Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
Πρόσφορο

"Βάζεις την στάμπα πάνω στο πρόσφορο και με μια οδοντογλυφίδα βγάζεις μερικές τρύπες γύρω από την στάμπα, όχι πάνω της. Ακολούθως παίρνεις το μαχαίρι και το κόβεις 3 δάκτυλα μακριά από την στάμπα γύρω γύρω." (Φλουρού Παρπούνα, Λύση)

Το πρόσφορο της γιαγιάς Φλουρούς! <br/> Πηγή: Χριστιάνα Παρπούνα.

Ονομασία - Συνταγή
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Ονομασία - Συνταγή

Κυπριακή Ονομασία Εδέσματος

Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή

Πρόσφορο. Άρτος που προσφέρεται στην εκκλησία, για χρήση στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.

Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις

Πρόσφορο=άρτος που προσφέρεται στην εκκλησία.

Υλικά Συνταγής

2 τζισβέδες νερό βραστό
½ κουταλάκι τσαγιού αλάτι
½ κουταλάκι τσαγιού ζάχαρη
Αλεύρι όσο σηκώσει
Προζύμι σε μέγεθος πορτοκαλιού

Εκτέλεση Συνταγής

Αφού ετοιμάσεις το προζύμι το βάζεις μέσα σε μια λεκάνη και προσθέτεις το νερό, το αλάτι και τη ζάχαρη. 
Διαλύεις το προζύμι και ρίχνεις όσο αλεύρι τραβήσει μέχρι να σφίξει. 
Όταν σφίξει το κόβεις με μαχαίρι στη λεκάνη σε μικρά κομματάκια στα οποία προσθέτεις αλεύρι αν χρειαστεί και τα ξαναπλάθεις. 
Επαναλαμβάνεις αυτή την διαδικασία 3 φορές μέχρι να γίνει μαλακό και να μπορείς να το ανοίξεις. 
Ακολούθως το σκεπάζεις με μια μαντηλιά και το αφήνεις 5-6 λεπτά να ηρεμήσει. Μετά το ζυμώνεις σε ξύλινη σανιδιά για να γίνει ένα στρογγυλό κουβάρι.
Μετά το πιέζεις για να γίνει στρογγυλό όπως το μέγεθος ενός πιάτου αλλά όχι να γίνει λεπτό. Βάζεις την στάμπα πάνω στο πρόσφορο και με μια οδοντογλυφίδα βγάζεις μερικές τρύπες γύρω από την στάμπα, όχι πάνω της. 
Ακολούθως παίρνεις το μαχαίρι και το κόβεις 3 δάκτυλα μακριά από την στάμπα γύρω γύρω. 
Μετά βάζεις μία λούρα (ένα στενόμακρο κομμάτι πανί) γύρω από το πρόσφορο και όταν συναντηθούν οι άκριες τις σταυρώνεις. Αυτό το κάνεις για πάρει ομοιόμορφο σχήμα το πρόσφορο σου και να είναι ωραία τα χείλη του. 
Αφαιρείς την λούρα βρέχεις ένα πανάκι με ροδόσταγμα και αλείφεις το πρόσφορο για να γίνει γυαλιστό. 
Το αφήνεις για λίγο μέχρι να είναι έτοιμο να μπει (να φουσκώσει). Μετά τοποθετείς το πρόσφορο σε ένα σινί όπου στον πάτο του βάζεις ψαρόκολλα και από πάνω το πρόσφορο και το βάζεις στο φούρνο να ψηθεί. 
Ο φούρνος που θα χρησιμοποιήσεις πρέπει να προθερμανθεί για ένα τέταρτο με είκοσι λεπτά σε δυνατή φωτιά. Είκοσι λεπτά αφού έχεις το πρόσφορο στον φούρνο βάζεις ένα μικρό μπόλ με νερό κάτω από το σινί για να μην καεί το κάτω μέρος του πρόσφορου. 
Στη μισή ώρα πρέπει να βγάλεις το πρόσφορο από το σινί και να τοποθετήσεις κάτω από την ψαρόκολλα ασημόκολλα για να μην καεί το κάτω μέρος του και το βάζεις πίσω στο φούρνο. Στο σημείο αυτό βάζεις το φούρνο στους μισούς βαθμούς για να κοκκινίσει το πάνω μέρος. 
Σε μία ώρα περίπου θα είναι έτοιμο.
(Φλουρού Κ. Παρπούνα, 80 ετών από την Λύση)

Μέθοδος Μαγειρέματος

Ψήσιμο σε φούρνο.

