Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
αμάξιν,το

Ξύλινο τροχοφόρο όχημα που σέρνεται από ένα ή δύο ζώα.

Ονομασία - Χρήσεις
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Ονομασία - Χρήσεις

Περιγραφή Σκεύους / Εργαλείου

Ξύλινο (κατασκευασμένο από ντόπια ξυλεία) τροχοφόρο όχημα που σέρνεται από ένα ή δύο ζώα. 
Συνήθως σέρνεται από δύο βόδια. Κάποιες φορές σέρνεται από ένα ζώο: γαϊδούρι ή μούλα.

Η δομή του αμαξιού είναι η εξής:
1. Η κρεβαθκιά: το κυρίως σώμα του αμαξιού, όπου τοποθετείται το φορτίο και αποτελείται από τα «μερκακά» και τους «ζυγούς». Τα μερκακά είναι σανίδια που αποτελούν το πάτωμα της άμαξας και οι ζυγοί είναι ο σκελετός πάνω στον οποίο στερεώνονται τα μερκακά. 
2. Το αξόνιν: μακριά και δυνατή δοκός, ενωμένη με την κρεβαθκιάν από το οποίο τραβιέται το αμάξιν από τα ζώα. Πολλές φορές ήταν ενισχυμένο από σιδερένια πλάκα που ονομαζόταν «μαουλούτζιν».
3. Το προπάλλουκον: στενόμακρο ξύλο που συνδέει την μπροστινή άκρη του αξονιού με τον ζυγό στον οποίο είναι δεμένα τα ζώα.
4. Οι βρουντέλλες: μακρόστενα ξύλα τοποθετημένα κατακόρυφα, το ένα δίπλα στο άλλο, ώστε να σχηματίζουν την κάσια του αμαξιού.
5. Οι τροχοί: ήταν δύο στον αριθμό, ξύλινοι (γύρω στα 1960 αντικαταστάθηκαν με τροχούς από λάστιχο) και αποτελούνταν από τα εξής: μουέλλια, δόντια, κούρβες και καπλαμάν.
6. Το αδράχτιν ή αγράχτιν: ο άξονας των δύο τροχών.
7. Το τριφουσκάριν: κυλινδρικό ξύλο στο πίσω μέρος της κρεβαθκιάς, όπου στερεώνεται το σχοινί με το οποίο δένουν τα δεμάτια στο αμάξι, με την περιστροφή των «στρεβλών» [δύο σιδερένιων μοχλών] (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 2, λήμμα αμάξιν,το, 17-18).

Κυπριακή Ονομασία

Ελληνική Ονομασία

Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις

Τρόπος Χρήσης Γεωργία / Κτηνοτροφία

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία Χρήσης

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Στην Κύπρο υπάρχει σαφής διαχωρισμός του αμαξιού από την άμαξα. Η άμαξα είναι συνήθως εισαγόμενη από τις χώρες της Ευρώπης και χρησιμοποιείται για τη μεταφορά των ανθρώπων. Αντίθετα, το αμάξιν κατασκευάζεται στην Κύπρο και συνιστά το μεταφορικό μέσον του Κύπριου αγρότη, ενώ χρησιμοποιείται και για τις μεταφορές φορτίων, προϊόντων και εργατών στα χωράφια.
Τα τελευταία χρόνια πριν την εξαφάνισή του εμφανίζεται με τροχούς από λάστιχο, οι οποίοι προέρχονταν από γεωργικούς ελκυστήρες ή αυτοκίνητα (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 2, λήμμα αμάξιν,το, 17-18).

Βιβλιογραφικές Αναφορές

Παυλίδης Α. (επιμ.) (1985), Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 2, Φιλόκυπρος, Λευκωσία.

Ερευνητής / Καταχωρητής

Κυριακή Παντελή, Αργυρώ Ξενοφώντος

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Σκεύη - εργαλεία

αμαξόσ̆σ̆οινον (αμαξόσσοινον),το
Χοντρό σχοινί.

Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία

Παυλίδης Α. (επιμ.) (1984-1991), Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 1-15, Φιλόκυπρος, Λευκωσία.

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
αμάξιν,το

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος αμάξιν,το

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
αμάξιν,το