμε τα αυγά και ρίχνουμε το χαλούμι, το έψημα και το δύοσμο. Τηγανίζουμε σε καυτό λάδι, ρίχνοντας το μείγμα κουταλιά-κουταλιά. (ΥΓΦΠΠ 2006, 10) Εκδοχή Β΄ Βάζουμε σε λεκάνη το αλεύρι και το αλάτι. Ρίχνουμε λίγο λίγο το ζεστό νερό και με ξύλινο κουτάλι ή σύρμα ανακατεύουμε καλά. Ρίχνουμε ένα ένα τα αυγά και συνεχίζουμε το ανακάτεμα μέχρι να έχουμε μια λεία και παχύρευστη ζύμη. Βάζουμε σε κατσαρόλα το λάδι να ζεσταθεί καλά. Έχουμε κοντά μας ένα ποτήρι με νερό και ένα κουτάλι. Παίρνουμε με το αριστερό μας χέρι τη ζύμη. Κλείνουμε το χέρι μας και με το υγρό κουτάλι κόβουμε το κομματάκι ζύμης που εξέχει (να έχει μέγεθος καρυδιού) και το ρίχνουμε στο καυτό λάδι. Όταν τα κομμάτια της ζύμης φουσκώσουν και ροδίσουν, τα γυρίζουμε και από την άλλη πλευρά. Τα βγάζουμε με τρυπητή κουτάλα και τα ρίχνουμε στη λεκάνη με το έψημα. Τα ανακατεύουμε και τα βάζουμε σε τρυπητό για να στραγγίσουν. (Κυθραιώτου 2013, 51)
Μέθοδος Μαγειρέματος
Τηγάνισμα.
Σχόλια Συνταγής
Στη Μαραθάσα προσθέτουν έψημα, ενώ στην περιοχή Πιτσιλιάς υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα παραλλαγή στην οποία συνδυάζεται γλυκό με αλμυρό, κάτι που σπάνια γίνεται στην κυπριακή κουζίνα (Κυθραιώτου 2013, 45).
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων
Ο καϊγκανάς με έψημα αποτελεί μια από τις ιδιαιτερότητες της περιοχής Μαραθάσας. Ήταν η μαραθεύτικη τηγανίτα της εποχής, την οποία έτρωγαν όχι μόνο ως γλυκό αλλά ως θερμαντικό και θρεπτικό πλήρες γεύμα, συνήθως τον χειμώνα (Κυθραιώτου 2013, 11).
Εορταστικές Περιστάσεις
Συμβολικές Χρήσεις
Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Χρονολογία
Συμπληρωματικά Στοιχεία
Ο καϊγκανάς στη μικρασιατική κουζίνα παραπέμπει περισσότερο στη σημερινή ομελέτα (Κυθραιώτου 2013, 45).
Βιβλιογραφικές Αναφορές
Κυθραιώτου, Φ. (2013). Γαστρονομικός οδηγός Μαραθάσας, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού-Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Λευκωσία. Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωργίας (2006). Κυπριακά Παραδοσιακά Παρασκευάσματα, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Λευκωσία.
Ερευνητής / Καταχωρητής
Βαρβάρα Γιάγκου / Πετρούλα Χατζηττοφή
Φωτογραφίες
Συνημμένα
Βρέθηκε μία εγγραφή.
1
Τίτλος
Διατροφική ανάλυση της συνταγής για τον καϊκανά (Χ. Τσιάκλα, 2011)
Περισσότερα
Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές
Γερούθκια (γλυκόν του τηανιού)
Τα μικρά κομμάτια τηγανητής ζύμης σερβίρονται με χαρουπόμελο. Η συνταγή προέρχεται από την κατεχόμενη Βαρίσια της περιοχής Μόρφου (επαρχία Λευκωσίας).
Γλυτζιστά τζοιλανιώτικα
Το γλυκό αυτό φτιαχνόταν παλαιότερα σε αρραβώνες, αλλά και κατά τις Απόκριες. Εξακολουθεί να παρασκευάζεται μέχρι και σήμερα.
Γρούτα με το έψημα
"Προηγουμένως την εκάμναμε πάρα πολλά συχνά γιατί ήταν εύκολη και γρήγορη συνταγή. Στα χρόνια τα παλιά έκαμναν πόλεμο για να φαν την βρούτα τη μαύρη. Τωρά στα νέα τα χρόνια, ούτε που θέλουν να την δουν." (Πέπα Φρίξου, Πάχνα Λεμεσού)
Έψημα
Παχύρευστο σιρόπι-μέλι με μαύρο χρώμα και γλυκόξινη γεύση. Παρασκευάζεται από το μούστο των σταφυλιών με παρατεταμένο βράσιμο, χωρίς προηγούμενη ζύμωση, μέχρι να γίνει σκούρο και σιροπιαστό.Χρησιμοποιείται ως αντικατάστατο της ζάχαρης σε πολλά παραδοσιακά γλυκά.
Καϊκανάς με αναρή
Η αναρή λιώνεται και προστίθεται μαζί με τα αυγά και το αλεύρι στο μείγμα του καϊκανά. Η συνταγή φτιάχνεται στο Όμοδος της ορεινής επαρχίας Λεμεσού και την Ποταμιά της επαρχίας Λευκωσίας.
Κοτζιάκαρες ή νεκατωτά
Οι κυπριακές τηγανίτες εμφανίζονται σε διάφορες παραλλαγές. Γνωστά είναι τα ξεροτήανα και οι λουκουμάδες, ενώ οι κοτζιάκαρες ή τα νεκατωτά αποτελούν άλλη μια εκδοχή του είδους.
