Αναζήτηση Τεκμηρίων

Τίτλος
καϊκανάς,ο

Παρασκεύασμα με αβγά.

Ονομασία - Προέλευση
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Ονομασία - Προέλευση

Κυπριακή Ονομασία Τροφίμου

Ελληνική ονομασία - Περιγραφή

Πρόκειται για παρασκεύασμα με αβγά χτυπητά, ομελέτα, γλυκό τηγανιού (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα καϊκανάς - καϊκαράς,ο, 167). Η Ευγενία Πέτρου-Ποιητού επισημαίνει πως είναι γλυκό από αβγά κτυπημένα με αλεύρι και ζεστό νερό. Τηγανίζεται σε λάδι και περιχύνεται με έψημα (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Καϊκανάς, 48).

Γλωσσικές Παρατηρήσεις

ΕΤΥΜ. < τουρκ. kaygana (περσ. xāygīna) (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα καϊκανάς - καϊκαράς,ο, 167; Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Καϊκανάς, 48)

«Ο καηκανάς ήταν παρόμοιο παρασκεύασμα με τα λαλλαγγούδκια και τα γερούδκια» (Κυπρή - Πρωτόπαπα 2003, 256-257).

Καϊκανάς ονομάζεται και ο μικροκαβγάς (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα καϊκανάς - καϊκαράς,ο, 167).

Μέθοδος Εξασφάλισης

Άλλο

Μέθοδος Επεξεργασίας

Ο Ξενοφών Π. Φαρμακίδης στο Γλωσσάριό του αναφέρει πως κτυπούσαν τα αβγά μέχρι να ενωθεί καλά ο κρόκος με το ασπράδι. Κατόπιν, πρόσθεταν ζάχαρη, εξακολουθώντας να κτυπούν τα υλικά. Το μείγμα που σχηματιζόταν το τηγάνιζαν (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα καηκανᾶς,ο, 66).

Στο χωριό Τσακκίστρα ο καηκανάς ήταν είδος πρόχειρου γλυκού που παρασκευαζόταν με χυλό από αλεύρι, νερό, αλάτι και αβγά. Το μείγμα το έπαιρναν με το χέρι ή με την κουτάλα και το έριχναν σε καυτό λάδι. Με τον τρόπο αυτό σχηματίζονταν πίττες φουσκωτές, διαφόρων σχημάτων (Κυπριανού 1970, 10).

Στα χωριά της Πιτσιλιάς ο καηκανάς ήταν αλμυρό παρασκεύασμα με χαλλούμιν, αβγά, έψημαν και δυόσμο. Αφού αναμείγνυαν όλα τα υλικά, τηγάνιζαν τη ζύμη σε καυτό λάδι (Υπουργείο Γεωργίας 2010, Κυπριακά παραδοσιακά παρασκευάσματα, 10). 

Οι κάτοικοι του χωριού Τσακκίστρας κατανάλωναν το καηκανάν, αφού πρώτα τον πασπάλιζαν με ζάχαρη ή έψημαν (Κυπριανού 1970, 10).

Ο Χαμπής Χριστοδούλου Νύσση (γεννηθείς το 1898 στη Λεμύθου, Λαογραφικό Αρχείον Τ. 566, Χφ. 1) αναφέρει: «Τον καϊκανάν κάμνουν τον με το έψημαν, σύκα τζ̆αι αλεύριν, που τηανίζουν με το μαυρόλαον πριν. ’Εν είσ̆εν ειδικήν ημέραν να κάμουν τον καϊκανάν» (Ιωνάς 2001, 103-106).

Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος

Διατροφική Αξία και Σημασία στη Διατροφή των Κυπρίων

Εορταστικές Περιστάσεις

Συμβολικές Χρήσεις

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Οι γυναίκες στο χωριό Τσακκίστρα για να παρασκευάσουν μια πιατέλα καηκανάν χρησιμοποιούσαν έως και δώδεκα αβγά (Κυπριανού 1970, 10).

Βιβλιογραφία

Ιωνάς Ι. (2001), Τα παραδοσιακά επαγγέλματα της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧΧΧVΙΙ, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία. 

Κυπρή Θ. - Πρωτοπαπά Κ. Α. (2003), Παραδοσιακά ζυμώματα της Κύπρου. Η χρήση και η σημασία τους στην εθιμική ζωή, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧVIII, Λευκωσία.

Κυπριανού Χ. Στ. (1970), Μερικές κυπριακές τροφές του χωριού Τσακκίστρα, Εκδόσεις Γυμνασίου Λαπήθου, Λάπηθος.

Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους. Λέξεις και ιστορίες από τον κόσμο της γεύσης, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία.

Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωργίας (2010), Κυπριακά παραδοσιακά παρασκευάσματα, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Λευκωσία.

Ερευνητής / Καταχωρητής

Στάλω Λαζάρου, Δήμητρα Δημητρίου, Τόνια Ιωακείμ, Αργυρώ Ξενοφώντος

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Περισσότερα

Σχετικό Περιεχόμενο - Συνταγές

Καϊκανάς
Το είδος αυτό τηγανίτας, με βάση το αυγό, παρασκευαζόταν συχνά στα κυπριακά νοικοκυριά, αφού αποτελούσε εύκολο και χορταστικό επιδόρπιο. Συνηθιζόταν ιδιαίτερα στα χωριά της Πιτσιλιάς.

Σχετικό Περιεχόμενο - Σχετική Βιβλιογραφία

Ιωνάς Ι. (2001), Τα παραδοσιακά επαγγέλματα της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧΧΧVΙΙ, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. - Πρωτοπαπά Κ. Α. (2003), Παραδοσιακά ζυμώματα της Κύπρου. Η χρήση και η σημασία τους στην εθιμική ζωή, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧVIII, Λευκωσία.

Κυπριανού Χ. Στ. (1970), Μερικές κυπριακές τροφές του χωριού Τσακκίστρα, Εκδόσεις Γυμνασίου Λαπήθου, Λάπηθος.

Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους. Λέξεις και ιστορίες από τον κόσμο της γεύσης, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία.

Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωργίας (2010), Κυπριακά παραδοσιακά παρασκευάσματα, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Λευκωσία.

Τρόφιμα

Παραδοσιακές Συνταγές

Σιτηρέσιο - Γεύματα

Χώροι Παραγωγής και Διάθεσης

Τεχνικές Παραγωγής

Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία

Βιβλιογραφία

Περιήγηση σε Μουσεία Τροφίμων, Λαϊκής Τέχνης & Αγροτικής Ζωής

Διαφημίσεις Τροφίμων

Εκπαιδευτικές Εφαρμογές

Ιστορία Κυπριακών Βιομηχανιών Τροφίμων

Τίτλος
καϊκανάς,ο

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος καϊκανάς,ο

Φωτογραφίες

Συνημμένα

Τίτλος
καϊκανάς,ο