Σχόλια Συνταγής

Στα παλιά χρόνια το ψήσιμο γινόταν στο φούρνο των ξύλων. Για να καταλάβεις πότε ο φούρνος ήταν έτοιμος, για να βάλεις μέσα το πρόσφορο, έριχνες λίγο αλεύρι. Αν το αλεύρι καιόταν τότε επαναλάμβανες μέχρι το αλεύρι να έμενε εκεί και να κοκκίνιζε.
(Φλουρού Κ. Παρπούνα, 80 ετών από την Λύση)

Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος

Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων

Εορταστικές Περιστάσεις

Συμβολικές Χρήσεις

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Γυναίκες

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Βιβλιογραφικές Αναφορές

Προφορική μαρτυρία: 
Φλουρού Κ. Παρπούνα, 80 ετών από την Λύση. Καταγραφή: Χριστιάνα Παρπούνα, Οκτώβρης 2010. Επιμέλεια: Στάλω Λαζάρου.

Ερευνητής / Καταχωρητής

Χριστιάνα Παρπούνα / Στάλω Λαζάρου

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Σιτηρέσιο

αχράντα,η
Ο άρτος που προσφέρεται από τους εορτάζοντες στην εκκλησία.

Ψωμίον, το
ψωμίον, ψωμίν, ψουμίν, άρτος

Σχετικό Περιεχόμενο - Σκεύη - εργαλεία

Τυπάριν
Είδος ξύλινης σφραγίδας, η οποία έχει σχήμα στρογγύλο ή τετράγωνο, πάνω στην οποία είναι ανάγλυφα τα γράμματα Ι.Χ.Ν.Κ. (Ιησούς Χριστός Νικά).

Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές

άρτος,ο
Είδος ψωμιού, το οποίο συνδέεται με το τελετουργικό της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας. Άρτοι ζυμωμένοι στα σπίτια προσφέρονταν παλαιότερα στους ναούς για την αρτοκλασία, τη θεία κοινωνία κ.ά.

Κόλλυφα
"... όταν στεγνώσει το σιτάρι το βάζουμε μαζί με όλα τα υπόλοιπα άλλα υλικά στο πανέρι (κούννες, ρόδια, σταφίδες, σουσάμι και γλυκάνισο), τα ανακατεύουμε καλά και είναι έτοιμα για την εκκλησία." (Αντρέας Ιωάννου, Παναγιώτα Ιωάννου, Κυπερούντα)

Πρόσφορο
"Βάζεις την στάμπα πάνω στο πρόσφορο και με μια οδοντογλυφίδα βγάζεις μερικές τρύπες γύρω από την στάμπα, όχι πάνω της. Ακολούθως παίρνεις το μαχαίρι και το κόβεις 3 δάκτυλα μακριά από την στάμπα γύρω γύρω." (Φλουρού Παρπούνα, Λύση)

Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία

Κυπρή Θ. - Πρωτοπαπά Κ. (1997), Παραδοσιακά Ζυμώματα της Κύπρου. Η χρήση και η σημασία τους στην εθιμική ζωή, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧVIII, Λευκωσία.

Σχετικό Περιεχόμενο - Τρόφιμα

άρτος,ο - αφράντα,η
Οι άρτοι παρασκευάζονταν σε ειδικές περιπτώσεις όπως στις εορτές Αγιών, τα Χριστούγεννα, το Πάσχα, στους γάμους και τα μνημόσυνα ως προσφορά στην εκκλησία.

Πρόσφορο γάμου

Ψωμίον, το
ψωμίον, ψωμίν, ψουμίν, άρτος

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
Πρόσφορο

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος Πρόσφορο

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
Πρόσφορο