Λαλαγγούθκια Μαραθάσας
Στη Μαραθάσα τα λαλαγκούθκια, μαζί με τις λαδόπιττες, τα ξεροτήανα κ.ά., φτιάχνονταν κατά την έναρξη ή λήξη αγροτικών εργασιών, όπως το μάζεμα των ελιών, το κλάδεμα των αμπελιών και ο τρύγος.
Λαλαγκούθκια με αναρή
Παραδοσιακά, τα λαλαγκούθκια τα έφτιαχναν χωρίς γέμιση και τα σέρβιραν πασπαλισμένα με ζάχαρη, μέλι ή έψημα. Στη νεότερη αυτή συνταγή για λαλαγκούθκια δημιουργείται μια νέα εκδοχή του παραδοσιακού εδέσματος, με την προσθήκη γέμισης από αναρή.
λοκμάδες,οι
"Κόβουμε τους λουκουμάδες με ένα μικρό κουταλάκι και τους ρίχνουμε στο καυτό λάδι. Αφού ροδοκοκκινίσουν, τους βάζουμε να στραγγίσουν σε ένα τρυπητό και τους ρίχνουμε στο κρύο σιρόπι" (Προφ. μαρτυρία: Γεωργία Νεοκλέους, Κυπερούντα - Λεμεσός, στις Κουρρή και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).
Ξεροτήανα
"Όταν ροδοκοκκινίσουν τα βγάζουμε με τρυπητή κουτάλα, για να στραγγίσει το λάδι. Τα βάζουμε σε πιατέλα και τους βάζουμε τη ζάχαρη. Μια άλλη προτίμηση είναι να τα βουτήξουμε μέσα στο μέλι ή στο έψημα." (Σωτηρούλα Κυριάκου, Κυπερούντα)
Ξεροτήανα ταραχτά
Ριζοκαρπασίτικη συνταγή. Τα ταραχτά ξεροτήανα σερβίρονται με ζάχαρη ή μέλι, ενώ προαιρετικά προστίθενται και σταφιδάκια.
Πισίες παραλιμνίτικες
Οι παραλιμνίτικες πισίες φτιάχνονται με πατάτα στο μείγμα της ζύμης τους. Έχουν σχήμα μισοφέγγαρου και περιέχουν ζάχαρη και κανέλα.
Τερτζιελλούθκια ή κουλλουρούθκια με το έψημα
"Παλιά εκάμναμεν κουλουράκια με το έψημα όταν ωριμάζαν τα σταφύλια. Επιάναμεν τα που το αμπέλι τζιαι εκάμναμεν τα έψημα. Δηλαδή τους μήνες Σεπτέμβρη έως το Νιόβρη, ακόμα τζιαι το Δεκέβρη ήταν η εποχή τους. Χωρίς να σημαίνει ότι τους άλλους μήνες δεν τα κάμναμε." (Μαρίνα Κάττου, Βουνί Λεμεσού)
Τηγανίτες με μέλι και παστά φρούτα
Στην πρωτότυπη αυτή συνταγή οι τηγανίτες, γλυκό της σύγχρονης διεθνούς κουζίνας, αποκτούν καθαρά τοπικό χαρακτήρα. Η γέμισή τους αποτελείται από αγνά υλικά της κυπριακής φύσης: σύκα παστά, σταφιδάκια, μέλι, χαρουπόμελο και αμύγδαλα.
Φυλλωτά με σιρόπι
Τα φυλλωτά έχουν το σχήμα φακέλου και φτιάχνονται από φύλλο ζύμης, που αλείφεται με λάδι και πασπαλίζεται με ζάχαρη και κανέλα. Η συνταγή προέρχεται από τον Άγιο Γεώργιο Κερύνειας.
Χαλουβάς κουβαρι(α)στός με το έψημα
Στη Δωρά Λεμεσού φτιαχνόταν κατά την εορτή του Απ. Ανδρέα (Αρίστη Γιαννακού, Δωρά Λεμεσού).
Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία
Κυθραιώτου Φ. (2013), Γαστρονομικός οδηγός Μαραθάσας, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού-Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Λευκωσία.
Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωργίας (2010), Κυπριακά παραδοσιακά παρασκευάσματα, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Λευκωσία.
Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα
Γλυκαντικές ύλες κατά τον 18ον αιώνα
Αναφορά του Αρχιμ. Κυπριανού (1788) στο βιβλίο του "Ιστορία Χρονολογική της Νήσου Κύπρου" στα είδη των καλλιεργειών από τις οποίες παρήγοντο οι γλυκαντικές ουσιές που χρησιμοποιούνταν κατά τον 18ον αιώνα.
καϊκανάς,ο
Παρασκεύασμα με αβγά.
Κυπριακά Γλυκά
Τα περισσότερα γλυκά ή «γλυτζιστικά» όπως τα αποκαλούσαν οι Κύπριοι, αυτά που εμείς θεωρούμε μέχρι σήμερα παραδοσιακά, έλκουν την καταγωγή τους από την αρχαιότητα και από το Βυζάντιο, όπως μαρτυρούν εύγλωττα, τις περισσότερες φορές, οι ίδιες οι ονομασίες τους. Αναφέρω ενδεικτικά τα λαλάγκια, λαλαγκούθκια, λαγκόπιττεςτης Καρπασίας, τα ξεροτήανα, τον καϊγκανά τον οποίο συναντούμε και στην Καισάρεια της Καππαδοκίας, παστέλλι,το οποίο συναντούμε στα βυζαντινά κείμενα και έγγραφα της Ενετοκρατίας, τι...
ξεροτήανα,τα
Οι λουκουμάδες.
Θέμα
Περιεχόμενο
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΔΕΣΜΗ 2008 χρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ε.Ε
.
Πνευματικά Δικαιώματα
© 2010 - Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής